Op het album Mysterium, dat deze week uitkomt, keert pianist Jef Neve terug naar de jazz. ‘In deze tijden moet ik de controlefreak in mezelf loslaten.’
Tot twee keer toe werd de release van zijn nieuwe album, Mysterium, uitgesteld, idem voor de tournee. En toch viel Jef Neve niet weg te denken tijdens de coronacrisis. Met dagelijkse concerten stak de pianist zieken, zorgverleners en zeurpieten een hart onder de riem. Op 21 augustus wordt de plaat alsnog gelost en ze komt – al is Neve er niet helemaal zeker van – op het perfecte moment.
Op Mysterium ga je volgens de liner notes op zoek naar het mysterie, naar het onbekende. Was het jouw manier om aan de angst en de sleur van de lockdown te ontkomen?
Jef Neve: Wel euh, het mysterie, het vreemde, zit hem in het feit dat deze plaat gemaakt werd nét voor de corona-uitbraak. De inspiratie kwam uit het gevoel dat wij allemaal met 400 kilometer per uur aan het leven waren, en dat er geen plaats meer was voor verwondering. Wat denk je: eind januari is dat album klaar en de hele wereld komt tot stilstand. (grinnikt) Dat doet niets af aan de oprechtheid van het basisidee – je tijd durven te nemen om stil te staan, om toe te geven dat je veel in het leven en de natuur niet snapt en je daarin verdiepen -, maar de timing is wat ongelukkig. Als ik vandaag een album zou opnemen en het morgen zou uitbrengen, zou je iets totaal anders krijgen.
Voor de argeloze luisteraar zit de timing net goed. In volle lockdown hadden mensen vooral behoefte aan vertroosting. Mysterium, daarentegen, zit vol levenslust, vol hoop. Precies wat velen vandaag willen opzuigen.
Neve:(blaast) Dat doet me groot plezier. Geef toe: als je vandaag je sociale media openzet, zou je je kop in de oven steken.
Muzikaal lijkt die introspectie een vervolg op je recente werk. Met name op het album Solo (2014) leek je de neoklassieke piano in de armen te sluiten.
Neve: Ik denk dat het veeleer een veruiterlijking van de tijdgeest is. Mensen gaan naar dezelfde dingen op zoek. Maar ik zou nu niet durven te zeggen dat ik me verwant voel met Einaudi-achtige muziek.
Je probeert beleefd te zeggen dat je die beweging het nieuwe walvissengezang voor new agers vindt, niet?
Neve: Heel eerlijk: ja. (lacht) Maar als de context zich ertoe leent, kan die muziek wel kloppen. Ik heb de voorbije weken enkele concerten gespeeld bij zonsopgang, in de natuur. Daar heb ik wel muziek van Ólafur Arnalds gespeeld, met respect. Dat werkt als een soundtrack bij het tableau vivant waarin je op dat moment zit. Maar over het algemeen heeft mijn muziek toch meer complexiteit, die zich uit in de harmonieën en de stemvoering. Ik ben nu eenmaal beïnvloed door behoorlijk ambitieuze componisten uit het begin van de twintigste eeuw- denk aan Igor Stravinsky.
Je vorige plaat, Spirit Control, was een amourette met strijkers. Op Mysterium haal je er zowaar vijf blazers blij, en dan nog in een ongewone bezetting.
Neve: Om mezelf uit te dagen, wilde ik een band zonder drums. Dan moet je de ritmiek laten dragen door alle andere muzikanten. Met dríé tenorsaxen, trompet, bastrombone en contrabas, inderdaad. Die samenstelling gaf mij de kans om ook nog eens begeleider te zijn in mijn eigen band, onder de solo’s van anderen. Dat was al even geleden op mijn platen. Nog eens puur the jazz way.
Nu zijn we er: je speelt weer jazz met grote j. Je gaat terug naar Red Garland, je grote voorbeeld. En je speelt zelfs swing, wat in de nieuwe jazzgolf ‘verboden’ is.
Neve: Echt? Man, ik ben zo slecht in het volgen van de scene. Toen ik begon, kreeg ik de kritiek dat ik geen swing in mijn muziek stak, en nu niemand nog swingt kom ik ermee aanzetten. Ik heb met de tijd geleerd om me er niets van aan te trekken en mijn zin te doen. Ik heb vorig jaar uren en uren naar Charles Mingus geluisterd. Luister op Mysterium eens naar het begin van Desert Walk: zo pakte Mingus het ook aan. Ach, mijn omgang met de klassieke jazz verloopt in golven, hè. Op dit moment hou ik van het rauwere, het ongepolijste. Even de controlefreak in mezelf loslaten.
Even terug naar de lockdown en de gevolgen ervan. Hoe heb je de eerste weken beleefd?
Neve: Het ging in fases, zoals bij veel mensen. Eerst het ongeloof, want we hadden een mooie wereldtournee op poten gezet. Een tournee in Japan, Australië, twee weken Mexico… Ik weet het, alle muzikanten zitten in hetzelfde schuitje dus ik wil er niet te veel over klagen. Maar het deed zeer.
Al snel ben ik begonnen met onlineconcerten: elke dag om halfzes via Facebook Live. Dat heeft mijn man en mij deugd gedaan. Er hing een solidariteitsgevoel in die dagen, en het idee van status viel plots weg: we zaten allemaal in dezelfde miserie, niemand ontsnapte eraan. En de hele toestand herinnerde me eraan hoe belangrijk vriendschappen en sociaal contact wel voor me zijn.
Jij bent wel blijven doorwerken. Behalve de Facebookmomenten kwamen er ook betaalde onlineconcerten met bevriende muzikanten.
Neve: Precies. Veel rust heb ik in die periode niet genomen. Aan de Facebookconcerten gingen elke dag wel een paar uren voorbereiding vooraf. En ik speel nog altijd twee onlineconcerten per week op het betaalforum. Eerlijk gezegd, ik heb nog nooit zo veel verschillende concertprogramma’s moeten instuderen in zo’n korte tijd als tijdens de coronacrisis. Zelden heb ik zo hard gewerkt. In een normaal jaar heb ik er een stuk of tien, door corona zit ik aan tachtig! Ik kijk uit naar het einde van covid-19, zodat het eindelijk weer wat rustiger wordt. (lacht) Wil je daar alsjeblief bij zetten dat ik lachte? Ik weet dat het bij de haren getrokken was. Maar ik heb wél hard gewerkt.
De culturele sector ligt op sterven en de overheid laat het maar gebeuren. Heb je het gevoel dat jullie de prijs betalen voor het protest tegen cultuurminister Jan Jambon in het voorjaar?
Neve: Dat is een mogelijke verklaring. Ik heb er al veel over gepiekerd. Ik heb het gevoel dat er met twee maten en twee gewichten wordt gewerkt als het op steunmaatregelen aankomt. Het is bepaald jammer dat je moet uitleggen dat je in de zomer perfect covid proof in openlucht een concert kunt organiseren dat een béétje de verliezen kan opvangen, terwijl het in de winter onmogelijk zal zijn om voor amper 100 mensen de verwarming van De Roma op te zetten. (op dreef) Men verwacht terecht van ons dat wij ondernemers zouden zijn, maar elke ondernemer zal je vertellen dat dit nooit rendabel kan zijn. Met alle respect voor de mensen die de beslissingen moeten nemen, maar hier is niet goed over nagedacht. Ze moeten zich goed realiseren dat onze sector op sterven na dood is, dat er straks gigantische aantallen mensen op het OCMW zullen moeten terugvallen. En dan zullen sommige politici aan hun achterban moeten vertellen dat die uitkeringen ook betaald moeten worden door de werkenden. Hoe je ook wendt of keert, niets doen is voor niemand een oplossing. Niemand is erbij gebaat dat 80.000 man op straat staat, en zij zullen ook vergoed moeten worden.
Hoe trek je het zelf?
Neve: Ik ben nogal de man van: handen uit de mouwen. Als de steun niet komt van de overheid, dan ga ik zelf wel op zoek naar privéfondsen. Ik praat met privé-initiatieven om ervoor te zorgen dat de trein kan blijven bollen, niet alleen voor mij maar ook voor mijn collega’s, voor iedereen in onze sector. Ik ben het wachten op de overheid een beetje beu.
Tot slot: een echte releasetournee zit er niet in, maar je gaat wel iets anders doen.
Neve: Het heet ‘Jef Neve speelt met u’. (grijnst) Ik vond dat het weleens tijd was voor zo’n titel. Het plan is om zonder enige voorbereiding een podium op te stappen, het publiek om voorzetten te vragen – dat kan een woord zijn, of een voorwerp -, en dan een verhaal te maken. Puur improviseren. Mogelijk ga je op je bek, mogelijk ontstaat er iets heel moois. Ik zei het al: hoe meer een mens kan loslaten, hoe beter.
Jef Neve, Mysterium, komt op vrijdag 21/08 uit bij Universal.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
