Illuminine toert met Bruno Vanden Broecke: ‘Er is zoveel nood aan rust, jong’

Voor zijn nieuwe tournee vond Kevin Imbrechts, alias Illuminine, een muzikale zielsverwant in Bruno Vanden Broecke. Twee gezanten van de melancholie over wat hen bindt: ‘De muziek die hij mij doorstuurt, vind ik tegenwoordig zelfs niet meer op iTunes.’

Drie jaar geleden, een lenteavond in Leuven. Het is druk in de stad van, toen nog, Louis Tobback, want schouwburg 30CC stelt zijn najaarsprogramma voor. In de backstage maakt Kevin Imbrechts, die er met zijn groep Illuminine speelt, kennis met Bruno Vanden Broecke. De muzikant en de acteur bleken een passie te delen: verstilde, melancholische muziek, zoals ook Illuminine die maakt.

‘Artiesten als Nils Frahm kende ik een beetje, maar Kevin kende nog zeshonderd drieëntachtig andere van die gasten’, vertelt Vanden Broecke ons, op een herfstochtend in Antwerpen. ‘In de maanden na onze eerste ontmoeting stuurde hij me regelmatig nieuwe muziek door. Zijn mails ondertekende hij telkens met Uw deuntjesleverancier. En ik kocht die platen blind, allemaal. De laatste tijd stuurt Kevin me zelfs dingen door die niet eens op iTunes staan. Dat is een probleem, want ik wil die muziek graag hebben.’ ‘Sorry, ik zal erop letten’, lacht Imbrechts timide. Vanden Broecke, meteen: ‘Maar je moet daar niet op letten, jong, ik zal dat wel regelen.’

Na drie jaar is de vriendschap uitgemond in een tournee, die Imbrechts’ composities, als een ijskoude rivier meanderend tussen postrock en neoklassieke muziek, verenigt met de twee kleinkunstplaten die Vanden Broecke eerder uitbracht. Hij viel uit de lucht toen Imbrechts hem een muzikaal aanzoek deed. ‘Kevin maakt geen brede muziek of songs die je zomaar zou kunnen coveren. Zijn muziek is een speerpunt, en die raakt je wel of niet. Maar als ze je raakt, worden zijn composities landschappen. Er komen kleuren los uit wat hij maakt.’

In het geval van #3, Illuminines laatste plaat, zal dat vooral zwart zijn. Imbrechts komt uit een moeilijke periode, waarin hij leerde omgaan met zijn al jaren sluimerende angststoornis. De déclic kwam er bijna twee jaar geleden, na een optreden als bandlid van pianist Jan Swerts. ‘Ik heb niet geslapen die nacht, en dat was niet de eerste keer. Mijn hoofd werd overspoeld door duizenden gedachten. Ik stuurde vreemde berichtjes naar mijn vriendin. Er is iets mis, wist ik opeens, en ik moet er hulp voor zoeken. Sindsdien weet ik dat praten helpt. Daarvoor had ik alleen de muziek om me te veruitwendigen. Uren en uren heb ik op mijn kamertje geprobeerd om het geluid van The Edge na te bootsen.’

Het valt me op dat je in elk interview wel een referentie laat vallen die je niet meteen met Illuminine zou associëren. Je hebt het zelden over A Winged Victory For The Sullen of Ólafur Arnalds, wel over Metallica en U2.

KEVIN IMBRECHTS: Ik ben met Metallica opgevoed. De cleane gitaarsound van James Hetfield is ook die van Illuminine.

BRUNO VANDEN BROECKE: Bij mij hetzelfde, maar dan met The Beatles, de enige groep waar ik tussen mijn twaalfde en negentiende naar heb geluisterd. Daarna kwam Joni Mitchell.

Bruno, bij jou was de liefde voor muziek er eerder dan die voor het theater. Heb je het gevoel te moeten vechten om serieus te worden genomen als muzikant?

VANDEN BROECKE: Mensen hebben graag labels. Zelfs in mijn vakgebied schrikken mensen soms als ze zien dat ik niet alleen komische dingen doe. Ik kan hen dat niet verwijten, want ik ben zelf ook zo. Als ik naar de muziek van Jeff Bridges en zijn bluegrassband luister – keischoon trouwens – kan ik ook niet om dat etiket van acteur heen.

Maar dat heeft weinig te maken met sérieux, denk ik. Weet je, er zijn zoveel muzikanten die willen leven van hun muziek en die ervoor knokken. Als dan nog eens een acteur een plaat uitbrengt, waar stopt het dan? Ik vind het al straf dat er voor dit project überhaupt aandacht is. Naar mijn gevoel wil ik nog te veel hiermee. Het moet soberder.

Dan heb je met Kevin de juiste man gevonden.

IMBRECHTS:(tegen Vanden Broecke): Jouw nummers zijn echt mooi, maar overgearrangeerd. Je volgende plaat zou eigenlijk alleen uit gitaar en stem mogen bestaan.

VANDEN BROECKE: Dat zie ik nog wel gebeuren: dat ik ooit voor zijn deur sta met een paar nummers. Daar zit geen haast achter. Als er iets is dat ik van Kevin heb geleerd, is dat je tijd nemen altijd loont. Dat wist ik eigenlijk al, maar in het drukke leven dat ik nu leid, is dat aangenaam om te beseffen.

IMBRECHTS: Ik heb in jou een soort ouderlijke wijsheid gevonden. Ik kijk op naar jouw standvastigheid.

Twee gezellen van de melancholie kijken naar buiten. De nazomerse herfst mikt zijn gouden gloed in het grand café van De Singel. ‘Heb jij voor de lente gezorgd?’ vraagt Vanden Broecke aan de ober. Later in het gesprek zal hij met een frons opmerken dat het toch allemaal niet klopt. ‘We zouden nu sjaals moeten dragen, en mutsen. Mensen worden zich meer en meer bewust van hoe raar dit eigenlijk is, merk ik. Dat besef gaat niet meer weg.’

Net zoals de awareness rond psychische problemen groeit. Het zou oneerbiedig zijn om Kevins verhaal in een trend te plaatsen, maar mensen praten er wel gemakkelijker over dan vroeger.

IMBRECHTS: Ik merk dat mensen de behoefte voelen om hun verhaal te vertellen. Af en toe krijg ik mails waarin mensen hun hele leven uit de doeken doen. Ik probeer die dan steeds zo zorgvuldig mogelijk te beantwoorden en die mensen eventueel door te verwijzen.

VANDEN BROECKE: Er is zoveel nood aan rust, jong.

En Illuminine lijkt die nood voor veel mensen te lenigen, als je kijkt naar het aantal relaxatie- en concentratieplaylists op Spotify waar jouw muziek in zit, Kevin.

IMBRECHTS: Door die lijsten hebben we 100.000 luisteraars per maand op Spotify, waarvan 80.000 uit Zuid-Amerika. Binnenkort nemen we Spotify in Costa Rica een dag over.

VANDEN BROECKE: Je mag dan zelf alle playlists samenstellen?

IMBRECHTS: Jazeker. Het wordt lekker donker, dat kan ik je nu al zeggen.

VANDEN BROECKE: (droog) Typisch Costa Ricaans.

Er zit iets heel confronterends en onontkoombaars aan de traagheid van Illuminine. In de auto zitten met Kevins muziek op de achtergrond, da’s therapie voor mij.

Illuminine is helend voor de maker én de luisteraar, dus.

VANDEN BROECKE: (plots) Ik heb moeite met dat etiket ‘angststoornis’. Alsof zo’n diagnose betekent dat je de rest van je leven zo zal zijn. Mensen stromen en veranderen. Kevin is daar het beste voorbeeld van. Maar wij blijven in die hokjes denken. De laatste versie van de DSM (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, een invloedrijk handboek voor psychiaters dat diagnoses oplijst, nvdr.) bevat honderd pagina’s meer dan die daarvoor. Dat zijn allemaal ziektes die er dan zouden bijgekomen zijn. Zonder de ernst van psychische aandoeningen te onderschatten, wil ik ook het positieve blijven zien. Ik geloof in de kracht van de geest.