‘Een festivalzomer zonder festivals? Zolang er maar muziek is’

Het idee van een zomer zonder festivals kan ons in coronatijden aansporen tot herbronning en reflectie, schrijft Knack Focus-redacteur Jonas Boel. ‘Een festivalloze zomer zou voor het milieu en het klimaat een uitstekende zaak zijn.’

Ook de muzieksector ligt zwaar onder vuur van Covid-19. Onder meer de AB, Vooruit, Botanique en De Roma houden de deuren tot minstens eind deze maand gesloten. Het Klarafestival en Leuven Jazz werden geannuleerd. Het Brusselse stadsfestival Listen!, normaal gezien van 25 tot 29 maart, wordt verplaatst naar midden november.

Vlaanderen en Brussel volgen daarmee een internationale trend. Tomorrowland Winter in Alpe d’Huez: afgelast. Het befaamde showcasefestival South By Southwest (SXSW) in Texas: gaat niet door, voor de eerste keer in 34 jaar. Coachella, in Californië: verplaatst van midden april naar midden oktober. Donderdagavond maakte Live Nation, de grootste entertainmentgigant ter wereld, bekend dat het ál zijn concerten en events minstens tot het eind van deze maand on hold zet. En terwijl de sluitingen en afgelaste evenementen elkaar in snel tempo opvolgen, sluipt de festivalzomer langzaam maar zeker dichterbij.

Voorlopig blijft het koffiedikkijken of Covid-19 gevolgen zal hebben voor Primavera Sound in Barcelona (3-7 juni) en Best Kept Secret in Hilvarenbeek (12-14 juni), twee festivals in landen waar het aantal besmettingen met het nieuwe coronavirus de voorbije dagen en uren de hoogte inschoot. Het muziekcircuit is een complex ecosysteem met vele lagen en vertakkingen. Net zoals de vliegtuigmaatschappijen, samen met de hele toeristische sector, het al zwaar te verduren krijgen, is de kans reëel dat sommige promotoren het water tot aan de lippen komt of dat ze kopje onder gaan. Zo ontsloeg SXSW noodgedwongen al een derde van zijn vast personeel.

Een festivalzomer zonder festivals? Het scenario is plots allesbehalve ondenkbaar. De financiële tol voor zowel organisatoren als artiesten zou in dat geval erg hoog kunnen zijn, maar voor de gemiddelde muziekliefhebber hoeft een zomer zonder festivals geen drama te betekenen, integendeel.

Denk maar eens aan alles wat u uitspaart. Om te beginnen alle goedkope dan wel gesponsorde rommel die u op zo’n weide naar het hoofd geslingerd krijgt, samen met alle kosten voor eten, drinken, logeren en transport.

Een festivalloze zomer zou voor het milieu en het klimaat een uitstekende zaak zijn. Vorig jaar becijferde het Poolse festival Unsound, met ongeveer 25.000 bezoekers gespreid over acht dagen, zijn totale hoeveelheid CO²-uitstoot tot iets meer dan 940.000 kilogram. 940 ton, dat is wat 117,5 Belgen gemiddeld uitstoten op een heel jaar tijd. Eén festival, in één land.

De gigantische klimaatimpact van festivals zijn één ding, en binnenkort komen we daar uitgebreid op terug. Maar bedenk wat u met dat vrijgekomen budget allemaal kan aanvangen. Platen kopen, bijvoorbeeld! En waarom niet van meteen van onafhankelijke artiesten die getroffen worden door afgelaste concerten of tournees? En ga voor platen of cd’s, niet voor streaming, want dan steunt u er meteen ook de kleine platenboer mee.

Of zet de uitgespaarde centen opzij en (her)ontdek vergeten parels, in uw eigen of andermans collectie. Een oud, nog steeds inspirerend ritueel.

Ook een optie: gebruik het budget én de vrijgekomen zomerdagen om te investeren in een instrument, in muzieklessen of software en ga al dan niet samen met uw potentiële festivalbuddy’s zélf aan de slag. Om het met Maggie De Block te zeggen: blijft in uw repetitiekot!

Een festivalzomer zonder festivals? Zolang er maar muziek is.

Laten we toch hopen dat het niet zo ver komt. De gevolgen van het coronavirus zijn geen lachertje, maar kunnen ons wel aansporen tot herbronning of reflectie. Over de reële investeringen en kosten, economisch en menselijk, achter een lang weekend ‘doureeeuh!’ bulderen op de camping, bijvoorbeeld. En over dat individueel, met twee of in intieme kring muziek beluisteren óók een verrijkende, tegenwoordig soms verwaarloosde ervaring is. Maar vooral over ons fragiele, sociale weefsel. Over hoe we dat samen met vele andere dingen zo makkelijk vanzelfsprekend vinden. Over ons huis, dat van u, en dat van ons allemaal.

En nu ik vanavond toch geen plaatjes moet draaien op een afgelast concert van Democrazy, ga ik een mixtape maken. Eentje over thuisblijven, een ‘lockdown special’. De eerste track staat al klaar…