Dvtch Norris rekent af met zijn schoolverleden: ‘Het CLB heeft met mijn leven gekloot’

Dvtch Norris is zijn status van de sidekick van Coely al een hele tijd ontgroeid. Binnenkort verschijnt zijn tweede ep, Fahad Seriki, I Hate You, waarop hij zijn diepste geheimen uitspuwt. Er moest hem namelijk het een en ander van het hart. ‘Je denkt dat je een persoonlijk verhaal aan het vertellen bent, en plots fuck je met het Vlaams onderwijs.’

Zijn droomhuis staat nog steeds in Ekeren, op wandelafstand van de ouderlijke woonst, maar dat zal nog niet voor direct zijn. Dvtch Norris woont momenteel in Brussel én hij begint internationaal naam te maken met zijn aanstekelijke hiphop, zijn feilloze Amerikaanse accent en entertainende liveshows. ‘De patriottische zak in mij begint een verhuizing naar het buitenland te vrezen’, glimlacht hij wanneer we hem treffen in een Brussels café. ‘In het buitenland wordt er meer over mij gepraat dan hier. Maar fuck Amerika, ik wil het hier maken. Ik heb nog een hele lijst lokale helden met wie ik wil samenwerken: Melanie De Biasio, Arno, Jef Neve, Stromae, Sam Gooris…’

‘Sam Gooris?’

‘Ik weet het – het klinkt als een meme – maar ik ben er zeker van dat ik er iets cools en credibels van kan maken.’

Het zou ons niet eens verbazen moest hij dat effectief weten te fiksen. Het is hoe we Dvtch Norris – né Fahad Seriki, Dvtch voor de vrienden – kennen van zijn liveshows, interviews en zijn festivalreportages voor Studio Brussel: vrolijk, charmant en een tikje prettig gestoord. Op zijn tweede ep Fahad Seriki, I Hate You, die op 14 juni verschijnt, toont hij dat hij ook een andere kant heeft. Een die hij tot nu toe goed heeft weten te verbergen. ‘Ik was fucking nerveus voor dit interview’, geeft hij toe. ‘Er staan een paar geheimen op die ep, en ik weet eigenlijk niet of ik hier wel klaar voor ben.’

***

Hij heeft het dan in de eerste plaats over Save Us, de single die hij deze week dropt, met voorsprong de persoonlijkste track op de ep. ‘See I was kinda different, needed special schooling’, rapt hij onomwonden. De bijbehorende videoclip, net als voorganger Blessed van de hand van de jonge Brusselse filmmaker Heleen Declercq, windt er evenmin doekjes om: Dvtch wordt terug naar de schoolbanken gekatapulteerd, en dat is duidelijk geen blij weerzien.

Dvtch Norris: Ik heb mijn lagereschooltijd in het buitengewoon onderwijs doorgebracht. Ik was een hevig kind met ADHD en op een bepaald moment heeft het CLB dan maar beslist mij naar het buitengewoon basisonderwijs te sturen. Dat was het dan. Veel uitleg kregen mijn ouders niet. Ze spraken nog niet zo goed Nederlands (Seriki’s ouders zijn van Nigeriaanse afkomst en thuis werd er Engels gesproken, nvdr.) en hen informeren in het Engels was blijkbaar te moeilijk. Pas achteraf kreeg mijn moeder te horen dat ze die beslissing had kunnen aanvechten of weigeren.

Want je hoorde niet thuis in het buitengewoon onderwijs?

Dvtch Norris: Ik wist al heel vroeg dat er iets niet klopte, dat de kinderen op school anders waren dan die op het voetbal of in de kerk. Ook al werd dat niet expliciet uitgesproken. Zo werd ik iedere ochtend opgepikt door een schoolbus voor kinderen met een beperking. In Antwerpen werd dat de beobus genoemd (‘beo’ verwijst naar het buitengewoon onderwijs, vaak als scheldwoord gebruikt, nvdr.). Ik zat daar tussen kinderen met zware mentale en fysieke beperkingen, en het was gek om te beseffen dat ik daar op de een of andere manier bij hoorde. Ik voelde me er totaal niet thuis. Mijn vrienden maakte ik wijs dat ik op een andere school zat. Ik schaamde me kapot. Toen was dat ook nog een veel gevoeliger onderwerp dan nu. Ik weet nog dat ik ’s avonds vaak nekpijn had doordat ik me onderweg zo diep mogelijk in mijn kap verschuilde.

Een van mijn zotste herinneringen is dat een kerel met een zware mentale beperking mij al een hele busrit aan het uitdagen was. Op een gegeven moment kon ik er niet meer tegen en ben ik hem beginnen te slaan. Ik was tien jaar en een echte vechtersbaas, maar toen al wist ik: fuck, ik heb iets heel ergs gedaan. Die jongen kon zich niet verdedigen. Ik ben mormoons opgevoed en was toen nog heel gelovig, dus ik wist dat ik daarvoor naar de hel ging. Ik denk dat daar mijn zelfhaat is begonnen.

De titel Fahad Seriki, I Hate You is dus geen overdrijving?

Dvtch Norris: Nee, ik kon mezelf niet meer in de ogen kijken. Mensen kennen mij als die sweet dude uit Ekeren, maar dat is niet het hele verhaal. Ik heb soms moeite met het onderscheid tussen Dvtch Norris, de artiest, en Fahad Seriki, de onzekere jongen. In feite is deze ep een poging om die twee personen samen te brengen. Ik ben het beu om een dubbelleven te leiden, het is tijd om transparant te zijn.

Je middelbaar deed je wel in een gewone school.

Dvtch Norris: (knikt) In het vijfde of zesde leerjaar kwamen oud-leerlingen langs om te vertellen over het middelbaar. Eentje van hen, Mohammed, deed intussen beroeps in het gewoon onderwijs. Mijn leerkracht was in shock: naar een gewone school doorstromen, dat was onmogelijk. Volgens haar was die kans zo klein dat het zelfs geen zin had om het te proberen. Maar ik wilde ook zo’n Mohammed worden. Mijn ma was daar echt door gebeten: ik moest en zou naar een gewone school gaan. Uiteindelijk is me dat ook gelukt, en ben ik bso gaan doen. Ik voelde mij heel slim toen, ook al suckte ik keihard in alles. (lacht)

Je had dan ook een serieuze leerachterstand opgehaald.

Dvtch Norris: Klopt. Alle andere kinderen hadden al twee jaar Frans achter de rug, ik kon bij wijze van spreken net bonjour zeggen. Vierkantswortel? Nooit gezien. Tegenover mijn klasgenoten kon ik dat nog maskeren door de puber uit te hangen en te doen alsof ik gewoon geen zin had om de juiste oplossing te geven, maar mijn punten logen er niet om. Ook qua mentaliteit was dat een compleet andere wereld. Als je constant met een bepaalde groep mensen optrekt, begin je elkaars woordenschat en handelingen over te nemen.

Je hebt nooit je diploma behaald. Wat is er gebeurd?

Dvtch Norris: Op mijn achttiende ben ik gestopt. Ik zat toen in het derde middelbaar en was intussen al negen keer van school veranderd. Het enige waar ik goed in was, was de class clown uithangen. Helaas kreeg je daar geen punten voor. (lacht) Toen ik op mijn achttiende muziek begon te maken, bleek ik daar wél goed in te zijn. Dus dacht ik heel naïef: fuck school, ik word artiest. Ik heb eerst nog geprobeerd deeltijds onderwijs te volgen – voor elektricien – maar al snel werd duidelijk dat ik daar veel te onhandig voor was.

Je hebt je verhaal zo’n twintig jaar verzwegen. Waarom wil je er nu plots wel over praten?

Dvtch Norris: Save Us moest er echt uit. Ik heb het voorbije jaar heel veel nagedacht. Sinds ik in Brussel woon, is er veel veranderd. In Ekeren is het makkelijk om eeuwig de tiener uit te hangen, hier móést ik wel volwassen worden. Best confronterend. Pas bij de opnames van de clip besefte ik: shit, ik ga vragen moeten beantwoorden. Er zijn nog steeds vrienden die van niets weten en het via deze song te horen gaan krijgen.

(twijfelt) Ik ben vooral bang dat mensen gaan denken dat er iets mis met me is. Vroeger was ik heel kwaad op het CLB. Zij hadden mij in het verkeerde vakje geduwd en daardoor met mijn leven gekloot. Maar het voorbije jaar ben ik beginnen te twijfelen. Wat als ze wél gelijk hadden en ik echt in het buitengewoon onderwijs thuishoorde? Misschien heeft mijn ma zich wel vergist? Ik weet niet wat er in die zes jaar allemaal gezegd is, ik ken enkel mijn moeders kant van het verhaal. En hoe meer research ik doe, hoe meer symptomen ik herken. Ik vertrouw mijn eigen analyses niet meer. Het is ook een beetje een de-kip-en-het-eiverhaal. Ben ik zo geworden door het buitengewoon onderwijs, of zouden die problemen er sowieso zijn geweest?

Over wat voor problemen heb je het dan?

Dvtch Norris: Het feit dat ik zo hypersociaal en luid ben. Dat ik bij bepaalde onnozelheden hulp nodig heb. Dat ik heel snel afgeleid ben. Zonder die ADHD had ik al drie albums uitgebracht. Maar vooral mijn onzekerheid speelt me parten. Ik heb me nooit evenwaardig gevoeld aan ‘de gewone mens’. Daarom wil ik binnenkort mijn dossier inkijken. Ik wil met mijn eigen ogen de resultaten van al die testen zien. Wie weet, krijg ik dan definitief de stempel ‘buitengewoon’ opgedrukt, maar het wordt tijd om mijn ballen op te rapen en die confrontatie aan te gaan.

Denk je dat racisme ook een rol heeft gespeeld? Het zou niet de eerste keer zijn dat iemand met een migratieachtergrond niet louter op zijn schoolprestaties wordt beoordeeld.

Dvtch Norris: (voorzichtig) Daar durf ik me niet over uit te spreken. Het vreemde is wel dat ze later net hetzelfde hebben geprobeerd bij mijn jongere zus en broer, die al helemaal niets mankeren. Gelukkig was mijn ma toen beter geïnformeerd en heeft ze er een stokje voor gestoken. Ik denk dat het vooral een kwestie van onverschilligheid was. Het leek wel alsof het CLB geen moeite wilde doen om een betere oplossing te vinden.

Je moeder speelt mee in de videoclip voor Save Us. Hoe reageerde zij op het nummer?

Dvtch Norris: We hebben het er niet uitgebreid over gehad, en ik weet niet of ze helemaal beseft dat iedereen mijn verhaal zal kunnen horen. Ze is vooral blij dat ze in de videoclip mocht meedoen. (lacht) Het voelde alleszins heel vanzelfsprekend dat ze erbij betrokken werd. Mijn ma is me al die jaren op het hart blijven drukken dat ik normaal was. Ik weet nog dat er op een dag een Buzzy Pazz van De Lijn in de brievenbus zat, speciaal voor mensen met een beperking. Die was tien jaar geldig, dus ik was eerst heel blij. Tien jaar gratis met de bus! Maar mijn ma begon meteen te huilen. Alles wat deed uitschijnen dat ik abnormaal was, was in haar ogen fout.

Wat vond zij ervan dat je er in het derde middelbaar de brui aan gaf?

Dvtch Norris: Eerst was ze in paniek – Nigeriaanse ouders zijn heel trots: ofwel word je dokter, ofwel advocaat – maar intussen is ze heel trots op wat ik doe. Ze vertaalt alle YouTube-reacties om erover te waken dat niemand een kwaad woord over haar baby zegt. En heel Nigeria kent intussen mijn muziek, daar heeft ze persoonlijk voor gezorgd. (lacht)

Hoop je dat je verhaal ook politiek iets in gang zet?

Dvtch Norris: Dat speelt zeker mee. Ik heb al soortgelijke verhalen gehoord, dus ik weet dat ik niet de enige ben. Ik hoef geen woordvoerder te worden, maar ik hoop wel dat ik via mijn muziek een conversatie kan starten. De minister van Onderwijs mag me altijd contacteren voor een gesprek. Wel gek eigenlijk, hoe zoiets loopt. Je denkt dat je een hyperpersoonlijk verhaal brengt, en plots ben je met het Vlaams onderwijs aan het fucken. Shiiiit! (lacht)

Je bent niet de enige jonge rapper die zijn diepste zieleroerselen te grabbel gooit in zijn muziek. Merk je dat er meer ruimte voor kwetsbaarheid is in de hiphopwereld?

Dvtch Norris: Zeker, en dat kan ik alleen maar toejuichen. Op I’m Sad, I Wanna Make It (zijn eerste ep, uit 2018, nvdr.) deed ik ook aan zelfreflectie, maar dat was nog vrij voorzichtig en algemeen. Fahad Seriki, I Hate You is echt next level, een soort afrekening met mezelf. Hoe meer er wordt gepraat over mentale gezondheid, hoe beter. Alleen mag de slinger niet te fel doorslaan. Ik zie tegenwoordig veel jonge gasten die op Instagram etaleren hoe depressief ze zijn. Ik ga niet ontkennen dat dat effectief ook zo is, maar het lijkt bijna alsof je jezelf moet haten om cool te zijn. Het mag geen houding worden.

Je hebt een drukke festivalagenda deze zomer. Wordt het niet raar om mensen te zien feesten op jouw miserie?

Dvtch Norris: Grappig dat je dat zegt. Vorige maand heb ik al enkele nieuwe songs gepresenteerd in de AB, en een vriend zei achteraf dat hij precies naar een comedyshow aan het kijken was. ‘Die nieuwe tracks zijn zo donker, en jij staat vrolijk te springen.’ Dat lijkt misschien contradictorisch, maar voor mij is dat perfect: ik ben zo. Ik ben de eerste om te lachen met mijn miserie. Wat ik daarnet zei over dat geworstel met twee persoonlijkheden: op het podium vloeien die perfect samen. Daar voel ik me helemaal normaal.