ZZ Top @ Vorst Nationaal: Baarden maken muziek

Liefhebbers van classic rock kwamen de voorbije dagen aardig aan hun trekken. Na Alice Cooper en Neil Young palmde nu ook ZZ Top nog eens een Belgisch podium in. De potige Texanen deden in Vorst precies wat van hen verwacht werd, maar helaas ook niets méér.

Voor velen is de muziek van ZZ Top er altijd geweest. Het powertrio uit Houston wortelt namelijk in de late sixties en is inmiddels al vijfenveertig jaar in dezelfde bezetting actief. Lag het aan de hoge ticketprijzen of is de groep over haar artistieke en commerciële hoogtepunt heen? In ieder geval diende de zaal met allerlei kunstgrepen te worden verkleind om ze vol te doen lijken.

Uiteraard doet dat geen afbreuk aan het belang van ZZ Top: het driespan zag zijn songs opgenomen door zware jongens als Motörhead, Queens of the Stone Age en (Steve Albini’s) Rapeman, popsterren als Robert Palmer en countryzangers als Dwight Yoakam of Willie Nelson, en heeft in de loop van zijn lange carrière zo’n vijftig miljoen platen verkocht, waarvan de helft in de VS. Bovendien speelde het dat klaar met een rootsy sound die vooral steunt op southern rock en roadhouse blues.

In Vorst bewezen de heren van ZZ Top niet alleen dat ze beslagen muzikanten zijn, maar ook dat ze over een goed ontwikkeld gevoel voor humor beschikken. Dat laatste blijkt uit hun even geniale als uitgekiende imago: zanger-gitarist Billy Gibbons (66) en bassist-keyboardspeler Dusty Hill (67) zijn allebei uitgemonsterd met dezelfde lange baard, hoed en zonnebril. In weerwil van zijn naam is drummer Frank Beard (67) de enige van het gezelschap die zonder kinbegroeiing door het leven gaat. Net als de Ramones hebben de leden van ZZ Top iets van stripfiguren. Hun songs, vol dubbelzinnigheden en schunnige toespelingen, handelen dan ook voornamelijk over gestroomlijnde auto’s en dito vrouwen, over tv dinners en drank. Het is geen toeval dat op de rug van Gibbons gitaar in grote letters het woord BEER is aangebracht.

Eenvoud

ZZ Top heeft in de loop van zijn bestaan veel muzikale trends zien komen en gaan en liet zich tijdens de eighties zelfs tot het gebruik van synths verleiden, maar in essentie is zijn zompige geluid nooit veranderd. Wat het werk van de beard rockers zo duurzaam maakt, is zijn eenvoud en hoge entertainmentwaarde. In Brussel werd alvast voor een no nonsense-aanpak gekozen: geen spectaculaire belichting of hoogstaande visuele snufjes, maar een simpel sterretjesdecor en een set waarin de nadruk consequent op de muziek kwam te liggen.

De songs werden overwegend geplukt uit de meest geliefde langspelers van de groep: ‘Tres Hombres’ (1973), ‘Degüello’ (’79) en, niet te vergeten, ‘Eliminator’ (’83), een kleinood dat, sinds zijn release, in tien miljoen platenrekken een plek opeiste. Tussen ‘Got Me Under Pressure’ en ‘Legs’ zat zowat alles dat ZZ Top bij het grote publiek nog altijd zo populair maakt: spetterend gitaarspel in de geest van Cream, potige baslijnen, die occasioneel werden getrokken met behulp van een keyboard, en een strakke maar meeslepende beat. Met ‘Gimme All Your Lovin”, dat al als tweede nummer werd losgelaten, toonde ZZ Top dat bluesrock ook krachtig en melodieus kan zijn en met ‘Waitin’ For The bus’ en ‘Pincushion’ dat een traag tempo niet per se de dynamiek in de weg hoeft te staan.

Zelfspot

Zoals bleek uit ‘I’m Bad, I’m Nationwide’ en ‘Cheap Sunglasses’ (over hoe dicht ‘cool’ en ‘oppervlakkig’ soms bij elkaar liggen) zaten Gibbons en zijn maats niet om een portie zelfspot verlegen, maar een powerballad als ‘Rough Boy’ ging hen duidelijk minder goed af. De jongste cd van ZZ Top, het vier jaar oude ‘La Futura’, kwam slechts mondjesmaat aan bod. ‘I Gotsa Get Paid’ was een prima bewerking van ’25 Lighters’, een hiphopnummer van DJ DMD met Lil’ Keke en Fat Pat en tussendoor diepte het trio nog méér covers op. Uit de catalogus van Jimi Hendrix plukte het ‘Foxy Lady’ en even later leende Dusty Hill zijn stem aan het van Robert Petway geleende ‘Catfish Blues’.

De Tres Hombres deden in Brussel precies wat van hen verwacht werd. Ze speelden een degelijk concert, maar daarbij klonken ze veeleer routineus dan bevlogen. Dat ze hun kunstje beheersen, hoort u ons niet tegenspreken. Toch waren er momenten waarop we even dreigden in te dutten en dat kwam gewoon omdat de échte vonk ontbrak. Pas tegen het einde van de show leek de band, met publieksfavorieten als ‘Sharp Dressed Man’, ‘Legs’, ‘Tush’ en de door John Lee Hooker geïnspireerde boogie van ‘La Grange’ (over een bekende hoerenkast in Texas) alsnog wakker te schieten.

De laatste bisronde, met Merle Travis’ ‘Sixteen Tons’ en het van Elvis Presley bekende ‘Jailhouse Rock’, deed die opflakkering dan weer te niet. Want veel spectaculairs wist ZZ Top met die classics niet aan te vangen. Er werd iets teveel op de automatische piloot gevlogen, kortom. Neen, dan kwam generatiegenoot Alice Cooper vorige week véél opwindender uit de hoek.