Soap and Skin @ AB

Ze maakt niet bepaald muziek waar je vrolijk van wordt, maar op haar 22ste lokt de Oostenrijkse Anja Plaschg, alias Soap and Skin, wèl overal in Europa volle zalen. In de AB, waar ze haar nieuwe ep ‘Narrow’ kwam voorstellen, gaf ze een concert als een gotisch begrafenisritueel.

Voor de meeste Belgen is Oostenrijk, althans op muzikaal vlak, een witte vlek op de kaart. Met uitzondering van Fennesz en de Sofa Surfers sijpelen uit het alpenland meer gebroken armen en benen door -een gevolg van faliekant afgelopen skivakanties- dan interessante rockbandjes. En toch: wie regelmatig buitenlandse showcasefestivals bezoekt, zal beamen dat de heimat van Sigmund Freud over een boeiende indiescene beschikt. Elektro Guzzi, M185, The Black Riders, Killed By 9v Batteries, Francis International Airport en Black Shampoo zijn namen die we u bij deze graag onder de oren willen schuiven.

Ook jonge singer-songwriters als Paper Bird, Clara Luzia en Lonely Drifter Karen zijn trouwens dik de moeite waard. Vreemd dus dat uitgerekend Soap and Skin met ‘Lovetune for Vacuum’, haar bevreemdende debuut uit 2009, een Europese doorbraak wist te forceren. De jongedame schrijft immers dodelijk vermoeide, claustrofobische songs die consequent van een rouwrandje zijn voorzien en zingt, net als Nico destijds, met een zwaar Teutoons accent dat de apocalyps beangstigend dichtbij brengt.

Aan vorige concerten van Soap and Skin hadden we gemengde gevoelens overgehouden, maar de onlangs verschenen mini-cd ‘Narrow’ zette ons er alsnog toe aan de in ons verborgen masochist aan te spreken en de roodharige sirene het voordeel van de twijfel te gunnen. Anja Plaschg kwam, gekleed in een lange, donkere jas het podium op, plukte knarsende beats en dwarse orkestraties uit haar laptop en ijsbeerde tijdens ‘Deathmental’ over het podium als een vrouw op de rand van een zenuwinzinking. Maar zodra ze aan de vleugelpiano ging zitten en haar handen over de toetsen liet glijden, voelde je dat ze zowel Satie als Schubert en Rachmaninov in de vingers had en toverde ze melodieën tevoorschijn waar je onmogelijk onverschillig voor kon blijven. In ‘Thanatos’ (Eros was helaas afwezig) hamerde ze er duchtig op los en stuurde ze tegelijk schurende samples aan.

Vanaf ‘Big Hands Nail Down’ liet ze zich assisteren door een zevenkoppig ensemble, waaronder een strijkkwintet, een trompettist (die zich in ‘Cynthia’ meteen van zijn meest poëtische kant toonde) en een backingzangeres die occasioneel melodica speelde. Dat bezorgde songs als ‘Extinguish Me’ en ‘Mr. Gaunt PT 1000’ een majestueus tintje, al was Plaschg wel zo slim haar begeleiders gedoseerd in te zetten, zodat haar werk het nodige reliëf behield.

De Oostenrijkse heeft niet echt een mooie stem: in de hogere registers klonk ze zelfs behoorlijk schel. Maar wanneer ze het sober en ingehouden hield, zoals in ‘Pray’, het minimalistische ‘The Sun’, het vaag naar Marlene Dietrich verwijzende ‘Surrounded’ of het berustende ‘Lost’, werkte de formule het best. Tenminste, als je abstractie maakte van potsierlijke uitsproken tekstregels als “your pudding down the memories”.

In het instrumentale ‘Meltdown’ herinnerde haar sound aan de bombastische geluidsmuren die Foetus tijdens de jaren tachtig placht op te trekken: dit was schrapende, mechanische kermismuziek uit de diepste krochten van de hel, waarbij Plaschgs deraillerende klavierspel zo zwaar uit de bocht ging dat geen reanimatieteam nog soelaas kon brengen.

Al even memorabel: de uitgebeende cover van ‘Voyage Voyage’, oorspronkelijk een Franstalige elektropophit van Desireless, en het aan haar overleden vader opgdragen ‘Vater’, waarin ze “ich wollt’ noch nie lieber eine Made sein” als een mantra herhaalde en de ijzingwekkendste kreet slaakte sinds de emotionele uithaal van John Cale in ‘Fear Is A Man’s Best Friend’. Behoorlijk intens. En toch verdenken we de zangeres van een zeker gevoel voor humor. Zo coverde ze als eerste bis ‘She’s Crazy’ van -yep- The Kelly Family en liet ze aan het merch-standje zowaar zelfs Soap and Skin-chocoladerepen verkopen.

Het theatrale ‘Marche Funèbre’ vertolkte Anja Plaschg met haar hele lijf. In ‘Sugarbread’ leken Richard Wagner en Antonin Artaud elkaar in de armen te vallen en ontstond ter plekke iets dat je industriële barok zou kunnen noemen. ‘Pale Blue Eyes’ van The Velvets (met harmoniumbegeleiding uit de computer) en de solo-pianovertolking van ‘The End’ van The Doors gingen echter gebukt onder overacting en dat probleem stelde zich ook elders tijdens het concert. Het talent van Soap and Skin is onmiskenbaar, maar haar getormenteerde podiumact en haar eindeloze flirt met zwartgalligheid kregen op den duur iets karikatuuraals, waardoor je er moeite mee had haar te geloven. Als dit meisje, op haar jeugdige leeftijd, écht gelooft dat ze het leed van de hele wereld op haar schouders torst, heeft ze, naar ons gevoel, dringend hulp nodig.

Dirk Steenhaut

DE SETLIST: Deathmental / Cradlesong / Big Hand Nails Down / Cynthia / Extinguish Me / Surrounded / Pray / Thanatos / Fall Foliage / Meltdown / Voyage Voyage / Lost / The Sun / Vater // She’s Crazy / Mr. Gaunt PT 1000 / Marche Funèbre / Sugarbread // Pale Blue Eyes // The End.