Cigarettes After Sex in Trix: Gracieuze slaapwandelaars

Beetje eenvormig bij een eerste kennismaking, betoverend bij herhaalde blootstelling. Zo ervaren wij de muziek van Cigarettes After Sex, een ambient popband uit Brooklyn die, nog vóór de release van zijn eerste volwaardige cd, al tot een internetfenomeen is uitgegroeid. Terecht, zo bleek in Trix.

Het haast surrealistische succes van een low profile-gezelschap als Cigarettes After Sex is even opmerkelijk als hartverwarmend. Kort voor de jaarwisseling wist het kwartet al de Brusselse Beursschouwburg te vullen en ook zijn concert in Antwerpen kon op een ongeziene belangstelling rekenen. En dat terwijl zijn langspeeldebuut, aangekondigd tegen 9 juni, nog moet verschijnen.

Die lawine van aandacht kwam er echter niet meteen. De eerste ep van Cigarettes After Sex (‘I.’) uit 2012 bleef aanvankelijk onopgemerkt, tot hij, met drie jaar vertraging, plots voor een online explosie zorgde. Het nummer ‘Nothing’s Gonna Hurt You Baby’ werd op YouTube inmiddels 46 miljoen keer aangeklikt, terwijl de clip bij de single ‘Affection’ al zo’n 23 miljoen keer werd bekeken.

Het zijn cijfers om van te duizelen, maar ze geven ook aan dat de groep, die zweert bij traag en ingetogen, bij het publiek een gevoelige snaar heeft geraakt. De romantische droompop van Cigarettes After Sex appelleert aan de fijnproever die huist in ieder van ons. De wazige, in melancholie gedrenkte songs van het viertal ademen de sfeer van een film noir en ontlenen hun magie aan het androgyne stemgeluid van frontman en songwriter Greg Gonzalez. De man, oorspronkelijk uit het Texaanse El Paso, richtte de groep op tijdens zijn studentenjaren. Haar eerste ep werd zelfs ingeblikt in het trappenhuis van het universiteitsgebouw, dat met zijn natuurlijke galm de muziek een gevoel van ruimtelijkheid verleende.

Een landschap van herinneringen

Cigarettes After Sex hanteren een eigen esthetiek. De zwart-witfoto’s van Man Ray op hun platenhoezen roepen steevast nostalgische gevoelens op, maar Gonzalez schildert ook zelf een landschap van herinneringen. Hij zingt uitsluitend over wat hij zelf heeft beleefd. Zijn introspectieve, ietwat mysterieuze teksten, waarin dezelfde beelden vaak terugkeren, hebben slechts één functie: ze versterken eenmood waar de zanger zich graag in onderdompelt en die doet denken aan het werk van cineasten als Kieslowski of Antonioni. Als muzikale referentiepunten noemt Greg Gonzalez Françoise Hardy, Aphex Twin, de Miles Davis van ‘Kind of Blue’ en het minimalisme van Cowboy Junkies ten tijde van ‘The Trinity Sessions’. Net als zijn voorbeelden is hij op zoek naar wat hij omschrijft als ’the midnight sound’. “Je hoort hun invloeden niet letterlijk”, zegt hij. “Maar ze zitten in alles wat ik schrijf”.

Gezien de stroomversnelling waar Cigarettes After Sex in terecht is gekomen, ben je misschien geneigd hen als een hype af te doen. Daarom is het goed om weten dat het geluid van het gezelschap het resultaat is van bijna tien jaar geduldig schaafwerk. En ook al doen de songs aanvankelijk een beetje contourloos aan, na enkele beluisteringen vouwen ze zich sierlijk open en krijg je last van de eerste verslavingsverschijnselen.

In Trix zagen we vier bedeesde muzikanten aan het werk die op geen enkele manier de aandacht naar zich toe trokken en vooral hun muziek lieten spreken. Het decor -een nachtelijk beeld van een appartementsgebouw in de sneeuw- paste perfect bij het glaciale karakter van hun liedjes. Dat bleek meteen uit ‘K.’, de opener van hun titelloze langspeler, waarin ze al hun ingrediënten in één keer op tafel gooiden: in reverb gedrenkte maar transparante gitaarlijnen die zowel verwezen naar Cocteau Twins als detwang van Chris Isaak, de ijle keyboards van Phillip Tubbs, de zacht wiegende bas van Randy Miller en het vrij rudimentaire drumwerk van Jacob Tomsky. Cigarettes After Sex beperkte zich tot een set van een uur, bissen inbegrepen, en koos bewust voor eenheid van sfeer en tempo.

Op de tast

Het traag voorstrompelende ‘I’m a Firefighter’ loodste de toeschouwers mee naar het poëtische universum van Greg Gonzalez, wiens stem regelmatig aan Victoria Legrand van Beach House herinnerde: “Baby, I’m a firefighter trapped in a burning house in a silent picture / And there is no way out except to watch the love between us die.” Uit de nieuwe plaat werden voorlopig slechts vijf nummers vrijgegeven. ‘Opera House’ verwees naar de film ‘Fitzcarraldo’ van Werner Herzog en in ‘Sunsetz’ leken de bandleden op gracieuze slaapwandelaars die zich een weg door het duister tastten. In het oudere ‘Dreaming of You’ werd de lethargie even doorbroken door de noisegitaar van Gonzalez, iets wat best wat vaker had mogen gebeuren.

Cigarettes After Sex hadden in Antwerpen ook enkele covers op de setlist staan en in beide gevallen klonk hún versie aanmerkelijk beter dan het origineel. Het van Roky Erickson geleende ‘Starry Eyes’ lonkte naar de sixties, terwijl het van REO Speedwagon bekende ‘Keep on Loving You’ plots een onvermoede diepgang kreeg, nadat Gonzalez het hartzeer, de wanhoop en de tristesse in de song had bloot gelegd. De populairstte nummers van de groep werden tot het einde opgespaard: het slaaplied-voor-volwassenen ‘Nothing’s Gonna Hurt You Baby’ en het op tegenstrijdige gevoelens gebouwde ‘Affection’. Tijdens de toegiften grepen Cigarettes After Sex met het drumloze ‘Please Don’t Cry’ zelfs terug op één van hun allereerste songs, al had het intussen wel een serieuze facelift gekregen.

Of je vond het stomvervelend, of je ging helemaal mee in de trip, want, om Neil Young te citeren: “It’s all one song”. De stapvoetse slowcoreritmen waren wellicht niet aan iedereen besteed, maar zelf vonden we het een prachtig concert, ook al toonde Greg Gonzalez voorlopig slechts één aspect van zijn songschrijverschap. Maar wie de gevarieerde eerste demo van Cigarettes uit 2011 heeft gehoord (u vindt hem mits enig zoeken online), weet dat de man ook in staat is punky indiepopsongs te schrijven. Tenzij hij zich in de toekomst vast zou rijden in steeds hetzelfde trucje, durven we u deze saffies dus warm aanbevelen. Ze zorgen voor balsem op de ziel, en wat meer is: je krijgt er geen kanker van.

Cigarettes After Sex speelt op donderdag 29 juni om 14u40 in The Barn op Rock Werchter.