Niet kapot te krijgen: Run The Jewels knalt grootser dan ooit op vierde elpee

Gespierd als Rambo, geolied als Rocky: met deel vier van hun Run The Jewels-franchise mogen oudgedienden Killer Mike en El-P zich stilaan tot de kroonjuwelen van de hiphop rekenen.

‘Voor twee dudes die geboren zijn in 1975 is het normaal gezien niet toegestaan om zich muzikaal op het scherp van de snee te bevinden’, zei El-P van Run The Jewels eind maart in GQ. De dude heeft gelijk. Het gebeurt zelden, cultveteranen die zich, trouw blijvend aan hun undergroundidealen en zonder krampachtig hip te zijn, plots promoveren naar de voorhoede van de hiphop. Het eerste album van El-P (blank, New York) en Killer Mike (zwart, Atlanta) als Run The Jewels was in 2013 een zuivere voltreffer, een jaar later legden ze de lat al hoger met Run The Jewels 2, en sindsdien heeft het dynamische duo nog geen enkele keer de bal verkwanseld.

Run The Jewels heeft geen oog voor de huidige competitie, ze spelen in het parallelle klassement van legendarische dubbels als EPMD, Mobb Deep, Clipse en Outkast: geen Auto-Tune, geen emotioneel gezeik of rijm je rijk. In Ooh La La worden de beats mee opgepompt (en een piano tipsy gevoerd) door DJ Premier van Gang Starr, nog zo’n gouden tandem. Tijdens Out of Site citeert Killer Mike uit Public Enemy N° 1, in 1987 het openingssalvo van Chuck D en Flavor Flav. Uit de weg, zwaargewichten op doortocht, klinkt het met explosieve dancehall (Holy Calamafuck), een over breakbeats blèrende saxofoon (Goonies vs E.T.) en de opruiende spreekkoren in Walking in the Snow, een briesende tirade tegen de lijdensweg van vele Afro-Amerikaanse jongeren, van de armoedige school- linea recta naar de rechtbanken.

Gespierd als Rambo, geolied zoals Rocky, net als John McClane uit Die Hard niet kapot te krijgen: deel vier van de franchise vlamt en knalt zo mogelijk nog grootser en baldadiger dan de vorige episodes. Kregen een bijrol: Pharrell Williams en Zack de la Rocha van Rage Against The Machine, die in Just mee het geïnstitutionaliseerde racisme aanklagen van een land waar voormalige slavenmeesters op de bankbiljetten poseren. De stem van gospelmonument Mavis Staples en de gitaar van Josh Homme oogt op papier een vreemde constructie, maar Pulling the Pin – ‘fuck the political, the mission is spiritual’ – demonstreert dat Run The Jewels zelfs in een versnelling lager de impact kan hebben van – dixit El-P – ‘met een gekaapte tank door een druk winkelcentrum rijden’. Vier straffe elpees op rij, daarmee mogen ze zich stilaan tot de kroonjuwelen van de hiphop rekenen.