Wil de echte Kanye West nu eindelijk opstaan? Met zijn zevende album lijkt hij die vraag positief te beantwoorden. Maar een fraai plaatje is het niet, wat we te horen en te zien krijgen.
‘Ik bespeel het orkest’, zo zegt Steve Jobs bij monde van acteur Michael Fassbender in Danny Boyles biografische film over de Applegoeroe. Kanye West – die zichzelf al meermaals met Jobs vergeleek, en zijn naam meer dan een keer laat vallen op dit album – zou het graag zelf bedacht hebben. Want Kanye is een rapper die niet heel erg goed kan rappen, maar wel rapmuziek herdefinieerde. Een popartiest die het concept ‘zingen’ een nieuwe invulling gaf. Een bekroonde producer die nog maar zelden zelf aan de knoppen zit, maar een legertje gastproducers, songschrijvers en ideeënaanreikers dirigeert. Maar Kanye zal nooit een Steve Jobs worden. Daarvoor zit Kanye Kanye te veel in de weg. Niemand die nog om Jobs’ NeXT maalt, het computerbedrijf dat hij na zijn ontslag bij Apple oprichtte, maar de Twittergeneratie vergeet ‘Eating Asian pussy, all I need was sweet and sour sauce’ niet, noch Kanyes potsierlijke cover van Bohemian Rhapsody tijdens Glastonbury of het VMA-incident met Taylor Swift. Steve Jobs pochte nooit dat een homemovie van zijn vriendin een celebrity maakte. Steve Jobs heeft nooit een Twitteraccount gehad.
Kanye West beweert dat hij de wereld wil veranderen, maar heeft vooral werk met zichzelf, zoveel blijkt uit The Life of Pablo, het album dat eerder bekend stond als So Help Me God, SWISH, Waves en ‘het beste album ooit’ (dixit Kanye zelf, die zijn statement achteraf relativeerde). Drie variaties op de albumcover en tracklist passeerden er in de tijd tussen de albumpresentatie – een met zijn nieuwe Yeezy-collectie voor Adidas veredelde luistersessie in een uitverkocht Madison Square Garden – de release én het schrappen op iTunes, en mijn beluistering via Tidal. De Pablo in de titel is Paulus, de apostel van de heidenen, die na zijn bekering tot het christendom actief het evangelie preekte en zowat de helft van het Nieuwe Testament bij elkaar pende. Na de gramschap van Yeezus, de loutering met Paulus? West mag zijn zevende langspeler dan wel een gospelalbum noemen, naar gewoonte is geen huisje te heilig.
Ultralight Beam opent de debatten. Kanye vraagt de Heer om Zijn zegen, om te bidden voor Parijs, en maakt dan het toneel vrij voor een koor, r&b-bard The-Dream, Chance The Rapper (die voor het beste couplet tekent) en Kirk Franklin, een hoge pief in de hedendaagse gospelwereld. Sober, minimaal en toch groots. Het gospelthema zet zich door met Father Stretch My Hands Pt1. en Pt2. , in tweeën gespleten, net als de persoonlijkheid van West. De zondaar met de grote bek – ‘Now if I fuck this model/ And she just bleached her asshole/ And I get bleach on my T-shirt/ I’mma feel like an asshole’ -, maar ook de liefhebbende zoon en echtgenoot, op zoek naar verlossing – ‘I want to wake up with you in my eyes’. Rihanna vertolkt de verlokking van de roem in Famous, met de nu al gewraakte regel ‘I feel like me and Taylor might still have sex/ Why? I made that bitch famous’. Kijk, zo zoek je dus zelf het imago van oetlul. En nog maar eens Nina Simone samplen – na eerder in Blood on the Leaves en New Day – kost ook punten! Goed, de beats van Swizz Beatz rond een sample van Sister Nancy’s dancehallklassieker Bam Bam wiegelen lekker, maar – vrij naar een fijnbesnaarde partijvoorzitter – zet die verrekte AutoTune af, man! Voor de laatste keer: niemand wil horen hoe een internetdecoder Celine Dion imiteert. Om dezelfde reden richting digitale prullenbak: Waves, waarin Chris ‘Bam Bam’ Brown mag zeiken zoals alleen Chris Brown zeiken kan, en het in duet met Young Thug gekweelde Highlights, met een tekst die qua kromme zinsbouw en ijdelheid niet voor Jan De Cock moet onderdoen. ‘Sometimes I’m wishing that my dick had a GoPro / So I could play back that shit in slo-mo’ – speelpleingeleuter, punt.
Zoals George Costanza ooit opmerkte in Seinfeld: ‘This thing is like an onion: the more layers you peel, the more it stinks.’ Dat Kanye zijn ziel wil afpellen, laagje per laagje, en daarbij de rotte plekken niet ontziet, het siert hem, ergens. Dat The Life of Pablo net daarom soms een slordig rommeltje is, onsamenhangend en onafgewerkt: kunnen we inkomen. Dat sommige critici hem om diezelfde reden de hemel in prijzen: niet akkoord. De beste track op het album, FML, was beter af geweest zonder Kanye. The Weeknd bewijst daarin dat je met een béétje AutoTune best midden in het hart kan mikken, de samplekeuze is origineel en doeltreffend (Hit, van postpunkcombo Section 25), de onbehaaglijke sfeer bekruipt je als een tarantula tijdens een comaslaapje. Maar een kort lontje goedpraten met ‘I’m from a tribe called check a hoe’ (check a hoe = Chicago, maar ook ‘je slet kort houden’), is eerder een dom dan een slim woordspelletje. Zelfs een degelijke rapsong als Feedback ontsiert Kanye met onnodige provocaties als ‘Rich slave in the fabric store pickin cotton’.
Het kerkhof van de muziekgeschiedenis, van de hele kunstwereld, is bezaaid met gekwelde zielen, arrogante genieën en miskende meesters. Kanye wil het allemaal zijn, iets te gretig. Heeft iemand hem al verteld dat hij niet hóéft te shoppen bij Giuseppe Zanotti en Hermès? Dat Kendrick Lamar vorig jaar een plaat maakte waarop hij met persoonlijke demonen afrekende, en die strijd wél op stijlvolle wijze wist te koppelen aan grote thema’s? Wil iemand Kanye – voor zijn eigen goed – even onderbreken alsjeblieft?
Postscriptum: vlak voor de deadline liet West weten dat The Life of Pablo enkel zal bestaan op Tidal, het streamingplatform van zijn maatje Jay Z, waarvan hij aandeelhouder is. ‘My album will never never never be on Apple. And it will never be for sale’, klinkt het op Twitter. Met het verzoek aan fans, vrienden en muziekliefhebbers om ‘alstublieft lid te worden van Tidal’. Costanza had gelijk: dit stinkt.
KANYE WEST **
The Life of Pablo
hiphop/pop
Roc Nation/GOOD
DOWNLOAD
Ultralight Beam
FML
Wolves
JONAS BOEL
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
