Het grondig herwerkte ‘M:FANS’ van John Cale en onze 3 andere albums van de week

John Cale stopt zijn oude meesterwerk ‘Music for a New Society’ in een nieuw, elektronisch jasje, Ty Segall zet het gitaarjaar sterk in, Tindersticks lost geen weergaloze maar wel weer een goeie nieuwe plaat en Ansatz Der Maschine doet zijn maschine, met hulp van onder meer Nathalie Delcroix en Inne Eysermans, op volle toeren draaien.

Al dan niet kunt u Music for a New Society (1982) duiden als een van de donkerste en benauwendste werken van John Cale. Liever dan die plaat louter opnieuw te laten masteren en persen, maakt Cale er een dubbelpakket van, inclusief de grondige herwerking M:FANS.

Bowie beweegt niet meer. Maar doe het John Cale (straks 74) niet aan om hem luiheidshalve dan maar een plaats op te schuiven in het gelid van ouderdomsdekens die, ondanks hun jaren, meer voorwaarts denkwerk ventileren dan een café vol beschonken modestudenten.

Desalniettemin: net als Bowies vaarwelplaat Blackstar is M:FANS gemaakt door een artiest die alle vooroordelen jegens zijn persoon met een sardonische grijns verfrommelt, en niet te beroerd is om af te dalen in die delen van zijn psyche waar de lichtschakelaars nooit zijn aangesloten.

Music for a New Society was een improvisatieplaat; vluchtigheid was voor Cale het gedroomde middel om zijn door cocaïne en alcohol doorboorde brein in een wanhopige geste weer effen te krijgen. Resultaat: peilloze diepte, een beklemmende uitdrijving van emoties en een moedige blootstelling aan – in Cales eigen woorden – ‘de terreur van het moment’.

M:FANS put zijn legitimiteit uit Cales vaststelling dat zelfs dertig jaar oude wonden weer makkelijk aan het etteren slaan. Maar zo visceraal en sober als de oorspronkelijke plaat was, zo broeierig en driftig is de nieuwe gedaante. Cale maakt volop gebruik van de elektronische, naar hiphop grijpende klanken waaruit zijn jongste elpee Shifty Adventures in Nookie Wood (2012) was opgetrokken. Thoughtless Kind veegt de naakte klaagzang van het origineel van tafel met een pulserend, futuristisch r&b-ritme, compleet met brokjes Auto-Tunezang. De ballade Chinese Envoy is afgemeten funk geworden, en ook daar valt mee te leven. Maar Changes Made en Close Watch overdrijven respectievelijk met gothic rock en spichtige elektropop.

Alsof dat nog niet genoeg is, ging Cale ook nog eens aan het schuiven met de songvolgorde, en verving hij twee nummers door nieuwe interpretaties van demo’s die in 1982 op de plank waren blijven liggen. Maar eraan proberen te wennen loont wel degelijk. Het mooist is If You Were Still Around (in twee verschillende versies nog wel), indertijd een getoonzet gedicht van Sam Shepard, dat nu een nieuwe betekenis krijgt als laatste saluut aan Cales overleden Velvet Underground-kompaan Lou Reed. (KB)

DOWNLOADTIPS: If You Were Still Around (choir reprise) / Taking your Life in Your Hands / Broken Bird

Mogen we anno 2016 nog iets vernieuwends verwachten van de gitaarmuziek? Neen, en maar goed ook. Je kunt geen (vers) bloed uit een steen persen. Laat rockers dus gerust hun oude meesters eren, en Ty Segall daarin het goede voorbeeld geven. Wat Son House en Jimmy Page voor Jack White waren bij The White Stripes, zijn Marc Bolan van T-Rex en de sludgerockers van Melvins voor Ty Segall. Rolmodellen, geen spiegelbeelden, en in plaats van clichés te mijden, gaat Segall ze krijsend en bloeddorstig te lijf. Wild dansen op het graf van de rockmuziek, wat hij al aan de lopende band doet sinds 2008. Is Emotional Mugger beter dan voorganger Manipulator (2014)? Verkeerde vraag: het is een nieuwe Ty Segall in vlijmscherpe doen, en een welgekomen, sterk begin van een nieuw gitaarjaar. (JB)

DOWNLOADTIP: Diversion

Zo diep in de melancholie als Tindersticks is geworteld, zo breed is de kruin daarboven in tweeëntwintig jaar uitgegroeid: soul, funk, jazz, krautrock en country ruisten ooit door de hangende takken. Geen stomme verbazing dus bij de confrontatie met een slappende funkbas (Were We Once Lovers?), een door hupse blazers gestut afrobeatritme (Help Yourself) of klingelende steeldrums (Hey Lucinda, een pakkend duet met de in 2010 overleden zangeres Lhasa dat blijkbaar lang moest rijpen). Het subtiele geschilder met stemmingen, suggesties, strijkers en blazers onderstreept Tindersticks’ goeie soundtrackreputatie, maar toch: enigszins business as usual. Ook het met Jehnny Beth van Savages naar milde koortshoogte gedreven We Are Dreamers! bewijst: alweer een goeie, maar geen weergaloze Tindersticks. (KB)

DOWNLOADTIP: The Waiting Room

Sinds het album Heat (2012) is de song doorgedrongen tot Ansatz Der Maschine, de alias van de Kortrijkse klankknutselaar Mathijs Bertel. Met Tattooed Body Blues schrijdt hij verder op het ingeslagen pad. Daarbij blijken de liedjes iets steviger in hun schoenen gegespt, ondersteund door opvallend aanwezige synths en etherische gastvocalen van onder meer Nathalie Delcroix, Inne Eysermans en Renée Sys. Het zijn de feeën in zijn droomescapades, maar toch onderscheidt de impressionist Bertel zich met instrumentale passages als Woolf en Cold het meest van gelijkaardige belpopgeluiden als Styrofoam en The Go Find. En wanneer hij royaal strooit met analoge strijkers, blazers en percussie als duimpiano – in het door Bloem de Ligny gezongen titelnummer – draait zijn maschine op volle toeren. (JB)

DOWNLOADTIP: Tattooed Body Blues