Brihang: ‘Jammer dat ik nog niet op mijn gezicht heb gekregen in Brussel’

‘Der zit e steentje in me schoen, mo kzien der al gewend aan.’ Het poëtische West-Vlaams van Brihang gaf Mia, Blauw en Zoutelande vorige maand het nakijken in De Lage Landenlijst, maar liet zijn ouders wel met vragen achter over zijn mentale gezondheid. Het gaat nochtans goed met Boudy Verleye. Meestal toch. ‘Ik zat te wenen als een klein kind. Echt wénen. Het stopte niet.’

‘Water? Thee? Of toch liever koffie?’ vraagt Brihang. ‘Ik heb net een Bialetti van het containerpark gered. Er zat een raar laagje in, maar ik denk dat ik alles eruit heb kunnen wassen.’

We zitten drie hoog in Schaarbeek – met een veilig glas water – in het huurappartement dat de Knokse expat deelt met zijn vriendin Inca en waarover hij zowel in Casco, de titelsong van zijn nieuwe album, als in Avenue Deschanel rapt. Maar een dezer, wanneer de notaris zijn werk heeft gedaan, verhuist het koppel naar een eigen plek wat verderop. Tegen de achtergrond van die appartementenjacht ontstond Casco, drie jaar na Brihangs debuutalbum Zolangmogelijk en bijna zes jaar na zijn winst in De Nieuwe Lichting. Je hoort hen zelfs door Immoweb scrollen op de plaat. ‘Ik had nog veel meer van die huiselijke opnames kunnen gebruiken, maar ik vond het soms iets te confronterend’, zegt hij. ‘En Inca voelde zich telkens betrapt als ik weer eens stiekem met de smartphone aan het opnemen was. Wat ik me zo goed herinner omdat ik die zin ook op tape heb. (lacht)‘

Ook de albumtitel ging hij op Immoweb lenen. ‘Je denkt dat je op je 26e alle woorden wel kent, maar ik had geen idee wat casco betekende. Het bleek een goede metafoor te zijn voor waar ik met het album heen wilde: het raamwerk staat er, maar het is niet allemaal tot in de puntjes afgewerkt. Zo kan iedereen er achteraf zijn eigen invulling aan geven. Ik dacht dat het idee dat het niet allemaal perfect moest zijn voor mij ook de druk van die tweede plaat zou verlichten, maar dat bleek tegen te vallen. Hier en daar heb ik er wel bewust een foutje in laten staan, maar tegelijk kreeg ik het niet over mijn hart om iets ‘halfbakken’ af te leveren en het dan te verkopen als een concept.’

Naai jij jezelf niet gewoon te makkelijk op? Je streste al over die tweede plaat toen de eerste amper uit was.

Brihang: De afgelopen twee jaar heb ik nog regelmatig vol verbazing naar Zolangmogelijk zitten luisteren. Ik snapte niet meer hoe ik dat ooit had kunnen maken. Steentje had ik op amper twee dagen af, maar de rest van Casco heb ik er echt uit moeten pérsen. Ik ben ook regelmatig naar de Ardennen gevlucht, zonder internet en met een aftandse Nokia, om af te kicken van mijn verslaving. (wijst naar zijn smartphone op tafel) Ik kan het niet laten om elke review of onlinecomment te checken. Net zoals ik de ticketverkoop en de Spotifycijfers op de voet wil volgen. Alleen belemmeren al die zaken me om effectief met muziek bezig te zijn.

Deze keer anticipeer je gelijk op het moment dat de media jou zullen afserveren. ‘E liedje met n’ deen en een stemmetje daar. Brihang is oud nieuws, met ze poëtisch gezaag. Ey media, zet nu ma de volgenden klaar’, klinkt het op de nieuwe single Oelala. Het moet vermoeiend zijn om in jouw hoofd te leven.

Brihang:(grijnst) Ik luister goed naar wat er in de wandelgangen over mij gezegd wordt en stop dat graag in mijn muziek. Een beetje zoals Eminem het niet kan laten om op kritiek te reageren. Zo staat er op de eerste plaat een stukje over hoe iemand zei dat ik alles van mijn pa cadeau had gekregen. Deze keer gebruik ik de bedenking die iemand naar verluidt heeft gemaakt toen ze mij pitchten als voice-over voor Ik ben God niet(de Canvasdocu over Frank Vandenbroucke, nvdr.). Blijkbaar vond iemand dat ik al te veel deed en niet langer het nieuwe snoepje was. Sorry, maar dan gaat dat in een nummer. Ook al omdat ik het geestig vind dat die man dat ooit te horen zal krijgen.

Is dat dan het spreekwoordelijke steentje in jouw schoen?

Brihang: Een van de steentjes. Er zit wel wat grit in mijn schoenen. Al is die metafoor ook gewoon ontstaan toen ik naar huis reed van het Meakusma Festival in Eupen en ik effectief een keitje in mijn sneaker opmerkte. (lacht) Soms moet je het ook niet moeilijker maken dan het is. Dat keitje dat met mij op reis gaat van Eupen naar Brussel vond ik gewoon een mooi idee. En voor alle duidelijk: ik rap in dat nummer eerder in algemene termen, niet per se over mijn eigen problemen. Ik geef het maar mee, omdat mijn ouders, die mijn teksten nog harder uitpluizen dan journalisten, zich zorgen maakten na het horen van Steentje. ‘Gaat het dan zo slecht met Boudy? En waarom hebben wij dat nooit gezien?’

‘Het knelt en het wringt nu al 26 jaar, en tis al heel me leven dak et steentje meedraag’, bedenk je je daar eerder gelaten. Je zou voor minder eens polsen naar het welbevinden van je zoon.

Brihang: Blijkbaar. Ik heb hen echt op het hart moeten drukken dat het met mij goed gaat. (lacht) Ik verdwaal gewoon graag in de donkere kanten van mijn hoofd en in de melancholie – ik put er zelfs energie uit – maar dat zet mensen blijkbaar op het verkeerde been. Zoveel heb ik echt niet meegemaakt. Ik ben hooguit korte tijd gepest door wat jongens die ik ooit vrienden noemde. De skaterskledij die ik droeg, uit de winkel van mijn vader, vonden zij nogal ‘marginaal’, en ik mocht nooit binnen in de chiquere cafés waar zij afspraken. Sindsdien heb ik een haat-liefdeverhouding met Knokke. (denkt na) Tegelijk hoop ik niet meer in een kramp te schieten als ik vertel waar ik vandaan kom. Het is bovendien een misplaatste gêne, want er wonen echt nog wel normale mensen in Knokke.

Knokke maakt het je niet makkelijk. Deze zomer was de grootste zorg er hoe toeristen over de dijk flaneerden zonder T-shirt. Zelfs problemen komen er enkel in luxe-uitvoering.

Brihang: Daar heb ik nu echt geen mening over. (grinnikt)

Ik doe een tweede poging: vóór iemand ooit van Brihang gehoord had, was het voornaamste hiphopproduct van Knokke De Feesters, de Wu-Tang Clan van het Lippensplein.

Brihang: Met De Feesters is het ook allemaal begonnen voor mij. De hiphop die zij maakten, leefde heel hard onder de lokale jeugd en op mijn zestiende rapte ik al af en toe met hen over joints en alcohol. Dat was allesbehalve mijn wereld, maar ik kon heel goed doen alsof. Want in realiteit heb ik in die jaren hooguit één keer een zakje weed in handen gehad. Op straat gevonden, en meteen doorgespoeld in het toilet. ‘Want dat zijn drugs! Straks staat de politie aan mijn deur!’ (lacht) Maar waar wilde je eigenlijk heen?

Als ik goed geïnformeerd ben, was hopman Plukketuffer de zoon van de grootste juwelier van Knokke. Een mc à papa, enfin.

Brihang:(lacht) Shit, ja. Oké. Hoe langer ik tegen het Knokkecliché vecht, hoe meer ik besef dat het misschien gewoon zo is. Misschien moet ik maar stoppen met vechten? Zeker nu ik in Brussel woon, merk ik dat ik echt wel in luxe ben opgegroeid. Niet met een gouden lepel in de mond, maar we waren best welgesteld.

***

‘Leven is je van de ene naar de andere ruimte bewegen en je daarbij zo min mogelijk stoten.’ Als Brihang al een credo heeft, dan wel dat citaat uit Ruimten rondom van de Franse auteur Georges Perec. Hij liet artiest Alex Deforce ook fragmenten uit het boek inlezen voor de plaat. Een gepassioneerd lezer zal de dyslectische rapper waarschijnlijk nooit worden, maar Ruimten rondom stuitert al in zijn hoofd rond sinds hij het onder ogen kreeg tijdens zijn studies. ‘Vorig jaar heb ik het nog eens herlezen, toen Inca en ik in Bolivia zaten. Enfin, toen Inca me heeft meegesleurd naar Bolivia. Want ik durfde dat niet echt.’

Uit de andere hoek van de kamer klinkt gegrinnik. ‘Ik heb het je niet eens gevraagd, Boudy. Omdat ik dacht dat ik je toch nooit zou kunnen overtuigen. Ik viel achterover toen je zelf voorstelde om mee te gaan.’

‘Inca is beeldend kunstenaar en wilde er een werk maken over de Tinku-dans, een nogal gewelddadige gevechtsdans van de Quechua, en ze had nog een cameraman nodig. Het idee is dat er bloed teruggegeven moet worden aan Pachamama, moeder natuur, om een goede oogst af te dwingen. Alleen wordt daar behoorlijk veel bij gedronken en vallen er regelmatig ook doden. Laat ons zeggen dat dat ver buiten mijn comfortzone lag.’

‘Boudy zoekt graag de grenzen op’, verduidelijkt Inca. ‘Maar dan wel vanuit zijn eigen veilige plekje. Hier thuis dus. Terwijl ik mijn uitdagingen buiten die vier muren zoek. Dat botst regelmatig, maar het is misschien ook net wat ons bindt.’

‘En we doen wel toegeving…’ Brihang is afgeleid. Hij wijst hoofdschuddend uit het raam. ‘Ze zijn terug! Die pissen daar dus altijd in de struiken aan de overkant van de straat, hè. “Fais pipi à la maison, hein!” roep ik altijd als ik er weer één betrap, om me daarna snel te bukken onder de vensterbank. (lacht) Ook dat is de charme van Brussel.’

Inca moet ervandoor. De twee spreken af om elkaar over een paar uur in het centrum van Brussel te treffen.

Twee volle uren, Brihang. Gaat dat lukken?

Brihang: Waarom niet?

In Ver weg lijk je over jouw vriendin te zingen als een geslagen hondje dat zit te wachten tot het baasje weer thuiskomt. Je probeert dat met zinnen als ‘Ge peist toch niet dat ik u mis, omdak u elke tien minuten sms’ nog wat te ontkrachten, maar eerder tevergeefs.

Brihang: We staan, euh, nogal veel in contact, ja. (grijnst) Ik heb dat nummer op een van die retraites in de Ardennen geschreven. Het dramatische refrein, waarin ik lijk te zingen over het gemis van een overledene, kwam eerst, maar ik vond het geestig om dat dan te counteren met een speelser stuk over relaties.

Tevens een eervolle vermelding voor het compliment ‘Mochtje dikker zijn geworden, raak ek er ook wel aan gewend’.

Brihang: (grinnikt)

Je bent, in het zog van je vriendin, naar Brussel verhuisd om jezelf wat uit te dagen. Omdat je de hoofdstad enigszins vreesde.

Brihang: Ik wilde wat harder worden. Knokke is toch een beetje een veilig reservaat, hè. En telkens ik daar vertel dat ik nu in Schaarbeek woon, doen ze alsof ik naar een oorlogszone verhuisd ben. Dat was het beeld dat ik vroeger ook had. Terwijl ik hier veel meer van de wereld zie dan aan de kust. Zo’n zin als ‘Ik wandelde aan Noord en ‘k besefte: vrijheid is een paspoort’ had ik in Knokke nooit bedacht. We hebben hier zo veel vrijheid, maar blijkbaar moet ik bedelende transmigranten zien om me daar af en toe aan te herinneren.

Je hoopte door de verhuizing ook eens op je gezicht te krijgen. Heb je die droom ondertussen kunnen waarmaken?

Brihang: Nee. En ik vind dat oprecht jammer. (lacht) Maar ’t schol nie veel, hoor. Toen ik een tijd geleden aan het fietsen was, en zich nog maar eens een chauffeur op het fietspad geparkeerd had, tikte ik die in het passeren vermanend op het dak. (droog) Dat had ik niet mogen doen. Hij trok plots op, haalde me in, stopte voor mijn fiets, stapte roepend uit en ging neus aan neus staan met mij. Ik heb me er in gebrekkig Frans gelukkig nog nipt uit kunnen lullen. En hey, ik heb toch weer even het gevoel gehad dat ik leefde.

Er heeft zich een aardige Brusselse hiphopkliek van Antwerpse en Gentse inwijkelingen gevormd, ook dankzij de middelpuntzoekende kracht van Stikstof en Zwangere Guy. Behoor jij ondertussen ook tot de kliek van Blu Samu, Miss Angel, Martha D’Aro, Dvtch Norris en co.?

Brihang: Ik voel me daar niet per se deel van. Ik heb een tijdje opgetreden met Stikstof, omdat ik een verse op hun jongste plaat heb, en we komen elkaar soms tegen op café. Maar we hebben samen nog geen muziek gemaakt. Ik laat dat ook niet makkelijk toe: ik werk het best samen met mensen die ik door en door ken. In theorie zou ik bijvoorbeeld doodgraag eens een nummer maken met Spinvis, maar ik denk dat ik uit pure schrik zou wegrennen wanneer Erik de Jong de studio binnenwandelt.

Goed dat dat etentje dat Inca wilde organiseren er nooit gekomen is.

Brihang: Dat verjaardagsdiner met Wannes Cappelle en Erik de Jong? (grinnikt) Ze had hen allebei gemaild, maar ze hebben nooit geantwoord. Gelukkig maar. Het blijft een heel mooi idee, maar dat zou de vreemdste avond uit mijn leven zijn geworden.

***

‘Ik voelde pas dak leefde deur te spelen met de vlam, mo van te veel te leven ja dan raak je upgebrand’, zo geeft Brihang op Steentje blijk van zelfkennis. Maar met zelfkennis koop je blijkbaar ook maar zoveel. Ons gesprek diende te elfder ure nog een paar dagen verplaatst te worden. Een middelgrote crash. Toch weer te veel met de vlam gespeeld. ‘Maandag, toen we eigenlijk afgesproken hadden, ben ik de hele dag in bed blijven liggen. Ik slaap gewoon te weinig en heel slecht. Om vijf uur ’s ochtends schrik ik telkens wakker, opgenaaid en vol adrenaline. Ik heb nooit echt geleerd om dingen uit handen te geven, waardoor er in de aanloop naar de release en de AB-show heel veel tegelijk op mij afkomt. Dus moest ik nu echt even op pauze duwen, voor mijn mentale gezondheid en mijn relatie. Toen ik zondag na een zware repetitie en een autorit van twee uur ook nog eens veel te laat thuiskwam, is er iets geknapt. (stil) Ik heb echt als een klein kind zitten wenen. Echt wenen. En het stopte maar niet. Ik kan me niet eens herinneren wanneer me dat ooit nog is overkomen.’

Heb je er ook iets uit geleerd?

Brihang: Ik moet meer slapen, beter naar mijn lief luisteren – echt luisteren, en niet gewoon knikken terwijl ik elders met mijn gedachten zit – en toch het een en ander durven uit te besteden. Ik hoop alleen dat ik het deze keer onthoud. (denkt na) Eerlijk? Ik snap niet hoe internationale artiesten het doen. Mijn bekendheid stopt aan de taalgrens en dat vind ik al heftig genoeg. Het hoeft niet groter te worden dan het nu is.

Is dat louter zelfbescherming, of is jouw wantrouwen tegenover succes en commercie nog steeds niet verdwenen? ‘Ik ben zo artistiek maar ik kies voer et geld, en ik pak altijd op als de media belt’, klinkt het spottend in Oelala.

Brihang:(grinnikt) Inca vindt Brihang nog altijd vrij commercieel, maar ik heb het alles-voor-de-kunstidee dat ik op Luca ingepeperd kreeg ondertussen losgelaten. Het beeld van de lijdende kunstenaar die bij kaarslicht teksten voor zichzelf en drie gelijkgezinden schrijft, zegt me niks. Ik kom graag naar buiten met mijn werk. Het is niet hapklaar, maar ik doe mijn zin en zie daarna wel of de nummers opgepikt worden. Kees de Koning (labelbaas van Top Notch, nvdr.) zei in Knack Focus ooit dat het niet de zenders of recensenten zijn die bepalen of je succes hebt, maar het publiek. Dat inzicht heeft me toen echt rust gebracht.

Niet om aan jouw rust te morrelen, maar hij had het toen wel over zestienjarige meisjes als de stuwende kracht van popcultuur. Ik kan ernaast zitten, maar zij hebben Steentje vermoedelijk niet naar die zesde plaats in De Lage Landenlijst gestemd.

Brihang: Wat trouwens een vreemd gegeven blijft. Ik heb ook lang gedacht dat het een grap van Radio 1 was. Als je die top tien beluistert, hoor je toch meteen dat ik daar niet pas? En wat mijn fans betreft: volgens Spotify zijn die toch voornamelijk tussen de 18 en 32 jaar. Maar akkoord, de ene keer dat ik tijdens het crowdsurfen in mijn kont werd geknepen, bleek het inderdaad een oma te zijn. (lacht)