Enkele maanden na zijn digitale Kuifjebewerking komt Steven Spielberg alweer met zijn volgende film aandraven. In WO I-drama War Horse grijpt De Baard terug naar favoriete thema’s als vriendschap en oorlog en vermomt hij een grauwe geschiedenisles tot mals multiplexvoer. ‘Ik vrees dat de gemiddelde Amerikaan zich niets kan voorstellen bij de Eerste Wereldoorlog.’
Zelfs voor een ervaren rot als Steven Spielberg (65) moet 2011 een moordend jaar geweest zijn. Hij produceerde blockbusters Transformers: Dark of the Moon, Cowboys & Aliens en Real Steel en overzag tv-reeksen als Falling Skies en Terra Nova. Bovendien vond hij nog de tijd om niet één, maar twee films te regisseren. In oktober kwam The Adventures of Tintin: The Secret of the Unicorn in onze zalen, nu is het de beurt aan War Horse.
De film – een bewerking van een jongerenboek van Michael Morpurgo van begin jaren 80 – draait rond de band tussen boerenzoon Albert en diens paard Joey in het begin van de vorige eeuw. Wanneer de Eerste Wereldoorlog losbarst, wordt de viervoeter van het Britse graafschap Devon naar het Europese oorlogsgebied verscheept, maar Albert blijft geloven dat hij Joey zal terugzien.
Morpurgo’s boek was destijds allesbehalve een bestseller, maar de toneelbewerking met reusachtige paardenpoppen groeide uit tot een internationale hit. Kathleen Kennedy, sinds E.T. een van Spielbergs vaste producenten, zag het stuk tijdens een trip naar Londen met haar dochters. ‘Van ontspannen was plots geen sprake meer. Na de vertoning nam ik een taxi richting hotel, rende naar mijn kamer en belde Steven.’
De meestercineast was geprikkeld door het enthousiasme van zijn productiepartner en ging het stuk zelf bekijken. ‘Vanaf de eerste scène dacht ik: dit wordt mijn volgende film. Zo ga ik al jaar en dag te werk. Of het nu om een adaptatie of een origineel scenario gaat: mijn instinct laat me nooit in de steek. Prestige of winstbejag hebben zelden of nooit een rol gespeeld in de keuze van mijn projecten.’
Hoewel suffe sequels als Jurassic Park: The Lost World en Indiana Jones and the Kingdom of the Crystal Skull bovenstaande uitspraak op losse schroeven zetten, valt niet te ontkennen dat Spielberg een van de avontuurlijkste der hedendaagse mainstreamregisseurs is. Of dacht je dat de verderzetting van Stanley Kubricks project over een robotjongetje (A.I.) en de bewerking van een in Amerika onbekende stripfiguur ( Tintin) geen wilde gokken waren?
War Horse bleek ook allesbehalve vanzelfsprekend. ‘Mocht ik Steven Spielberg niet zijn, dan had ik deze productie nooit van de grond gekregen. We leven in cynische tijden. Het gros van de grote Hollywoodstudio’s investeert niet meer in verhalen over liefde, vriendschap en hoop. Dat het relaas zich in het Europa van de Eerste Wereldoorlog afspeelt, maakte het project nog onaantrekkelijker.’
Spielberg had een grote troef: hij is mede-eigenaar van filmmaatschappij DreamWorks Pictures – ‘Daar kunnen ze me moeilijk iets weigeren.’ Toch moest de cineast het met een in deze tijden bescheiden budget van 66 miljoen dollar doen. ‘Dat kon me niets schelen. Ik ben sowieso een spaarzaam iemand. Al die blockbusters met hun hallucinant hoge budgets bezorgen me plaatsvervangende schaamte. Ik had maar één eis: ik moest en zou in Groot-Brittannië draaien.’
Om het Britse karakter van War Horse niet te verloochenen, omringde Spielberg zich met allerlei grote namen uit de Engelse filmindustrie. Lee Hall en Richard Curtis, scenaristen van respectievelijk Billy Elliot en Notting Hill, ontfermden zich over het script. Bekende arthousegezichten Peter Mullan, Emily Watson en David Thewlis kregen nevenrollen. ‘Ik wilde dat de prent honderd percent Brits aanvoelde. Met Empire of the Sun is me dat destijds niet gelukt, dit was mijn herkansing.’
Volgens de Britse filmpers heeft Spielberg ook deze keer de bal misgeslagen. Vooral de vroege scènes op het platteland wekten ergernis wegens te sprookjesachtig. De regisseur vindt die kritiek onterecht. ‘Met War Horse breng ik hulde aan de klassieke Hollywoodcinema van de jaren 30 en 40. In How Green Was My Valley van John Ford wordt Wales ook enorm idyllisch voorgesteld. De botsing tussen het betoverende decor en de tragische gebeurtenissen maakt het geheel des te krachtiger.’
Het moet gezegd: wanneer het verhaal zich naar de slagvelden van WO I verplaatst, serveert Spielberg enkele zeer grimmige taferelen. Je kunt je zelfs afvragen of die wel thuishoren in een film die voor het hele gezin bedoeld is. Ook op die kritiek reageert de cineast heftig: ‘Het is net mijn bedoeling om de kids te choqueren. Toen Richard Curtis de film met zijn kinderen bekeek, vroeg een van hen: “Paps, kunnen we oorlog niet verbieden?” Redeneerde iedereen maar zo.’
War Horse is na onder meer 1941, Schindler’s List en Saving Private Ryan de zoveelste film op Spielbergs cv die zich in oorlogstijd afspeelt. ‘Die fascinatie is de schuld van mijn vader. Hij heeft meegevochten tijdens WO II. Dat hij amper over zijn ervaringen praatte, voedde mijn nieuwsgierigheid.’ De filmmaker was trouwens al lang op zoek naar een project over de Eerste Wereldoorlog. ‘Ik vrees dat de gemiddelde Amerikaan zich daar niets bij kan voorstellen. Het was hoog tijd om dat verschrikkelijke hoofdstuk uit onze geschiedenis in herinnering te brengen.
Hoewel War Horse nog maar net in de Belgische bioscopen staat te trappelen, legt Spielberg ondertussen de laatste hand aan zijn volgende langspeler, Lincoln. In dat historische drama vertolkt Oscarmagneet Daniel Day-Lewis de zestiende president van de Verenigde Staten. Meer wil Spielberg over die productie nog niet kwijt: ‘Ik praat nooit over films die nog niet afgewerkt zijn. Dat brengt ongeluk.’
DOOR STEVEN TUFFIN
STEVEN SPIELBERG ‘MIJN FILMINSTINCT LAAT ME NOOIT IN DE STEEK.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
