Na zes jaar platenstilte zijn de Beastie Boys terug met een album vol ‘old school’-hiphop, politieke statements en onversneden nostalgie. Gelukkig heeft de tijd hun gevoel voor humor niet aangetast. ‘Als we iets aan deze plaat wilden verdienen, moesten we ook dingen maken die geschikt waren voor ringtones.’ Door Wouter Van Driessche

UIT OP 14/6 BIJ EMI

We ontmoeten de Beastie Boys in een Parijs hotel, waar ze met hun entourage zijn neergestreken na een showcase in de Élysée Montmartre. Op de eerste verdieping krijgt het verzamelde journaille hun nieuwe plaat te horen, in de lobby worden druk voorbereidingen en indianenverhalen uitgewisseld. Wijzelf doen onze duit in het zakje met het gerucht dat ze een journalist van Kerrang een uur lang onderhielden over hun ingebeelde vriendjes in het graafschap Borsthaar. Hier en daar wordt iemand bleek om de neus: na drieëntwintig jaar is De Mythe nog steeds intact.

Toch zijn de Beastie Boys lang niet meer de hyperkinetische ettertjes van weleer. Hun opblaasbare penissen en gekooide danseressen dumpten ze een hele tijd geleden bij het grof huisvuil, en met wat hulp van de dalai lama schoolden ze zich halfweg de jaren negentig zelfs om tot onvervalste wereldverbeteraars. Op hun jongste studioalbum, To The 5 Boroughs, rappen Adam Horovitz (Ad-Rock), Michael Diamond (Mike D) en Adam Yaugh (MCA) dan ook over 11 september, George Bush, democratie en verdraagzaamheid. Fight for your right to party is Party for your right to fight geworden, al is er als vanouds ook plaats voor rhymes à la ‘ Son, you’d better listen / Stuck in your ass is an electrician‘. Noblesse oblige, jazeker.

‘To The 5 Boroughs’ ruikt naar een conceptalbum: een titel die verwijst naar de vijf wijken van New York, een hoes met de skyline van Manhattan, een song die ‘An Open Letter To NYC’ heet…

MCA: Het is inderdaad een hommage aan onze thuisstad. Dat hadden we op voorhand niet zo gepland. Pas toen we de tracklist samenstelden, merkten we dat bijna al onze teksten erover gingen. Logisch, want toen we twee jaar geleden met de opnames begonnen, lagen de aanslagen van 11 september nog vers in het geheugen, en spraken we over niets anders.

Ondanks de aanslagen staan de WTC-torens op jullie hoes nog steeds fier overeind. Een statement?

MCA: Niet echt. Het New York waarover wij het hebben, is het New York waarin we opgroeiden, mét de Twin Towers, én Bleecker Bob’s – een platenzaak met een verschrikkelijke uitbater en een hond die iedereen beet. Zoals gewoonlijk zit er nogal wat nostalgie in onze teksten.

‘Since 9/11 we’re still lovin’ life we’ve been given’ klinkt het in ‘An Open Letter To NYC’. Maar ook: ‘A lot has changed.’

Mike D: De aanslagen hebben veel teweeggebracht. Niet dat de dingen nu beter zijn, of slechter. Ze zijn gewoon anders. Bij de elektriciteitspanne van vorige zomer kon je dat heel goed merken. Mensen kwamen spontaan de straat op om te feesten en het verkeer te regelen. Vijf jaar geleden was zoiets totaal ondenkbaar.

MCA: New York verandert constant. Het is een unieke plaats: een wereld die helemaal op zichzelf staat, en heel inspirerend werkt. Ik kan me niet voorstellen dat we elders muziek zouden kunnen maken – tenzij slechte reggae dan.

In jullie teksten verklaren jullie niet alleen de liefde aan New York, maar jullie halen ook uit naar George Bush. Is ‘To The 5 Boroughs’ een politieke plaat?

MCA: Dat klinkt wat zwaar, niet? We hebben een paar politieke songs geschreven, maar evengoed goofy stuff. Als we iets aan deze plaat wilden verdienen, moesten we ook dingen maken die geschikt waren voor ringtones. (lacht)

Ad-Rock: De enige reden waarom we over George Bush rappen, is dat we hem niet kónden negeren. Als je op weg naar de studio de hele tijd soldaten met machinegeweren ziet passeren, gaat de zin om zomaar uit je nek te lullen vanzelf over, hé.

Het gaat dus niet over volwassen worden?

Ad-Rock: Neen. Twintig jaar geleden hadden we ook al onze bedenkingen bij de politiek. Alleen was de situatie toen helemaal anders, en we hoefden ze niet zo nodig van de daken te schreeuwen.

Mike D: Niet dat Ronald Reagan zo’n fantastische president was. Hij was echter grappig en onschadelijk, en dat kan je Bush helaas niet verwijten. The joke just went too far. Daarom hebben we To The 5 Boroughs ook nú uitgebracht, een paar maanden voor de verkiezingen. We hadden er nog wat langer aan kunnen sleutelen, maar we wilden onze stem laten horen voor het te laat was.

Nooit gedacht: als John Kerry op 2 november de presidentsverkiezingen wint, klinkt onze plaat voor het einde van het jaar al gedateerd?

Ad-Rock: Toch wel, maar uiteindelijk hadden we allemaal zoiets van: ‘ To hell with it! Als dat het offer is dat we moeten brengen om Bush uit het Witte Huis te verdrijven: graag.’ Het is angstaanjagend te denken dat hij nog eens vier jaar aan de macht zou blijven. Als je ziet hoeveel hij de voorbije jaren heeft kapotgemaakt.

Gisterenavond excuseerden jullie zich daarvoor tijdens jullie showcase.

MCA: Ja, maar toen iedereen begon te juichen, hadden we daar meteen weer spijt van. Het leek plots een ongelooflijke platitude: ‘ We love beer! We hate Bush!’(lacht) Ik durf wedden dat elke Amerikaanse groep zich in Europa voor Bush excuseert.

Ad-Rock: Het probleem is: hoe clichématig zo’n excuses ook klinken, ergens zou het bijna onkies zijn om ze achterwege te laten. De haat tegenover de Verenigde Staten wordt elke dag groter. De wereld moet dus weten dat niet alle Amerikanen achter hun president staan.

Michael Franti vertelde ooit dat zijn moeder de Military Intelligence over de vloer kreeg na een vredesconcert. Hebben jullie nooit problemen gehad?

Ad-Rock: Toch wel. Toen we vorig jaar tijdens het Coachella-festival opriepen om tegen Bush te stemmen, werden we door een groot deel van het publiek uitgejouwd. Dat was verschrikkelijk: die hele mythe dat het on-Amerikaans was om kritiek te hebben op de president. Er bestaat juist niets Amerikaanser dan vrije meningsuiting!

MCA: Sinds een paar maanden is het tij aan het keren, maar na 11 september was het een hele tijd over eieren lopen. Er namen zelfs mensen aanstoot aan onze benefietconcerten, omdat de naam New Yorkers Against Violence zogezegd ’te verzoenend’ klonk. Sommigen vroegen letterlijk: ‘Vinden jullie het goed wat de terroristen gedaan hebben of zo?’

Mike D: Ook toen we A World Gone Mad opnamen, tegen de oorlog in Irak, was er een storm van protest. Wie tegen de oorlog was, was een landverrader: zo simplistisch werd er geredeneerd.

Een van jullie slogans luidt: ‘Intention leads to action’. Geloven jullie werkelijk dat platen het verschil kunnen maken?

Mike D: Natuurlijk! Platen, en muziek in het algemeen, zijn een manier om ideeën uit te wisselen. En telkens als ideeën worden uitgewisseld, worden mensen beïnvloed. Waarom denk je dat Amerikaanse radiostations bepaalde artiesten in de ban sloegen tijdens de oorlog in Irak? Niet omdat ze geen invloed hadden, hé.

Hoe ironisch vonden jullie het dat een van jullie songs – ‘No Sleep Till Brooklyn’ – gebruikt werd om Iraakse krijgsgevangenen te martelen?

Ad-Rock: Ironisch? Zeg maar pervers. We waren er kapot van toen we het hoorden, ook al omdat we geen idee hadden hoe we erop moesten reageren. Wat konden we doen? Jammeren? Boos zijn? Als je denkt aan de verschrikkingen die de gevangenen hebben ondergaan, is elke reactie compleet misplaatst.

Veel hiphoppers prediken seksisme, racisme, materialisme en geweld, maar bij jullie zijn de guns, bitches en BMW’s ver te zoeken. Bewust?

MCA: Gedeeltelijk wel, maar veel heeft ook te maken met toeval. De plaats waar je geboren bent, de waarden die je meekrijgt, de taal die je spreekt, enzovoort. Neem nu die hele obsessie voor auto’s: als je zelf met een monovolume rijdt, ben je snel uitgezongen, niet? (lacht)

Ad-Rock: Eigenlijk luister ik zelden naar de rhymes op hiphopplaten. Ik kan perfect fan zijn van de beats en de flow van een bepaalde groep, zonder me te storen aan de boodschap – of het gebrek daaraan. Ook bij ons is zeventig procent van onze teksten baarlijke nonsens.

Mike D: Af en toe vind ik die dumb shit lyrics zelfs goed, bijvoorbeeld alsof ik naar een gangsterfilm van Scorsese zit te kijken. Niet dat ik het op straat zou willen zien gebeuren, maar sommige dingen klinken gewoon onweerstaanbaar cool. I’m gonna blow your fucking brains out with my Uzi – fantastisch!

Ad-Rock: Dat zit ook een beetje in onze videoclips, maar dat is dan weer geheel de verdienste van onze regisseur. Hij probeert elke keer Star Wars te evenaren, maar uiteindelijk lijkt het resultaat altijd op The Attack Of The Killer Tomatoes – waarschijnlijk door die vreemde pijpjes die hij rookt. (lacht)

De ‘old school’-aanpak van ‘To The 5 Boroughs’ is dus geen stil protest tegen de richting die de hiphop sinds een paar jaar uitgaat?

Ad-Rock: Helemaal niet. We zijn alledrie nog steeds onvoorwaardelijke hiphopfans. Zolang er geen MC Hitler opstaat, kan voor ons álles. Past, presentand future.

Mike D: De old school feel van To The 5 Boroughs is geen terugkeer naar onze roots. Het zijn meer onze roots die ons blijven achtervolgen, als een kwade droom. We zijn met old school-hiphop opgegroeid, en om de één of andere reden geraken we er niet meer van af. Vervelend, want net het feit dat hiphop constant evolueert, maakt het zo interessant. Denk maar aan Hey Ya! van Outkast. Vijf jaar geleden had niemand dat hiphop genoemd, maar intussen is het dat wel. Hiphop is allang geen genre meer. Het is een manier om creatief bezig te zijn met muziek.

Jullie hebben als vanouds zélf het meeste knoppenwerk gedaan. Geen zin om een producersteam in te huren à la The Neptunes?

Mike D: We vinden The Neptunes waanzinnig goed, maar het probleem is dat zij alles doen, terwijl wij zelf ook graag beats maken. Mochten we met hen samenwerken, dan zouden ze ons waarschijnlijk naar het dichtstbijzijnde café sturen om te gaan poolen. How much fun would that be?

MCA: Computers hebben het productiewerk ook een stuk eenvoudiger gemaakt. Een drumloop maken bijvoorbeeld, is nog maar een kwestie van een paar seconden. Een paar jaar geleden had je daar nog specialisten voor nodig, nu niet meer. En maar goed ook: met ons drieën hebben we al discussies genoeg.

Ad-Rock:(Dramatisch) Discussies? Veldslagen zal je bedoelen! Ik zie ons daar nog altijd in onze studio’s staan, met onze vikingpakken en lederen maskers! Jullie hebben dat misschien al verdrongen, maar ik herinner me het nog steeds alsof het gisteren was. (lacht)

MCA: Voor één keer waren we het verrassend snel over de meeste dingen eens. We werkten volgens het Robinson-principe: drie verschillende eilanden – één met sullige dingen, één met serieuze songs en één met b-boy-stuff – waar iedereen nummers van mocht stemmen. Meestal was de uitslag redelijk unaniem.

Vreemd dan dat jullie er zes jaar over deden om ‘To The 5 Boroughs’ te maken.

Mike D: We hebben er geen zes volle jaren aan gewerkt, hoor. Eigenlijk zijn we er pas twee jaar geleden echt aan begonnen. De jaren daarvoor waren mystery years. We hebben de luxe dat we niet om de twee jaar iets nieuws moeten uitbrengen. We kunnen gewoon platen maken als we er zin in hebben.

Is dat ook de reden waarom jullie na drieëntwintig jaar nog steeds samen zijn?

Ad-Rock: Geen idee. Eigenlijk staan we daar ook maar zelden bij stil. Enkel als twenty-somethings ons komen vertellen dat ze ons al van hun vijfde kennen.

Mike: Ons geheim is een waanzinnig streng contract. We proberen al jaren te splitten, maar dat gaat eenvoudigweg niet. (lacht) Adam heeft wel pogingen ondernomen om solo te gaan met BS2000, maar dat heeft niet gepakt. We hebben al zijn platen verbrand.

MCA: Het helpt ook dat ons management een elektromagnetisch veld rond onze studio heeft laten optrekken. Telkens als we in de verleiding komen om weg te lopen, worden we geëlektrocuteerd.

Juist ja. Hebben jullie, nu de veertig begint te naderen, nog steeds geen spijt van jullie groepsnaam?

MCA: Daar zijn we drieëntwintig jaar geleden inderdaad serieus de mist ingegaan. Maar wie had kunnen voorzien dat we het zolang zouden uitzingen? Little did we know.

Mike D: Maar goed: voor de volgende plaat zijn er plannen om Beastie Boys te veranderen in Old Ladies. We hebben lang genoeg de bakvis uitgehangen.

Wouter Van Driessche