NIET TE VRETEN. MORGAN SPURLOCK LEEFDE DRIE MAANDEN OP EEN Exclusief dieet van fastfood. Een taai experiment dat hij eerst verteerde in de docufilm ‘Super size me’, nu in een boek. helaas: het is van het goede te veel.

OORSPRONKELIJKE TITEL: DON’T EAT THIS BOOK MORGAN SPURLOCK

A.W. BRUNA UITGEVERS, 344 BLZ., a14,95

Vet, vetter, vetst

Twee jaar nadat hij zichzelf een maand lang aan een moordend dieet van high-fat, high-sugar, factory-farmed fast-food onderwierp en over die hallucinante lichaamsafbraak de slimme docufilm Super Size Me maakte, pakt regisseur Morgan Spurlock uit met een literaire aanvulling op zijn exploot. Daarin kun je naast allerlei subtiel het moralisme ontwijkende weetjes over kapitalistische eetgewoonten ook lezen dat hij in de afgelopen twee jaren, nadat hij in januari 2004 op het Sundance Festival tot beste regisseur werd uitgeroepen, vooral veel tijd aan de media en reizen heeft besteed. Meer nog, hij heeft ook zijn droom waargemaakt, namelijk: in het laatavondpraatprogramma The Letterman Show opdraven. Een detail? Misschien. Hoe nobel Spurlocks bedoelingen ook zijn of schijnen te zijn, een eerlijke doodeter kan zich nergens ontdoen van de indruk dat Spurlock niet zozeer de buik van Amerika op het oog heeft als wel zijn eigen navel. Niet waar, schreeuwen de fans. Hier is iemand die de feiten op een rijtje zet en de harde werkelijkheid niet schuwt, maar toch optimistisch aan de inkeer van ’this great country of ours’ wil werken.

Het boek, met een ‘vettige’ titel begenadigd door de vertalers, is een ware traktatie, aldus menig commentator, het zou zelfs in een klas gebruikt kunnen worden. Het poneert een relevante stelling over de toekomst van Amerika – ‘De Amerikanen eten zichzelf dood’ is de lokroep – en het maakt dankbaar gebruik van allerlei statistieken en onderzoeksresultaten over het schandaal van het Amerikaanse fastfood – en dan vooral het gastronomisch imperialisme van wereldketens als McDonald. Bovendien brengt Spurlock zijn opzienbarende levensexperiment op smaak in een zelfrelativerende, bijzonder geestige stijl. Meteen dachten wij dat het fenomeen van de Franse salons uit de 18e eeuw opnieuw werd uitgevonden: daar werden de philosophes bejubeld om hun esprit, hun geestigheid, monsieur, en niet om hun kennis!

Dat Spurlock vooral geestig wil zijn om zijn broodje te bakken, blijkt al uit de eerste pagina, een tot hersenverlamming leidende oproep aan de lezer om het boek niet op te eten. Eigenaardig wordt het een paar lijnen verder wanneer Spurlock niet onmiddellijk zijn ‘no fat thing’-achternagaat, maar ’the bigger picture’ (van zichzelf) ziet en van wal steekt met een stukje antitabaksleer waarop wij vandaag nog steeds wat kies en vies zitten te pruimen. Ach wat, de andersglobalistische gezondheidsfreak heeft het kort daarna ook op de auto begrepen. Zo krijgt iedereen wel zijn foute gewoonte of obsessie op de boterham, en kunnen we met zijn allen aan de toekomst werken (niet, dus).

Hans Comijn