TOP GUN MET FIETSEN

DAVID MARSHALL GRANT (zonder snor) en KEVIN COSTNER als de fietsende broers Sommers: 'Hoe kun je nu ziek zijn? Bekijk jezelf eens: je hebt een snor!'

EEN DEUGDDOENDE FILMMASSAGE NA UW DAGELIJKSE DOSIS TOUR. – Een pompende eightiessoundtrack, stoute Sovjets en occasioneel mannelijk naakt. Als dat Top Gun (1986) niet is, dan is het American Flyers (1985) wel. In John Badhams sportdrama kruipt Kevin Costner achter een grote snor en op een koersfiets.

De snor van Kevin Costner – de man die met The Bodyguard, JFK, Robin Hood: Prince of Thieves en Dances with Wolves begin jaren negentig in z’n eentje over Hollywood heerste – heeft een eigen Tumblr. Als u John Badhams fietsfilm American Flyers (1985) bekijkt, begrijpt u waarom. Daarin speelt een toen nog relatief onbekende Costner Marcus Sommers, een sportdokter die zijn jongere broer overhaalt om deel te nemen aan een driedaagse wielerwedstrijd in de Rockies genaamd ‘The Hell of the West’. De klassieke rijkswachtersknevel die Costner zich daarbij aanmat, greep nipt naast een Oscar voor beste bijrol maar staat voor eeuwig in het geheugen van elke cinefiele fietser gegrift. De Costnerstache leverde ook deze onsterfelijke quote op: ‘How can you be sick? Look at yourself… You have a mustache and everything.’

Het verhaal van American Flyers komt uit de koker van Steve Tesich, en dat hoeft niet te verbazen: die Servo-Amerikaanse wielerfanaat had in 1980 al een Oscar gewonnen voor zijn scenario van Peter Yates’ Breaking Away, een coming-of-agedrama over – u raadt het – wielrennen. Dat hij met American Flyers niet opnieuw voor Oscargoud zou gaan, werd al snel duidelijk, toen de film in de Amerikaanse pers werd afgerekend op de zorgwekkende onvolkomenheden van de plot. En ja, het is een beetje gek dat een personage met een aneurysma gewoon naar zijn hotelkamer en niet naar een ziekenhuis wordt gebracht. Ook de schaamteloze product placement van McDonald’s voelt een beetje vreemd aan in een film over topsporters. De Amerikaanse burgerboeren tref je natuurlijk wel vaker aan bij grootse sportevenementen – zie ook het net afgelopen EK voetbal – , dat de wielrennende broers zich twee dagen voor de belangrijkste race van hun leven nog eens flink tegoed doen aan een quarter pounder with cheese is ongeloofwaardiger en zorgt op zijn zachtst gezegd voor enige gefronste wenkbrauwen. Maar kom, Eden Hazard gaat ook al eens voor het einde van een wedstrijd naar een hamburgerkraam en Radja Nainggolan krijgt van onze bondscoach zelfs speciaal een rokersbalkonnetje voor zijn dagelijkse sigaretje. En daarbij, wie wil nu narratieve samenhang – of zelfs maar enige logica – als je in de plaats daarvan Top Gun met snelle fietsen kunt krijgen?

De jarentachtigmuziek, de stoute Sovjet-Russen, de snelle actiesequensen, de trotse all-Americanness en de sportieve rivaliteit: American Flyers doet met wielrennen alles wat Tony Scotts Top Gun een jaar later met straaljagers zou doen. Maar regisseur John Badham (Short Circuit, Saturday Night Fever) doet nog meer. Veel meer. Naast flitsende racescènes, die doen denken aan de trainingsmontages uit de Rocky-films maar dan met Kevin Costner in een fietsbroek, voorzag hij een vrijpartij op de tonen van het Amerikaanse volkslied, spaceshuttlelanceringen als onsubtiele metafoor voor orgasmes, liftende hippies en een cameo van Eddy ‘de kannibaal’ Merckx. Die liet zich destijds in een interview overigens ontvallen dat het wielertoerisme in de VS een echte rage aan het worden was nadat het joggen er door een paar hartstilstanden een beetje in een slecht daglicht was komen te staan.

In Frankrijk maken ze met korte slapstick als Les mésaventures d’un cycliste myope (1907) al sinds de uitvinding van de cinematografie hilarische fietsfilms en in het Verenigd Koninkrijk draaide Harold M. Shaw met zijn H.G. Wells-adaptatie The Wheels of Chance in 1922 al de meest bitterzoete film ooit over verliefde rijwieladepten. Maar als het op pure racing power aankomt, blijkt Hollywood toch een maatje groter. Het moet zuur zijn voor de Fransen: Niet alleen lieten ze jarenlang een gedopeerde Amerikaan met één teelbal de Tour de France winnen, ook op cyclo-cinematografisch vlak moeten ze het afleggen tegen de Verenigde Staten, want American Flyers is met meer dan een wiellengte voorsprong de beste fietsfilm aller tijden.

VOLGENDE KEER

AMERICAN FOOTBALL

door Sam De Wilde

De snor van Kevin Costner heeft een eigen Tumblr. Als u John Badhams fietsfilm American Flyers bekijkt, begrijpt u waarom.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content