THE TUDORS

In de historische dramareeks The Tudors lijkt Hendrik VIII veeleer een filmster dan een koning. Dat kan de pret echter niet drukken.

It’s good to be the king. Of Albert II er na alle politieke gekrakeel van 2010 nog altijd zo over denkt, durven we te betwijfelen, maar voor koning Hendrik VIII lijkt het in de dramareeks The Tudors wel zijn leuze. De monarch, belichaamd door Jonathan Rhys-Meyers ( Match Point), geniet van elk voordeel dat de troon biedt en schrijdt door zijn paleis als een film- of rockster die omringd wordt door groupies en verwacht dat elke wens ingewilligd wordt. We zijn bijvoorbeeld nauwelijks een kwartier ver in de eerste aflevering of hij heeft al van heel nabij kennisgemaakt met twee jongedames uit zijn hofhouding, één keer zelfs terwijl zijn eega aan het bidden is.

The Tudors, dat in 2007 van start ging op Showtime, de Amerikaanse zender waar ook Dexter en Weeds te zien zijn, gaat over hetzelfde onderwerp als The Six Wives of Henry VIII, een kostuumdrama van de BBC uit de jaren 70: het leven en werk van Henry VIII. De tweede koning uit het huis van de Tudors, nam in 1509 het koningschap over van zijn vader Henry VII en zwaaide bijna veertig jaar lang de plak over het Britse rijk. In die vier decennia consolideerde hij de macht van de Tudormonarchie en zorgde hij voor een culturele bloei in zijn land, maar zoals uit de titel van de Britse reeks al blijkt, is hij vooral bekend als ‘die met al zijn vrouwen’, wiens drang om te hertrouwen mee aan de basis lag van de breuk met Rome en de oprichting van de anglicaanse kerk.

Het onderwerp is echter zowat het enige wat die twee reeksen gemeen hebben. The Tudors trekt immers volop de kaart van het entertainment, met veel seks en geweld, politieke spelletjes aan het hof en een hoofdpersonage dat zowel in bed als op het slagveld dat Europa in die tijd vaak was, eerst doet en daarna denkt. Terwijl The Six Wives prat ging op de juistheid van de verhalen, is historische accuraatheid in deze serie dan weer een rekbaar begrip. De makers hebben het basisverhaal over Hendrik VIII natuurlijk wel behouden, maar sommige aspecten van personages zijn aangepast om ze beter in hun kraam te doen passen: zo is Hendrik VIII bij de start van de serie een stuk jonger dan hij in werkelijkheid was en na een grondige vergelijkende studie tussen de schilderijen van de monarch en enkele foto’s van Rhys-Meyers durven we ook te concluderen dat de echte koning minder knap was.

Het eerste, tiendelige seizoen draait in hoofdzaak rond de pogingen van de koning om Anna Boleyn, een vrouw uit zijn entourage, het hof te maken. Anna houdt lang de boot af en als ze uiteindelijk toch toegeeft, doet ze dat op één voorwaarde: dat ze de nieuwe koningin wordt. Wat dus betekent dat Hendrik VIII een manier moet vinden om zijn huwelijk met Catharina van Aragon ongeldig te laten verklaren en te hertrouwen, een stap waarvoor hij de goedkeuring van de paus nodig heeft. Toen de echte Hendrik Anna leerde kennen, was hij 34 en zij 18, maar in de serie lijken ze allebei halverwege de 20 – wat ook de leeftijd was van de acteurs toen de opnames begonnen. De tijd tussen hun eerste kennismaking en het uiteindelijke huwelijk wordt ook flink gecomprimeerd, kwestie van alles netjes in een tv-serie te kunnen proppen.

Op andere vlakken zijn de schrijvers nog een stapje verder gegaan, meestal om praktische redenen. In het eerste seizoen trouwt Hendriks zus, prinses Margaret, tegen haar wil met de koning van Portugal, in een van de vele huwelijken die vooral bedoeld waren om de band tussen de betreffende monarchieën inniger te maken. Dat terwijl het eigenlijk Hendriks andere zus, Mary, was die met de oudere koning van Frankrijk moest huwen. De reden voor de omwisseling? Er zat al een prinses Mary in de cast, de dochter van koningin Catharina, en de makers wilden verwarring bij de mensen achter de schermen – de kostuummakers bijvoorbeeld – vermijden. En omdat er in een aflevering eerder al eens was gesproken over de koning van Frankrijk, in een andere context, lieten ze Margaret maar meteen huwen met de Portugese monarch, om de kijkers niet in de war te brengen.

Goed, dat gaat nu nog om een niet zo belangrijke nevenplot, maar ook in de centrale verhaallijn durfden de makers de werkelijkheid naar hun hand te zetten. In het tweede seizoen is bijvoorbeeld te zien hoe paus Paulus III weigert in te gaan op de vraag van Hendrik VIII om het huwelijk met Catharina te ontbinden. Het was echter niet Paulus III die Hendrik VIII afwees, maar zijn voorganger Clemens VII – toen Paulus uitverkozen werd tot nieuwe paus, waren Hendrik en Anna al ruim een jaar getrouwd. Het probleem was echter dat de makers acteerlegende Peter O’Toole hadden kunnen strikken om in het tweede seizoen paus te spelen, maar dat ze hem niet konden opvoeren als Clemens: die was in het eerste seizoen immers al in een paar korte scènes te zien geweest, gespeeld door iemand anders. Samen met de acteurs werden dus ook meteen maar de pausen gewisseld.

Leraren geschiedenis en kenners van het Britse koningshuis zullen zich dus wellicht af en toe ergeren aan de onjuistheden in The Tudors. Maar het moet gezegd: de makers hebben nooit gepretendeerd dat ze het verhaal zouden weergeven zoals het echt gebeurd was. ‘Showtime heeft me de opdracht gegeven om een onderhoudende soap te schrijven’, zo vertelde bedenker en schrijver Michael Hirst – die eerder al de twee Elizabeth-films draaide – bij de start van de reeks in The New York Times. ‘Ze hebben niet om een geschiedenisles gevraagd. Het is nog altijd de bedoeling dat mensen willen kijken.’ Voor hem is het feit dat een reeks als The Tudors de algemene interesse in de periode van Hendriks monarchie verhoogt, belangrijker dan dat alle details in het verhaal juist zitten.

The Tudors is dus een historisch drama waarbij de nadruk eerder op het tweede deel van die term ligt, maar dat levert gelukkig wel uitstekende televisie op. Het tempo van de reeks ligt hoog, en er wordt uitstekend in geacteerd. Rhys-Meyers krijgt natuurlijk de meeste aandacht en hij levert ook sterk werk als de verwende en megalomane koning die het gewoon is dat hij zijn zin krijgt en die met één vingerknip kan beslissen over het leven van zijn onderdanen. Maar eigenlijk wordt de show in het eerste seizoen gestolen door acteerveteraan Sam Neill, die in de huid kruipt van Thomas Wolsey, een konkelfoezende kardinaal aan het hof die de oorlogshonger van Hendrik probeert in te tomen en die ook de relatie tussen de koning en de paus masseert – in de eerste plaats omdat hij ervan droomt om ooit zelf in de pausstoel te zitten.

Toen The Tudors in 2007 op Showtime van start ging, was de première een van de best bekeken uitzendingen in jaren, en ook daarna bleef het publiek de lotgevallen van Hendrik VIII volgen. Uiteindelijk werden van de reeks vier seizoenen gemaakt, en enkele maanden geleden kwam in de VS de finale op het scherm. Wie sinds het einde van Rome wat op zijn historische honger zit, krijgt met The Tudors dus een waardig surrogaat.

THE TUDORS

Vanaf zaterdag 8/1, 21.10 – één.

Seizoen 1 tot en met 3 zijn al op dvd verschenen, bij Sony.

DOOR STEFAAN WERBROUCK

‘The Tudors is géén geschiedenisles. De mensen moeten nog willen kijken.’