WAYNE’S WORLD. All-American hero John Wayne is een monsterachtige macho in John Fords geobsedeerde wraakwestern The Searchers.

The Searchers 2-Disc Special Edition (1956)

FILM: **** EXTRA’S: ****

WARNER

Film. Destijds lauwtjes onthaald, groeide met de jaren de reputatie van The Searchers, intussen bijgezet als een van de grootste westerns aller tijden. John Fords meest complexe, sombere en gekwelde opus begint en eindigt met het openen en sluiten van een deur van een pioniershut in de wildernis. Dankzij de spectaculaire digitale restauratie van de haarscherpe VistaVision-beelden, knalt de verbluffende picturale schoonheid in elke scène van het scherm.

John Wayne belichaamde in vorige films van Ford alle positieve waarden van de Amerikaanse held: leiderschap, gezag, wijsheid, edelmoedigheid, verdraagzaamheid. Hier wordt hij een uitermate negatieve, bijna psychotische figuur. Nadat het gezin van zijn broer door de Comanches wordt afgeslacht, gaat Ethan Edwards (Wayne) op zoek naar de ontvoerde meisjes. Zijn epische omzwervingen door de onherbergzame natuur slepen jaren aan en groeien uit tot een neurotische en racistische wraakqueeste. Wanneer de posse een dode Comanche vindt, schiet Ethan meteen zijn ogen uit omdat deze indianenstam gelooft dat iemand zonder ogen nooit een laatste rustplaats vindt. De verachtelijke en angstaanjagende Ethan is zelf vervloekt, gedoemd om altijd te blijven ronddolen.

Extra’s. Filmregisseur en John Ford-kenner Peter Bogdanovich geeft deskundig commentaar bij de film terwijl Martin Scorsese, John Milius en Curtis Hanson in een doorwrochte documentaire vertellen over hun passie voor deze mythische western.

High Noon Special Collector’s Edition (1952)

FILM: **** EXTRA’S: *

PARAMOUNT

Film. Deze klassieke edelwestern van Fred Zinnemann heeft de allure van een Griekse tragedie, hoewel de film ook gesmaakt kan worden als een politieke allegorie (over de lafheid tijdens de communistenheksenjacht van senator Mc Carthy) of een bespiegeling over pacifisme en geweld.

Cary Cooper is prima gecast als de kwetsbare, moreel onbuigzame maarschalk die in zijn kleine stadje af te rekenen krijgt met vier wraakzuchtige bandieten. Terwijl hij de moordenaars opwacht voor de ultieme showdown, zoekt hij hulp bij de lokale bevolking, maar iedereen laat hem in de steek, zelfs zijn kersverse Quaker-bruid (Grace Kelly), zodat hij uiteindelijk moederziel alleen de klus moet klaren.

De ijzersterke spanning wordt vooral gegenereerd door de ingenieuze opbouw: naarmate de actie vordert, loopt de filmische tijd synchroon met de reële tijd.

Extra’s. ‘Geen weidse landschappen, geen schietpartijen behalve aan het einde en een held die niet bang is om te zeggen dat hij bang is’, zo vat Leonard Maltin op de making of deze ongewone western samen die in alles tegen de conventies van het genre indruist.

Patrick Duynslaegher