De Amerikaanse acteur en komiek B.J. Novak laat zijn gedachten en zijn gevoel voor humor de vrije loop in Onverzameld werk, met een even grappig als ontroerend resultaat.

Bezige bij, die B.J. Novak. De man is nog geen 35 maar heeft al een mooi palmares als acteur, regisseur, scenarist en producent. En nu debuteert hij ook nog eens als schrijver, met Onverzameld werk, een boek waarvoor hij in de Verenigde Staten trouwens een voorschot kreeg dat het miljoen dollar oversteeg.

Voor een man die met zoveel dingen tegelijk bezig is en wiens aandacht duidelijk alle kanten opgaat, is het niet meer dan gepast dat zijn boek geen roman met één lang verhaal is, maar een verzameling van een zestigtal korte stukjes, parodieën of verhalen die heel verscheiden zijn. Soms is het heel erg kort, niet meer dan een inval eigenlijk, zoals Als je van iets houdt: Als je van iets houdt, moet je het loslaten. Als je niet van iets houdt, moet je het zeker loslaten. Dus laat eigenlijk alles maar gewoon uit je handen vallen, het maakt toch niks uit. Soms beslaat een verhaal een pagina of twee, hier en daar zitten er in het boek ook voldragen korte verhalen van een twintigtal bladzijden.

Niet alles is even geslaagd of zal iedereen even hard aanspreken. Voor sommige stukken moet je heel erg op de hoogte zijn van de Amerikaanse showbizz- en entertainment-wereld: een verhaal over hoe tv-presentator Chris Hansen door zijn dochter wordt gevraagd om naar een Justin Bieber-concert te gaan, is pas grappig als je weet dat Hansen de man was achter To Catch A Predator, een realityreeks waarin pedofielen in de val werden gelokt. ‘Er zijn dan een paar mensen die niet naar me kijken, die oogcontact vermijden’, legt Hansen aan zijn dochter uit. ‘Weet je wie dat zijn? Inderdaad, dat zijn de pedofielen. Dus geweldig, dan weet ik weer wie dat zijn.’ Het beste verhaal is ook heel Amerikaans getint, maar zo grappig dat het dat overstijgt. Comedy Central Roast is een bekend programma op tv-zender Comedy Central waarin een bekende ster door collega’s en komieken belachelijk wordt gemaakt, en op dat format bedenkt Novak een hilarische variant met Nelson Mandela (!) als centrale gast.

Toch is Onverzameld werk meer dan een verzameling punchlines. Het verhaal dat vlak voor de Mandela-grap staat, Sophia, gaat over een man die een seksrobot bestelt en na een tijdje merkt dat zijn speeltje verliefd op hem is geworden. Wat leidt tot een ontroerende meditatie over gevoelens, verliefdheid en de grenzen tussen mens en machine – een thema dat natuurlijk al heel vaak is behandeld in sciencefictionliteratuur, maar waaraan de schrijver toch nog een frisse draai weet te geven. In het Engels heet het boek One More Thing, maar dat ene ding zou wel eens datgene kunnen zijn waarin Novak zich moet specialiseren.

ONVERZAMELD WERK ****

B.J. Novak, Agathon (originele titel: One More Thing: Stories & Other Stories), 256 blz., ?19,99.

STEFAAN WERBROUCK

CENTRALE ZINNEN Meneer Mandela, u hebt een van de onrechtvaardigste landen ter wereld gemaakt tot wat het nu is: een van de gewelddadigste landen ter wereld. (Gelach) Ik wil niet zeggen dat een leven in Afrika niets waard is, maar als ze daar een film maken, gebruiken ze bloed als nepketchup. (Gelach)