Zaterdag 17/12, 00.50 – Ned 3. Michael Cimino, VS 1978.
Wie symboliseert beter de op- en ondergang van het Nieuwe Hollywood van de jaren 70 dan Michael Cimino? De regisseur had slechts één film op zijn naam staan – Thunderbolt and Lightfoot (1974), met Clint Eastwood – toen hij langs de grote poort binnenkwam met het Vietnamdrama The Deer Hunter, goed voor vijf Oscars. Amper twee jaar later was hij persona non grata: nadat hij met Heaven’s Gate in 1980 een van de grootste financiële flops uit de Hollywoodgeschiedenis afgeleverd had, werd hem grootheidswaanzin verweten.
Het sociopolitiek getinte The Deer Hunter had twee jaar tevoren al voor controverse gezorgd. Van het epos over enkele Russische metaalarbeiders uit een grauw stadje in Pennsylvania die in Vietnam gaan vechten, werd gezegd dat het een racistische kijk op de Vietcong geeft. Was dat toen voor Jane Fonda de aanleiding om Cimino voor fascist uit te schelden, nu wordt de prent bejubeld als een ‘film met de mythische grandeur van een John Fordwestern of een Luchino Visconti-epos’.
Drie uur duurt deze magistrale klassieke drieakter. In deel één maken we kennis met drie vrienden vlak voor hun vertrek – het ideale moment voor nog een orthodoxe huwelijksceremonie, machozuippartij en jacht. Samen vormen die rituelen een hommage aan heroïek, loyaliteit en kameraadschap. Deel twee dropt hen brutaal in de hel van Vietnam, waar ze gevangen- genomen worden door de Vietcong. Een ondraaglijk spannende scène toont hoe ze Russische roulette tegen elkaar spelen – voor Cimino een metafoor voor het grotere conflict. Dat deze claustrofobische scène zo intens overkomt, is zeker ook de verdienste van Robert De Niro en Christopher Walken, die net als de rest van de ensemblecast uitzonderlijk sterk staan te acteren. Het laatste deel toont hoe de mannen zwaar getekend naar huis terugkeren.
Het kritische The Deer Hunter werd de eerste Vietnamfilm die ook aan de kassa potten brak – vreemd misschien, omdat het ook de eerste was om te erkennen dat Amerika door dat brutale conflict zijn onschuld verloren was. Toevallig: Cimino ontving zijn Oscar voor beste regisseur uit de handen van Coppola, die een jaar later met Apocalypse Now zou triomferen. In tegenstelling tot die spectaculaire oorlogstrip gaat dit intimistische meesterwerk niet louter over de Vietnamnachtmerrie. De Russische roulette is ook een verwijzing naar De Niro’s obsessie om met één kogel een hert te doden, wat terugkomt in de majestueus gefilmde finale in de Alleghenybergen. De visuele grandeur van het onbezoedelde natuurlandschap maakt duidelijk dat The Deer Hunter ook de westernmystiek en de teloorgegane mythe van Amerika incorporeert.
LUC JORIS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
