Het huilen stond ons laatst weer nabijer dan het lachen, toen in Coninkx & Van Wijck, over Mel Gibsons The Passion of the Christ, Mark Eyskens een stap dichter bij de dementie kwam. Hij vroeg zich af waarom moderne kunst in godsnaam zo gewelddadig moest zijn. Dat was vroeger niet het geval, morde de uit stofjassen opgemaakte hoogleraar. Eyskens heeft kennelijk nooit de Ilias van Homeros gelezen (hallo, Mark, het drieduizend – drieduizend! – jaar oude boek over de oorlog tussen Troje en Athene, dat als Troy werd verfilmd en deze week in de bioscopen speelt!). Eén scène uit Boek 5 zullen we nooit vergeten. Plots wordt Mydon (zoon van Antymnius) van zijn paard gesabeld door Antilochus, om vervolgens na een sierlijke duik met zijn hoofd tot aan zijn schouders in de grond vast te komen zitten, strak als een speer. ‘Lang stond hij daar overeind met het hoofd in het diepe zand, totdat zijn paarden hem omverstieten en hij gestrekt lag in het stof’, zo gaat de tekst. Aan die beeldenkracht kan zelfs Eyskens’ geliefde bijbel nog een spiespunt zuigen. Wat hij zal zeggen over Troy kan ons overigens weinig schelen, net zomin als zijn bewering dat hij Mel Gibsons Jesus Chainsaw Massacre van slechte smaak vond getuigen. En toch riskeert het gewauwel ons om de oren te blijven vliegen zoals de rotte pladijzen van de visverkoper uit Asterix tijdens het obligate dorpsgevecht.

Ach, een Asterix lezen is wel tien VRT-programma’s waard, maar excuus: we kunnen niet zwijgen over de Vlaamse openbare schaamte. Het is wellicht oud nieuws, maar het blijft ons verbazen hoe de omroep, gekneld tussen de Scylla van het BV-schap en de Charybdis van de duiding, nog liever zichzelf lek hakt, zoals de piraten uit Asterix, dan te kiezen voor een visie. Neem nu laatst weer het gezwam over dat nieuwe hoofdstukje in de Europese ‘hereniging’, toen een rits Oost-Europese achterlandjes zich bij ‘ons’ aansloot. Er werden volledige edities van Koppen, Coninkx & Van Wijck, De Zevende Dag en TerZake gewijd aan dat nieuws, volkomen los van het feit of de makers en hun gasten daarover iets te vertellen hadden of niet. En volkomen los van het feit dat – met enige goede wil – op RTBF, BBC World of zelfs CNN vijftig andere mensen in honderd andere programma’s hetzelfde al tweehonderd keren beter hadden verwoord. Alle hens aan dek bij de nieuwsdienst! Die Oost-Europeanen kwamen erbij, en – bij Jupiter! – onze nieuwsmakers zouden een ‘special’ maken. Stel je voor dat het er hier morgen wel eens babels toe zou kunnen gaan, met al die Polen, Tsjechen, Slovaken enzovoort. Nu ja, dat het nieuwe Antwerpse Justitiepaleis al een jaar door illegale Polen wordt gebouwd, daarover heeft TerZake al eens gerapporteerd. Maar hier – bij Zeus! – gaat het om een massale intocht van barbaren! Dat de grens tussen het inpikken op een belangwekkend nieuwsfeit en het creëren van irrationeel opgeklopte schijnproblemen wordt overschreden, neen, daar hebben zij niks tegen, de programmamakers. Als kruideniers moeten ze wel even vlug hun etalage aanpassen om de passanten binnen te lokken. ‘Hebben we achteraan nog wat BV liggen?’

We blijven hopen dat een van de BV’s, beseffend dat hij of zij enkel in het programma zit als decormateriaal, plots uit pure balorigheid eens een knuppel in het hoenderhok gooit en recht voor de raap volkomen naast de kwestie begint te praten. Weinig kans met die ijdeltuiten, maar geef toe: dat zou pas televisie zijn.

Door Olivier Braet