‘Bijna alles wat ik decennia geleden ontwierp, bestaat vandaag echt.’ Syd Mead (74), Hollywoods bekendste ‘visual futurist’ en ‘conceptual designer’, maakte zowel de interieurs uit ‘Blade Runner’ als het ruimteschip uit ‘Aliens’, en nog oneindig veel meer verbluffends. Een terugblik op het visionaire werk van de Amerikaanse scifiprofeet die tijdens het BIFFF en in het Brusselse Filmmuseum wordt gefêteerd.

1952

Syd Mead begint zijn professionele carrière bij de Alexander Film Company, een kleine animatiestudio uit Colorado Springs die reclamespotjes en cartoons produceert. Zijn taak: figuurtjes ontwikkelen, de inkleuring verzorgen en achtergronden ontwerpen.

1959

Na zijn bescheiden betrekking als animator en na een tijdje voor het Amerikaanse leger te hebben gewerkt, studeert Mead af aan het prestigieuze Art Center van Los Angeles. Eindelijk kan hij zich toeleggen op zijn ware passie: het ontwerpen van auto’s. Hij verhuist naar Amerika’s automekka Detroit en gaat er aan de slag op de designafdeling van Ford.

1970

Syd Mead Inc. wordt uit de grond gestampt, gespecialiseerd in visual en conceptual design – lees: ideeën visualiseren, promofolders tekenen en spullen ontwerpen – in opdracht van allerlei bedrijven, van Philips tot Lancia.

1978 Star Trek -The Motion Picture

Zijn eerste ontwerp in opdracht van Hollywood is het ruimteschip Voyager voor de eerste speelfilm gebaseerd op Gene Rodenberry’s legendarische scifiserie uit de sixties. ‘Something which no man had seen before…’, zo wordt het tuig vaagweg in het script omschreven. Waarop Mead komt aandraven met een ‘levende machine’ die blijkbaar ooit de ruimte in geschoten werd om alle bestaande kennis in het heelal te vergaren.

1980 Tron

Met de revolutionaire computeranimatie en speciale effecten – Tron is de eerste film waarin échte acteurs in volledig digitale decors zitten – heeft Mead niks te maken, maar hij helpt wel mee de look bepalen van Disneys jammerlijk geflopte cultklassieker over een computerhacker (Jeff Bridges) die in virtuele werelden verzeilt. Zo ontwerpt hij niet alleen de zogeheten Solar Sailor en Aircraft-carrier, maar ook de volledig uit fosforescerend licht opgetrokken bolides uit de beroemde Light Cycle-sequens, dingen die hij in 2004 trouwens zelf volledig restylet voor de videogame Tron 2.0.

1981 Blade Runner

Na Tron slaat Mead de handen in elkaar met regisseur Ridley Scott voor wat één van de beste en meest invloedrijke scififilms aller tijden wordt. Hij ontwerpt de regenachtige, retrofuturistische straten en gebouwen , de postapocalyptische landschappen, de interieurs met hun vuile chique en vooral: de hybride voertuigen waarmee de androïdes zich verplaatsen, en waarvoor Mead inspiratie put uit straalvliegtuigen, limousines en de lokale schroothoop.

1983 2010

De ‘sequel’ – let op de aanhalingstekens – op Kubricks tijd- en dimensieloze sf-epos 2001: A Space Odyssey is een luchtledige ruimtefilm van Peter Hyams waarvoor Mead enkele van zijn fraaiste ontwerpen levert. Zo is het ruimteschip Leonov – waarmee de Amerikaans-Russische delegatie richting Jupiter trekt – volledig van zijn hand, net als de benepen interieurs, de hightechturbinekamers en de pods waarmee de astronauten wel eens een uitstapje maken.

1985 Aliens

In de eerste Alien-episode lanceerde Ridley Scott het concept van de ‘used future’ – sf-decors die er doorroest en afgeleefd uitzien – en werd rijkelijk geput uit de slijm- en kwijlcataloog van kunstenaar H.R. Giger. Voor de prima sequel van regisseur James Cameron ontwerpt Mead het militaire ruimteschip Sulaco waarin commander Ripley (Sigourney Weaver) het weer eens aan de stok krijgt met naargeestige krengen from outer space en waarvoor hij onder andere de mosterd haalt bij hedendaagse scheepsapparatuur.

1986 Short Circuit

Futuristische familiefilm van John ‘Saturday Night Fever’ Badham waarvoor Mead dit keer zelfs de hoofdrolspeler aanlevert: de militaire robot Number Five die in staat blijkt om menselijke emoties te voelen en het dientengevolge op een lopen richting vrijheid zet.

1987 Syd in Japan

Als japanofiel en sciencefictiondesigner komt Mead bijna vanzelfsprekend in het land van de rijzende zon, de cyberpunk en de futuristische anime terecht. Hij krijgt er zijn eerste solotentoonstelling, ontwerpt een futuristisch paviljoen en werkt er ook mee aan tal van animefilms. Zijn eerste, Yamato 2520, waarvoor hij ruimteschepen, gevechtsvliegtuigen, attributen en kostuums tekent, wordt later gevolgd door de tv-serie Turn A Gundam, waarvoor hij de ‘mecha’s’ oftewel mechanische humanoïdes ontwerpt.

1994 TimeCop

Na de publicatie van zijn compilatieboek Kronolog, tal van interimopdrachten (hij werkt mee aan het ontwerp van Lockheeds straalvliegtuig F22 en richt het zeiljacht van Donald Trump in) en zijn ontwerpen voor de videogame CyberRace focust Mead zich weer op Hollywood. Hij ontwerpt de teletijdmachine en de wapens voor het Van Dammevehikel TimeCop én drukt Ralph Fiennes een futuristische spelconsole in de handen – het ‘sim-sim deck’ met die rare koptelefoon – in Kathryn Bigelows sf-thriller Strange Days.

2000 Mission to Mars

Brian De Palma trekt in Mission to Mars de ruimte in; Mead helpt hem op weg door de ruimtevoertuigen vorm te geven.

2005 Mission: Impossible III

Mead ontwerpt de machine waarmee de befaamde huidmaskers worden gemaakt, onontbeerlijk voor elke geheim agent van de Mission: Impossible Force én voor hun snode tegenstanders natuurlijk.

(D.M.)