Ceci n’est pas un concert – R.E.M. legt ‘This Is Not a Show’ in de winkel, een ‘onconcertfilm’ over ‘een tournee die nooit plaatsvond’. Bent u nog mee?

***

Live at the Olympia

Warner Music

‘ Thank you very much! Good night!‘ Je moet het regisseurs Vincent Moon en Jeremiah nageven: er zijn weinig concertfilms die openen met het einde. Zoals de titel van de film aangeeft, is This Is Not a Show echter geen doorsneeconcertfilm. Al valt dat uiteindelijk best mee/tegen – het hangt ervan af hoe u het bekijkt.

This Is Not a Show is een bewust desoriënterend verslag van de vijf concerten die R.E.M. in de zomer van 2007 gaf in Dublin. De concerten maakten geen deel uit van een tournee en de band noemde ze ook liever geen concerten, maar ‘experimenten in terreur’. Bedoeling was om songs voor een nieuwe plaat uit te testen, nog voor de groep ermee in de studio dook. Meer nog: vaak waren de nummers, waarvan de meeste een jaar later op het album Accelerate zouden staan, nog niet eens af. In de film zie je Michael Stipe lustig verder aan de lyrics schrijven, terwijl R.E.M. de reeks concerten aan het afwerken is.

Vincent Moon en Jeremiah brengen dat ongebruikelijke, zelfs chaotische werkproces op weergaloze en vooral ook toepasselijke wijze in beeld. De concertbeelden flitsen voorbij in contrastrijke, schimmige zwart-witfotografie, terwijl wat zich backstage afspeelt, wordt getypeerd door een vaal kleurenpalet en een totaal gebrek aan context. Het resultaat is verbluffend knap en hypnotiserend kinetisch. Maar dat maakt van This Is Not a Show nog altijd geen ‘onconcertfilm’, veeleer een ‘atypische concertfilm’ of – nog beter – ‘eindelijk nog eens een concertfilm die de moeite loont’.

This Is Not a Show werd als bonusdisk toegevoegd aan een dubbele liveplaat van de band met daarop alle 39 songs die R.E.M. twee zomers geleden in Dublin speelde. Op Electrolite en Drive na zitten er amper hits tussen. Als ze even geen nieuwe nummers uittestten, brachten Stipe en de zijnen songs die nooit op single verschenen en/of geen enkele recente tournee haalden. Er staan zelfs een aantal nieuwe nummers op die toch niet op het album Accelerate terechtkwamen, en waarvan de liveversie nu de enige officiële release is. Alleen al daarom, maar toch ook wel een beetje omdat zoveel lef en visie beloond moet worden, zou Live at the Olympia niet in uw collectie (instant) legendarische concertplaten mogen ontbreken.

Ben Van Alboom