Kuifje in Noord-Korea – Guy Delisles hallucinante verslag van zijn verblijf in Pyongyang toont een cultuurschok die de schaal van Richter overstijgt.

Delisle

Oog&Blik & De Bezige Bij, 176 blz., euro18,9

Enkele jaren geleden werd de Canadese animatiefilmer Guy Delisle twee maanden naar Pyongyang in Noord-Korea gestuurd om er een tekenfilmreeks voor de Franse tv te overzien. Als expat had hij er een zee van tijd en dus bracht hij verslag uit over zijn ongewone bestemming. Hij had dat trouwens al eens gedaan, over Shenzhen (China) en Birma.

Delisle opent veelzeggend: de douane vraagt hem om uitleg te geven bij het boek 1984 van George Orwell dat in zijn bagage zit. Tijdens de rest van zijn verblijf krijgt hij steeds een vertaler en een gids mee. Er zijn verplichte bezoekjes aan het standbeeld van vader des vaderlands Kim Il Sung en aan diens museum en dat van zijn opvolger. Als Delisle in zijn kantoor de acid jazz van Saint-Germain opzet, wordt de deur dichtgetrokken, omdat die muziek een slechte invloed kan hebben op de andere tekenaars. De Noord-Koreanen zelf zingen overtuigd propagandaliederen voor de Grote Leider. Radio en televisie hebben maar één zender en in het hotel zijn er alleen elektriciteit en fruit als er voldoende buitenlanders logeren.

Delisle verbaast zich over hoe weinig subversieve praat hij te horen krijgt. Een Koreaan die de verplichte legerfilms maar saai vindt, is zowat het meest rebelse dat hij opvangt. Alle Noord-Koreanen die hij ontmoet, lijken echt te geloven dat er in hun land geen gehandicapten geboren worden, dat de Jucheleer van de leider overal ter wereld onderwezen wordt en dat enkel Amerikanen een hereniging van Korea in de weg staan.

Het cultuurverschil en onvermogen tot communicatie maken van Pyongyang een hallucinant grappig boek. Al zie je als westerling welke vrijheid de Noord-Koreanen missen en alludeert Delisle op de deportatie van tegenstanders van het regime, de stugge eigenzinnigheid van de leiders en de blinde gehoorzaamheid van de gemiddelde Noord-Koreaan werken soms flink op de mondhoeken. Delisle houdt het bovendien verteerbaar dankzij zijn uitgekiende timing en door zijn dagelijkse leven als leidraad te houden. Bij gebrek aan een echt bezoek aan Noord-Korea is dit the next best thing.

Gert Meesters