L’amour du cinéma: 50 ans de la revue Positif, Folio/Gallimard, 592 blz., – 11.

Positif, revue de cinéma: Alain Resnais, Folio/Gallimard, 528 blz., – 11.

Waar anders dan in Frankrijk geldt een filmtijdschrift met een relatief kleine oplage toch als gezaghebbend en invloedrijk? Onze zuiderburen zijn zelfs twee zulke uitgaven rijk: Les Cahiers du Cinéma en Positif, dat precies een jaar na zijn grote rivaal zijn vijftigste verjaardag viert. Anders dan aartsvijand Cahiers dobberde Positif tijdens al die jaren niet op de woelige golven van allerlei modes, trends en revoluties binnen de filmkritiek. Het blad is al een halve eeuw de betrouwbare maar ook wat voorspelbare barometer van de ‘cinéphilie raisonnable’, met een evenwicht tussen het verdedigen van vaste waarden en het ontdekken van nieuwe talenten, met zowel aandacht voor nieuwe cinematografieën waar ook ter wereld als voor kwaliteit uit Hollywood.

In het politieke spectrum situeerde Positif zich altijd in het linkse kamp en creëerde het van in het begin zijn eigen pantheon: Huston, Kurosawa en Glauber Rocha in plaats van Hitchcock, Ophuls en Bresson – de helden van de rechtse rakkers van Cahiers. ‘ Le cinéma n’a jamais été séparé de l’engagment civique’, zegt Michel Ciment, redacteur sinds 1963 en belangrijkste spreekbuis van Positif. En inzake radicaal engagement bleef het niet bij woorden alleen: in de zomer van 1968 pleegde redactrice Michèle Firk zelfmoord in Guatemala om de politie (die haar kwam ondervragen over een aanslag die het leven had gekost van de Amerikaanse ambassadeur) niet de kans te geven haar te martelen.

Esthetisch toonde Positif altijd grote affiniteit met het surrealisme ( Luis Buñuel was een van de grote idolen) en het blad provoceerde met het lyrisch bejubelen van ondergewaardeerde genres: animatie, SF, Britse horror, Italiaanse peplum, absurde komedie. Het blad heeft nooit een hoofdredacteur gehad, alleen een redactieraad die al een halve eeuw lang elke zondagmiddag bijeenkomt.

De vijftigste verjaardag wordt gevierd met twee publicaties in de Franse pocketreeks Folio. L’amour du cinéma: 50 ans de la revue Positif biedt een geannoteerde bloemlezing van teksten die een goed idee geven van de voorkeuren, passies en stokpaardjes ( Jean-Luc Godard en de Franse nouvelle vague moesten het vaak ontgelden) van het maandblad. Positif, revue de cinéma: Alain Resnais bundelt de belangrijkste recensies, beschouwingen en interviews rond een van de troetelcineasten van het blad (én een discipel van André Breton), en dit zowel om zijn politiek engagement ( Hiroshima mon amour; La guerre est finie) als om zijn niet aflatende vormexperimenten (van L’année dernière à Marienbad tot en met On connaît la chanson).

Zonder zich aan het jargon van de Cahiers te bezondigen, is het taalgebruik vaak gezwollen en pretentieus (in de inleidingen stuit je voortdurend op zaken als ‘ l’une des spécificités positiviennes‘). Maar kennelijk is dit de prijs die je moet betalen om in Frankrijk intelligente ideeën over film te lezen.

Patrick Duynslaegher