Dodelijk vervelend, dodelijk vermoeiend of simpelweg dodelijk: concerttournees zijn voor de meeste groepen geen pretje. Maar er zijn compensaties. 24 uur per dag het beest mogen uithangen bijvoorbeeld, en er altijd bij zijn wanneer rockgeschiedenis geschreven wordt – daarom niet per se in de vorm van muziek: Van fecaal gefixeerde zangers over opblaaspenissen tot gitaristen die van het podium geknald worden: de strafste anekdotes uit 50 jaar tourgeschiedenis.

Ontucht onstage

Rockgroepen hebben in de loop van de geschiedenis de gekste accessoires op het podium gesleept. Zo kwam U2 tijdens de Popmart-tournee iedere avond uit een gigantische citroen gekropen, die – zo wil de Spinal Tap-wet – geregeld dienst weigerde zodat Bono en co soms urenlang opgesloten zaten en het startschot van heel wat concerten eindeloos op zich liet wachten. De Beastie Boys plantten tijdens hun Licensed To Ill-tour in ’87 dagelijks een reusachtige opblaasbare penis op het podium. Maar geen enkel accessoire was zo gecontesteerd als de puntbeha die Madonna in 1990 aantrok. Het Vaticaan riep de Blond Ambition-tour uit tot ‘de meest satanische show in de geschiedenis van de mensheid’.

Nog een legendarische po-diumact is de dwerg die Ozzy Osbourne tijdens zijn Amerikaanse tournee van ’82 dag na dag on stage verhing. Ozzy, in het Britse blad Q: ‘Na een show in Texas vroeg de organisator waar we die dwergen maar bleven halen. De silly cunt dacht dat we iedere dag een nieuwe dwerg opknoopten.’ Voor Alice Cooper liep een gelijkaardige act in de vroege jaren 70 bijna fataal af. Het touw waaraan hij zichzelf nogal theatraal had opgehangen, bleek net niet los genoeg geknoopt. Een alerte roadie kon Cooper ternauwernood van de verstikkingsdood redden. James Hetfield liep tijdens een Metallica-concert in ’92 tweedegraadsbrandwonden op door een foutje van de pyrotechnici. And justice for all, indeed. Het ego van de legendarische Blokken-presentator en Kreuner Ben Crabbé kreeg het twee jaar geleden zo mogelijk nog iets zwaarder te verduren, toen hij in het Sportpaleis onschadelijk werd gemaakt door een oplettende security-agent die hem voor een overenthousiaste fan hield.

Geweldig optreden

Wie een kaartje koopt om zijn favoriete groep aan het werk te zien, krijgt wel eens stank voor dank. Vooral de bezoekers van Graspop zullen deze zomer goed moeten uitkijken, want Axl Rose van Guns N’ Roses kan zijn appetite for destruction soms nauwelijks bedwingen en springt geregeld in het publiek om een robbertje te vechten. Keith Richards pionierde op dit vlak. Hij verkocht in de jaren 70 de onverlaat die ‘fuck you!’ had geroepen naar Brian Jones, een flinke trap. Waarop het publiek zo woedend werd dat The Stones van het podium dienden geëscorteerd. Keef had duidelijk geen lering getrokken uit het apocalyptische free concert dat de groep in ’69 gaf op de renbaan van Altamont in Californië: toen staken de Hell’s Angels die The Stones zelf hadden ingehuurd als security guards, een jonge zwarte concertganger neer die met een pistool had staan zwaaien.

De Butthole Surfers lieten zich in de vroege jaren 90 anders ook niet onbetuigd. Cabbage, de vrouwelijke drummer van de groep, besprenkelde de eerste rijen geregeld met haar eigen urine, terwijl zanger Gibby Haynes zijn leven en dat van het hele publiek riskeerde door voortdurend het podium in de fik te steken. Eén keer begon hij in een vlaag van zinsverbijstering zelfs met een geweer in het publiek te schieten. Tot eenieders opluchting – niet het minst die van Haynes zelf – bleken het geladen met losse flodders.

Excrement all areas

Nogal wat muzikanten blijken op tournee een ongezonde obsessie te ontwikkelen voor uitwerpselen. Over Frank Zappa circuleerde jarenlang het gerucht dat hij ooit zijn eigen kak naar binnen werkte op het podium. Zappa ontkende deze aantijgingen met klem. ‘Ik heb nooit op het podium gescheten. Het dichtste dat ik ooit in de buurt kwam van stront vreten, was die keer toen ik een hapje ging eten in een Holiday Inn-restaurant in Fayetteville, North Carolina, in 1973.’ Die rechtzetting kon niet verhinderen dat zijn meest hardnekkige fans – nooit te beroerd om hun held een dienst te bewijzen – nog jarenlang hun eigen drollen, ingepakt in een plastiek zakje, kwamen aanbieden na concerten.

Andere rockers hebben hun voorliefde voor stoeien met stoelgang nooit onder stoelen of banken gestoken. Punk-rocker GG Allin, wellicht de ziekste persoon die ooit op een podium heeft gestaan, sneed tijdens optredens niet alleen vrolijk zijn aders open, hij plaste en poepte de mensen op de eerste rijen letterlijk onder. Mike Patton had tijdens Faith No More-tournees dan weer de onhebbelijke gewoonte om in de hotelkamers waar de groep verbleef telkens de haardroger open te schroeven, er een dampende taart in te draaien en de föhn weer netjes dicht te schroeven. De nakomers kregen er bij het drogen van hun haar een gratis donkerbruine spoeling bovenop. En Ian Curtis bakte zijn broeders bij Joy Division graag een poets door in de kleedkamer het licht uit te knippen en de schakelaars snel in te smeren met stront.

Maar er zijn nog muzikanten die niet tot op hoge leeftijd gefascineerd blijven door uitwerpselen, en andermans excretie angstvallig mijden. De Manic Street Preachers staan erom bekend op festivals drie toiletten te reserveren waarop alleen zij hun gevoeg mogen doen.

Groupieseks

Moeders, houd uw dochters binnen wanneer de Red Hot Chili Peppers deze zomer naar Kiewit afzakken. Zanger Anthony Kiedis begeeft zich namelijk niet alleen qua substantiegebruik graag over de grens van het legale. In zijn autobiografie Scar Tissue bekent Kiedis dat hij tijdens de eerste Amerikaanse tournee van de Peppers een blowjob mocht ontvangen van een wel erg jonge groupie. Het meisje, dat prompt mee op tournee ging, biechtte pas na enkele dagen op dat ze de dochter was van de plaatselijke politiecommissaris en dat de hele staat op zoek was naar haar. ‘By the way,’ voegde ze eraan toe, ‘ik ben pas veertien.’

Ook The Beatles konden er wat van. Amper zeventien waren de Fab Four toen ze eind de jaren 50 al flink experimenteerden in de nachtclubs van Hamburg, waar ze in die dagen optraden als coverband. George Harrison verloor er zijn maagdelijkheid aan een Teutoonse schone, onder luid applaus overigens van John Lennon en Paul McCartney die zich achter het gordijn van zijn kamertje hadden verschanst. En Lennon zelf liet zich de fellatiotechnieken van een travestiet welgevallen. Toen hij het ware geslacht van zijn scharrel ontdekte, zou hij slechts in een onbedaarlijk lachen zijn uitgebarsten. Diezelfde Lennon zou jaren later – althans volgens zijn boezemvriend Pete Shotton – in Spanje zijn broek hebben laten zakken voor zijn homoseksuele manager Brian Epstein, met de woorden ‘Oh, fuck it, Brian! Just stick it up me arse.’ Toen Epstein de gewillige Beatle duidelijk maakte dat die vriendendienst niet hoefde, ‘cause I don’t do that kind of thing’, antwoordde Lennon: ‘Well, just toss me off then’ (’trek me dan maar gewoon af’).

Ideal crash

Wie op tournee is, moet zich verplaatsen: te land, ter zee en in de lucht. Dat is sowieso niet zonder risico, maar sommigen zoeken het gevaar zelf op. Zo vond Julian Cope van The Teardrop Explodes het zogenaamde bus-surfen uit: met een voor nijlpaarden en neushoorns dodelijke hoeveelheid lsd in de bloedbanen en een nylonkous over het hoofd van het ene dakraam van een rijdende tourbus naar het andere kruipen. Cope is desondanks nog steeds onder ons, wat van Metallica-bassist Cliff Burton niet kan gezegd worden. Hij werd verpletterd onder de bus, toen die in ’86 tijdens hun Zweedse tournee overkop ging. Alsof hij nog niet dood genoeg was, werd hij een tweede keer geplet toen een kabel knapte tijdens het takelen van het wrak.

Ook taxi’s zijn onder muzikanten populaire doodskisten. Eddie Cochran verwisselde het tijdelijke voor het eeuwige in 1960, op weg naar een concert in Londen, toen de chauffeur zijn taxi rond een verlichtingspaal plooide. Gene Vincent, die hem vergezelde, kwam er vanaf met een gebroken sleutelbeen. Countrylegende Hank Williams liet op oudejaarsavond ’52, op weg naar een optreden in Ohio, eveneens het leven op de achterbank van een taxi. De met helse rugpijnen kampende zanger overleed er aan een overdosis drank en morfine. Hij had net een hit gescoord met de single I’ll Never Get Out of this World Alive.

Met Crickets-bassist Waylon Jennings had de Allerhoogste duidelijk nog plannen: voor de vlucht naar Fargo, North Dakota, waar de groep op 3 februari ’59 moest optreden, stond hij zijn zitje af aan Ritchie ‘La Bamba’ Valens. Het vliegtuig, met naast Valens ook Buddy Holly en JP ‘The Big Bopper’ Richardson aan boord, maakte echter een onzachte landing. The day the music died, wordt die dag sindsdien genoemd.

Maar geen verhaal zo tragisch als dat van Lynryd ‘Sweet Home Alabama’ Skynryd. Hun vliegtuig stortte in ’77 neer in Mississippi. Drummer Artimus Pyle en bassist Leon Wilkeson overleefden de crash, maar niet voor lang. Pyle werd na een urenlange tocht door een moeras op zoek naar hulp neergekogeld door een woedende landeigenaar. Wilkeson werd jaren later op zijn tourbus aangetroffen met een overgesneden keel.

Stagedying

Lord Ulli, zanger van het Duitse sixties-groepje The Lords, formuleerde zijn ideale dood als volgt: ‘Als ik sterf, wil ik nog het liefst doodvallen op het podium’. Zijn wens ging bijna in vervulling, maar niet helemaal: in ’99 viel hij dood naast het podium. Genoten wel de twijfelachtige eer al performend dit aardse tranendal te verlaten:

– Mark Sandman van Morphine bezweek in ’99 aan een hartaanval op een festival in Rome.

– Lee Morgan, trompettist van o.a. Dizzy Gillespie, werd in ’72 van het podium gekogeld door een jaloerse vriendin.

– Gitarist Dimebag Darrell van Pantera kreeg in 2004 vijf kogels in de borst tijdens een concert in Ohio.

– Zanger-ukelelespeler Tiny Tim bezweek in ’96 aan een hartaanval in Minneapolis, nadat hij eerder dat jaar een eerste attaque in Massachusetts had overleefd.

– Gitarist Les Harvey van Stone The Crows went out with a bang toen hij zich in ’72 per ongeluk elektrocuteerde.

Door Vincent Byloo