Beschuldigd van: ontucht

Nu staat het victoriaanse Londen niet bekend als de meest homovriendelijke omgeving waarin de negentiende-eeuwse poofter zich kon voortbewegen – zelfs vooraanstaande MP’s werden op verdenking van sodomie zonder pardon in de doos gedraaid – maar er zijn er natuurlijk altijd die het lot een beetje tarten. Oscar Wilde bijvoorbeeld: hij was in het Londen van de negentiende eeuw verre van the only gay in the village, maar wel degene die met z’n flamboyante levenswandel de meeste aandacht trok. Het kwam hem op twee jaar dwangarbeid te staan.

Niet dat de Ierse dichter en toneelschrijver te koop liep met zijn bischierigheid. Wilde was keurig getrouwd en had twee kinderen, zij het met een vrouw die hij had leren kennen in – we kid you not – het Gaiety Theatre. Maar men moest al ziende blind zijn om niet te merken dat Oscar Wilde, welja, maniertjes had. Na zijn studentenjaren in Dublin en Oxford kon hij niet snel genoeg in het mondaine Londen staan om er als zelfverklaarde ‘estheticus’ met gezwinde tred door de straten te flaneren: de haren lang, zijn kostuum opvallend fleurig, en in zijn borstzak niet zelden een decoratief bloemetje, want de contemporaine confectie was hem te min.

Zijn dandyeske gedrag bleef niet onopgemerkt. Oscar Wilde werd tegelijk het voorwerp van spot én van jonge bewonderaars. Uiteindelijk was het een zeventienjarige Canadees die hem amper twee jaar na zijn huwelijk tot de herenliefde bekeerde. En toen Wilde het rond 1892 met Lord Alfred Douglas aanlegde, raakte hij helemáál in de ban van het Londense homomilieu: bovenop zijn huwelijk en zijn stormachtige affaire met Douglas begon hij gigolo’s te frequenteren, hij hield er zelfs een hele hofhouding van jonge, mannelijke seksslaafjes op na.

En ook dat bleef niet onopgemerkt. Met name John Douglas, markies van Queensberry en vader van Lord Alfred, was met die nauwelijks verholen perversiteiten niet opgezet. Maar toen het Wilde ter ore kwam dat de markies hem tijdens een opvoering van The Importance of Being Earnest publiekelijk van homoseksuele praktijken wilde beschuldigen onder het gooien van rotte tomaten, liet hij zijn officieuze schoonvader arresteren. Wilde beschuldigde Douglas van laster, maar de aanklacht kwam als een boemerang terug in zijn gezicht: privédetectives van de markies kwamen met het ene compromitterende verhaal na het andere aandraven.

Het lasterproces van John Douglas werd het homoproces van Oscar Wilde. Wat begonnen was als een uit de hand gelopen schoonvadervete, draaide uit op de publieke vernedering van een man die zich had durven te laven aan ‘ the love that dare not speak its name’. Wilde werd veroordeeld tot twee jaar dwangarbeid. Na zijn straf belandde hij via Napels in Parijs: daar verbraste hij al zijn geld aan alcohol, kwijnde weg en stierf als gevolg van hersenvliesontsteking. Aan zijn sterfbed stond de jonge Canadees die hem amper veertien jaar eerder tot de mannenliefde had bekeerd.

VINCENT BYLOO