EEN ONTNUCHTEREND BEELD. JONATHAN NOSSITER STORTTE ZICH OP DE WIJN, EN SCHETST DE SITUATIE VAN DE EEUWENOUDE EUROPESE VITICULTURE MET EEN ZURE AFDRONK.

JONATHAN NOSSITER

met Michel Rolland, Robert Parker, Aime Guibert, Robert Mondavi, Yvonne Hegoburu, Battista en Lina Columbu

Mondovino ****

Wijnkenners, en vooral zij die zich er graag voor uitgeven: met enige verbazing kan men ze blijven aanstaren, als waren zij de laatsten van een soort die alleen in de verbeelding bestond. Hun vreemde gedrag in die goed beveiligde kelders, dat aristocratische heffen van het glas naar het licht, het nogal boertige begraven van de neus in een glas, en het ronduit schandalige spoelen en spuwen. Men begrijpt dat iemand met wat zin voor antropologie wil weten wat er achter de wijn schuilgaat.

Met een allesbehalve gratuite knipoog naar de exploitation documentaries die in de jaren zestig ontstonden en hét spraakmakende voorbeeld Mondo Cane (1962) na-aapten, gaat Jonathan Nossiter (filmmaker en zelf wijnadviseur voor verschillende prestigieuze New Yorkse restaurants) op zoek naar de werkelijkheid achter de mystiek. En wel – blasfemie – vanuit een marxistische, op economische onderbouw, cultureel ideologische bovenbouw en globalisering toegespitste inspiratie. Niet dat hij een van die zware woorden gebruikt. Terwijl hij de grote namen van deze wijnwereld, zowel de ‘echte’ als de ‘valse’ woordvoerders, hun gebruikelijke spin laat doen, legt hij zonder overbodige uitleg het web bloot van de meedogenloze economische oorlog die vandaag wordt geleverd. Het brute, corrupte kapitaal uit de Nieuwe Wereld slaagt erin de verfijning, op traditie berustende mystiek van de Oude Wereld de vernieling in te concurreren.

‘Waar er wijn is, is er beschaving’, zegt Hubert De Montille, producent van bourgogne en klaarblijkelijk een van de meest bedreigde specimens. ‘Daar bestaat geen wreedheid’, besluit hij. Zo’n gewauwel kan natuurlijk slechts ontstaan aan de bron van het alcoholisme, maar goed: een beetje medelijden met de stakker is op zijn plaats. Dat is het buitengewone aan Nossiters film: zowel de wijnhater als wijnliefhebber kan hier zijn of haar opinie zien worden bekrachtigd. Neem je het spreekwoord in vino veri- tas ter harte en kan dat mallotige gedoe van wijnkennerij je gestolen worden, dan krijg je een subliem relaas over kapitalistische destructie te zien. Ben je echter authentiek begeesterd en zweer je bij de Franse viticulture, dan kan Mondovino je vrees over de teleurgang van het avondland onder invloed van een agressief Amerikaans expansionisme enkel bevestigen. Met de woorden van Aimé Guibert: ‘C’est un métier de poète de faire un grand vin.’En: wijn is passé, is dood.

Het lamme verwijt dat Nossiter zijn film te lang zijn gang liet gaan en de tros beter wat had gesnoeid, is misplaatst. Té lang kan deze studie nooit zijn, precies omdat ze nergens een expliciet kritisch standpunt inneemt, maar de personages in een mondiaal drama zichzelf de das laat omdoen. Nossiter is – hoera! – van plan zijn vijfhonderd uren lange opnamen tot een tiendelige dvd-reeks van tien uur te verwerken. Het zal de buitengewone intercontinentale tocht naar het donkere hart van Californisch, Bourgondisch en Florentijns wijnkapitaal enkel nog spannender maken.

Jo Smets

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content