Moffie

Een sensuele gay-variant op Stanley Kubricks bootcampklassieker Full Metal Jacket, het is een schaamteloos reductionistische manier om Moffie te omschrijven, maar nu we toch uw aandacht hebben: dit oorlogs- annex opgroeidrama behoort simpelweg tot het allerbeste wat dit jaar in première ging. In zijn vierde, mooiste en meest organische langspeelfilm zoomt de Zuid-Afrikaan Oliver Hermanus, die in 2011 doorbrak met Skoonheid, in op de zeventienjarige blanke boerenknul Nicholas die anno 1981 onder de wapens wordt geroepen, ten tijde van het apartheidsregime. De natie eren en het ‘swart gevaar’ bezweren is wat Nicholas door zijn racistische en homofobe oversten ingedrild wordt, maar toch glijden de romantische gevoelens die hij koestert jegens een van zijn strijdmakkers voorbij zijn schroom en schaamte. Hermanus, die zelf gay is en ook in Skoonheid al onderzocht wat het betekent om Afrikaner, patriot én homo te zijn, baseerde zich op de semi-autografische roman van André Carl van der Merwe, maar maakt er een prikkelend, persoonlijk jongensportret van. Dat doet hij in een lyrische stijl met nostalgische Kodak-kleuren en broeierige beelden in het benepen 4:3-formaat die je het zweet en het zand haast doen proeven. Het zorgt ervoor dat Moffie – het Afrikaner scheldwoord voor ‘flikker’ – is gedrapeerd in een voile van tederheid, intimiteit, beklemming en onvermijdelijk ook een vleugje homo-erotiek, maar dan met soldatenhelm en combatboots aan en met de blote, naar liefde en geborgenheid hunkerende borst vooruit. Een scherpe terugblik op Zuid-Afrika’s duistere apartheidsverleden, een lepe doorlichting van toxisch machismo en vooral: een bloedmooie maar tegelijk brutale film over een jongen op weg naar volwassenheid en de fysieke, sociale en seksuele hinderlagen die hij tegenkomt.