In Jeff Nichols’ bekroonde suspensedrama Take Shelter is het einde der tijden nog eens nabij. Of raast de storm toch weer over? Zoek dekking voor het Amerikaanse indietalent. ‘Het label ‘independent’ mag geen excuus zijn om goedkoop ogende brol te produceren.’
Debra Granik ( Winter’s Bone), Kelly Reichardt ( Meek’s Cutoff), Courtney Hunt ( Frozen River), Antonio Campos ( Afterschool), Ramin Bahrani ( Goodbye Solo), Sean Durkin ( MarthaMarcy May Marlene), Mike Mills ( Beginners)… de Amerikaanse independentcinema heeft de jongste jaren – na de junta van de Hollywoodmajors en Tarantino’s dezer wereld – duidelijk niet over een gebrek aan jong geweld te klagen.
Wie niet in dat lijstje mag ontbreken, is Jeff Nichols, de 32-jarige schrijver-regisseur uit Little Rock, Arkansas. Die showde in 2007 voor het eerst zijn talent met het wraakdrama Shotgun Stories en bevestigt nu moeiteloos al het goede met zijn tweede, al even beklemmende langspeler Take Shelter.
Zonder een zweem van ironie haalt Nichols suspense, sentiment en een vleugje sciencefiction in klassieke vertelstijl door de mangel. Centraal staat Curtis, een huisvader die gebukt gaat onder apocalyptische visioenen en uit vrees voor een nakende superstorm een schuilkelder bouwt, tot onbegrip en wanhoop van zijn vrouw.
Voor zijn drukkende doemdrama, dat zowel in Cannes als in Sundance in de prijzen viel, kon Nichols niet alleen een beroep doen op karakterkop Michael Shannon, die ook al in Shotgun Stories de door innerlijke demonen gekwelde hoofdrol speelde. Als diens bezorgde eega wist Nichols ook Jessica Chastain te strikken, de roodharige rasactrice die vorig jaar imponeerde in The Tree of Life, The Debt, The Help en een dozijn andere topfilms.
Hoe kom je als relatieve nieuwkomer aan rasacteurs als Michael Shannon en Jessica Chastain?
JEFF NICHOLS: Michael speelde al mee in Shotgun Stories en leek me perfect voor de erg intense rol van Curtis. Toch heb ik het personage veeleer met mezelf dan met Michael in gedachten geschreven. Jessica heb ik kunnen strikken via mijn producente, die ook voor Terrence Malick werkt. Ik ben naar L.A. gevlogen en heb daar tien minuten met Malick, een van mijn idolen, kunnen praten. Hij had niets dan positieve dingen over haar te melden. Zelfs al zou ze niet toegezegd hebben, dan was alleen al mijn ontmoeting met Malick de trip naar L.A. waard.
Tegenwoordig wil iedereen Jessica Chastain in zijn film. Wat maakt haar zo speciaal?
NICHOLS: Ze is beeldschoon, maar past door haar naturel toch in een realistische context. Weinig acteurs hebben dat. Je kunt haar op de cover van Vogue zetten, maar ze zou ook uit een sociale woonwijk kunnen komen. Die ambiguïteit zocht ik voor Take Shelter, dat droom en werkelijkheid in één is.
Over Malick gesproken: je werk wordt wel eens met dat van hem vergeleken.
NICHOLS: Ik moet toegeven dat Badlands een grote invloed op me heeft gehad. En ja, net zoals in zijn films zet ik familiebanden centraal en heeft de relatie tussen mens en natuur iets metafysisch – zeker in Take Shelter. Verder zie ik meer verschillen dan gelijkenissen. Zoals? Ik gebruik nooit voice-over en al mijn shots zijn vooraf uitgedacht.
Door de recente economische en ecologische crisissen was er de jongste jaren aan apocalyptische films geen gebrek. Vrees je dat het feestje stilaan voorbij is?
NICHOLS: Ik leef niet in een cocon. Als filmmaker tracht ik de vinger aan de pols te houden en de wereld waarin we leven, wordt nu eenmaal geteisterd door natuurrampen, oorlogen, economische crisissen en meer. Toen ik het scenario schreef, kon ik het ondergangsgevoel haast voelen.
Op welke manier dan?
NICHOLS: Echt concreet is het niet, maar het is wel de inkt waarmee Take Shelter is geschreven. Voor mij had het te maken met het feit dat ik dertig werd, pas getrouwd was en een eerste film had gemaakt die positief was onthaald. Voor het eerst in mijn leven had ik iets te verliezen. Tegelijk zag ik op tv niets anders dan oorlogen en crisissen, dus dacht ik: ‘ Fuck me. Moet de wereld net nú ten onder gaan, nu alles zo lekker loopt?’ Ik heb geen tijd voor het Armageddon. Ik moet films maken en een gezin stichten. (Lacht) Niet dat Curtis een alter ego van me is. Hij is meer een uitvergroting.
‘Take Shelter’ mag dan een onafhankelijke auteursfilm zijn; er zitten digitale effecten én elementen van een klassieke thriller in. Is het een sollicitatiebrief richting Hollywood?
NICHOLS: Die special effects kon ik me permitteren omdat de productiefirma ze zo goed als gratis wilde doen, als visitekaartje van hun knowhow. Hollywood zal nog even moeten wachten, want mijn volgende film wordt Mud, een onafhankelijke moderne western (met Matthew McConaughey en Reese Witherspoon; nvdr.). Het script bestaat al van voor Shotgun Stories, maar ik had het geld niet om het te verfilmen. In Mud zitten beesten, kinderen, wapengevechten en modderbaden. Die heb je niet voor de 1 miljoen dollar die Take Shelter heeft gekost – je hebt minstens vijf miljoen nodig. Het label ‘independent’ mag geen excuus zijn om goedkoop ogende brol te produceren. Ik hou van Lawrence of Arabia en The Searchers. Ook mijn films moeten een episch gevoel hebben op een groot canvas. Voor minder doe ik het niet. (Lacht)
TAKE SHELTER
Vanaf 1/2 in de bioscoop.
DOOR DAVE MESTDACH
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
