Dat Matt Damon opduikt in Syriana, is geen verrassing. Sinds hij meespeelde in Ocean’s Eleven is Damon vriend aan huis bij Section Eight, het bedrijfje van Steven Soderbergh en George Clooney, dat Syriana produceerde. Maar het gaat om meer dan de juiste vrienden en kennissen. Damon heeft zijn politieke voorkeur en zijn afkeer voor de huidige Amerikaanse regering nooit onder stoelen of banken gestoken. Tijdens de laatste verkiezingen schonk hij bijvoorbeeld meer dan 50.000 dollar aan verschillende Democratische kandidaten en hij leent zijn gezicht regelmatig aan de onafhankelijke organisatie MoveOn.org (Democracy in Action). Toen hij het voorstel kreeg om in Syriana een specialist te spelen die bij een Arabische prins moet lobbyen voor het contract voor een uitgestrekt olieveld kon hij de kans dan ook niet laten liggen. ‘Ik hoop dat Syriana toont dat het wel degelijk kan lonen om je nek uit te steken’, zegt Damon. ‘Cinema is zo duur geworden dat de studio’s bang zijn geworden. Is het verhaal simpel genoeg voor een groot publiek? Zal de film niemand tegen de schenen schoppen? Dus lassen ze allerlei testvisies en vragenlijsten in om alle scherpe of uitdagende kantjes eraf te vijlen. Ik moet eerlijk toegeven dat ik me daar ook soms aan bezondig en daarom wou ik absoluut meewerken. Dit is geen verhaal van goed tegen kwaad. Geen enkele van de personages is helemaal juist of verkeerd. De film zit vol grijze zones, net zoals het echte leven.’

‘Syriana’ voelt aan als een terugkeer naar het Hollywood van de jaren 60 of 70, de topjaren van de politieke film. Of romantiseren we die tijd te veel?

Matt Damon: Nee, dat klopt. In de jaren 60 en 70 mochten films nog bui-ten de lijntjes kleuren. Ik kan het me niet voorstellen dat een Hollywoodstudio vandaag een film zou produceren waarin een klein, onaantrekkelijk hoofdpersonage een bank overvalt om de geslachtsoperatie van zijn vriend te betalen, zoals in Dog Day Afternoon, gemaakt in 1975 met geld van Warner Brothers. Pas op, ik weet heel goed dat er toen ook simpele en oppervlakkige cinema voor het grote publiek werd gemaakt. Dat soort films verdient ook zijn plaats in deze wereld, zolang het niet ten koste gaat van de goeie films.

Wat kan een film als deze teweegbrengen?

Damon: Hopelijk krijgt hij de mensen aan het praten, zoals elke goede film. Meer niet. Hij kan je ook motiveren om je te verdiepen in de materie. Hij geeft geen eenduidig antwoord en gaat niet op een podium staan om de enige echte waarheid te prediken. Alleen de corruptie in dat wereldje wordt door de mangel gehaald, voor het overige geeft hij alle standpunten weer. Al zou het best kunnen dat de oliemaatschappijen hem niet zullen vertonen op hun bedrijfsfeestjes. (lacht)

Ben je in het dagelijkse leven bezig met het hele energievraagstuk? Probeer je jouw consumptie te beperken?

Damon:(licht ongemakkelijk) Wel, ik heb een hybride wagen gekocht: ik rij dus deels op benzine en deels op elektriciteit. Dat is al een goed begin. (denkt na) Ik probeer bewust te leven. Ik neem wel veel het vliegtuig, maar die toestellen zullen ook opstijgen en landen als ik er niet op zit. (lacht)

Daarom vraag ik het net. Het is gemakkelijk om te zeggen dat je moet oppassen met je energieverbruik, maar hoeveel kun je echt doen?

Damon: Het hangt natuurlijk af van je situatie. Er zijn allerlei kleine ingrepen die je kan uitvoeren om te besparen. Je kunt de verwarming uitschakelen als je niet thuis bent, wat ik doe. Geld is een goeie motivatie.

Maak je dit soort films ook om je eigen politieke mening duidelijk te maken?

Damon: Voor een stuk wel. Omdat ik hier de kans krijg om iets te zeggen wat in de gewone media te weinig aan bod komt. Het is absoluut nodig dat de mensen zich bewust worden van wat er gaande is en zich beginnen te engageren om er iets aan te doen. Veel Amerikanen trekken zich niks meer aan van wat zich in de wereld afspeelt, omdat de regering precies hetzelfde doet. De rest van de wereld steekt vaak een beschuldigende vinger uit naar Amerika en meestal terecht. Te veel van mijn landgenoten voelen zich tevreden in hun onwetendheid.

Damon: Ja, omdat ze bang zijn dat ze hun fans zullen afstoten. Daar doe ik liever niet aan mee. Daarvoor zijn thema’s als deze te belangrijk. Als ik mijn steentje kan bijdragen om de mensen te informeren, wil ik die kans grijpen. Als we op de hoogte zijn, zullen we misschien betere beslissingen nemen. Blijkbaar gaat het alvast de goeie kant op, want de waarderingscijfers voor deze regering zijn nog nooit zo laag geweest. En je merkt dat het Witte Huis nerveus wordt. Het grote publiek begint door te krijgen dat het land geleid wordt door een incompetente president die vooral zijn vrienden een plezier wil doen. Hoe kan Bush grote contracten in Irak toekennen aan Halliburton, het bedrijf waarvan vice-president Cheney de voorzitter was, en blijven beweren dat het geen belangenvermenging is? Wie zoiets doet, is een oorlogsprofiteur.

R.N.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content