Hij is een van de meest intense karakteracteurs van zijn generatie. En hij maakt nu de bioscopen onveilig als de Kryptonese slechterik generaal Zod in de nieuwe Supermanfilm Man of Steel. Op schoot bij Hollywoods lievelingspsychopaat Michael Shannon. ‘Bescheidenheid is mijn hoogste goed.’

VANAF 19/6 IN DE BIOSCOOP

Een paranoïde Irakveteraan in Bug, een neurotische doemdenker in Take Shelter, een koelbloedige killer met pornosnor in The Iceman, een FBI-agent met religieuze issues in Boardwalk Empire: je moet Michael Shannon (°1974) niet uitleggen hoe je een psychopaat neerzet. En het is geen toeval dat hij dat zo goed kan: als jonge knaap belandde Michael Corbett Shannon uit Kentucky al op de sofa van een zielenknijper, wiens kantoor hij naar verluidt volledig sloopte. En dan zijn er nog zijn intimiderende postuur, uitgesproken kaaklijn en priemende blauwe ogen, die hem de bijnaam Bugeyes opleverden.

Al van zijn zestiende staat Shannon te acteren bij theatergezelschappen in Chicago en Londen. Op het witte doek laveerde hij tussen publiekstrekkers (Vanilla Sky, 2001; 8 Mile, 2002), psychodrama’s (Bug; 2006; Before the Devil Knows You’re Dead, 2007) en indieparels (The Runaways, 2010; Take Shelter, 2011). In 2009 kreeg hij een Oscarnominatie voor zijn heerlijk groteske vertolking in Revolutionary Road. En het jaar daarop werd hij door tv-kijkend Amerika omarmd en door outlaws uit New Jersey gevreesd in de HBO-serie Boardwalk Empire. ‘Hij is het soort acteur naar wie andere acteurs opkijken, een die volgens mij alles aankan’, liet collega James Franco zich over hem ontvallen. Geen wonder dat Franco de enigmatische Shannon tweemaal castte in zijn eigen kortfilms: als moordlustige necrofiel in Herbert White (2010) en als homoseksuele poëet in The Broken Tower (2011).

Toch zal Michael Shannons ster deze zomer pas écht omhoogschieten, met zijn rol van superschurk generaal Zod in Man of Steel, de langverwachte Supermanreboot van Zack Snyder (300, Watchmen). Niet alleen zet Shannon voor het eerst in zijn carrière een antagonist neer in een rasechte popcornprent, hij treedt ook in de voetsporen van sixtiesicoon Terence Stamp, die de slechterik op onvergetelijk campy wijze gestalte gaf in de eerste twee Supermanfilms.

‘Ik zat er eerlijk gezegd niet op te wachten’, lacht Shannon, als we hem vragen waarom hij voor de zomerse-blockbusterbooswicht is gezwicht. ‘Toen mijn agent me vertelde dat Zack me in de nieuwe Superman wilde, vreesde ik dat hij me in de maling nam. Met enige aandrang werd ik verzocht naar LA te vliegen en een bezoek te brengen aan Zacks huis in Pasadena. Het had iets van een surrealistische droom: prachtige ramen met uitzicht op de vallei, kleurrijke bloemenperken, zoemende kolibries. We zaten in zijn woonkamer toen hij de complete film met mij doornam – “it starts on Krypton!” – waarna hij me vroeg of ik het zag zitten om Zod te spelen. “Are you fucking kidding me?” antwoordde ik, een beetje tot mijn eigen verbazing. “I’m your man!”‘

Ook Zod, een van Supermans prominentste vijanden, zet jij alweer intens dreigend neer.

MICHAEL SHANNON: Bedankt. Er zijn maar weinig schurken die zich fysiek kunnen meten met de Man van Staal, maar Zod is zeker een van hen. Ik heb een hele zomer zwoegend en zwetend doorgebracht in een pakhuis vlak bij Chicago om fysiek een beetje in vorm te raken. Ik ga er geen doekjes om winden: je zult heel wat digitale bombast voorgeschoteld krijgen in Man of Steel, maar we hebben ook ons best gedaan om échte stunts tussen de knallende cg-actie te stoppen.

Heeft Superman voor jou een even grote nostalgische waarde als voor de hordes rabiate fans die likkebaardend naar deze verfilming uitkijken?

SHANNON: Helemaal niet. Ik had geen geld om strips te kopen in mijn jeugd. Dat liet ik over aan mijn neven op het platteland; zij hadden er echt stapels van. Ik heb eigenlijk enkel het scenario van deze film gelezen. Ik heb al verschillende soldaten vertolkt in mijn carrière, maar een generaal met buitenaardse superkrachten: dat was nieuw voor mij.

Voor iemand die aanvankelijk geen filmacteur wilde worden, sta je ondertussen behoorlijk hoog aangeschreven.

SHANNON: Tja. Mensen vragen zich constant af waarom ik zo geniaal ben. (lacht) Eerlijk waar: ik heb geen flauw idee. Niet dat ik een diepe afkeer heb van cinema, maar ik vind het wel een veel moeilijker en technischer metier dan theater. Je staat amper twee minuten te acteren, om vervolgens – nadat de setverantwoordelijke ‘cut’ heeft geroepen – urenlang te lopen niksen. Fijn voor wie dat graag doen, maar ik geniet er niet van. Ik heb lak aan het ritme op filmsets, ik vind theater veel natuurlijker en organischer. Al stoorde het me hier niet echt. Ik heb me rot geamuseerd met Zack en zijn crew. Het gebeurt zelden dat je zowel voor, tijdens als na de opnames van een film evenveel fun beleeft.

Methodacting, maandenlang researchen, één worden met je personage: dat is niet aan jou besteed?

SHANNON:Hell no! Dat hele Lee Strasberg-gedoe zegt me compleet niets. Geen slecht woord over methodacteurs, maar ik ga heus geen dagboek zitten te schrijven over het leven van een personage dat ik speel, noch eisen dat iemand me aanspreekt met de voornaam van dat personage. Ik weiger mijn energie te verspillen aan dat soort onzin.

Je lijkt de gave te hebben om mensen angst in te boezemen. Hoe creëer je zo’n verontrustend aura?

SHANNON: Daar vraag je me iets. Ik zou het echt niet weten. Het is alleszins niet iets waarnaar ik streef. Misschien is het wel mijn eerlijkheid die mensen afschrikt. Laatst zat ik in een bar, toen iemand me vroeg: ‘Je bent zo stil en creepy, waarom zeg je niets?’ Ja, sorry, maar ik heb nu eenmaal niet veel te zeggen. Ik blijf het een mysterie vinden waarom mensen me zo intrigerend vinden. Ik heb niet het gevoel dat het palmares dat ik opgebouwd heb mijn eigen verdienste is. Het waren gewoon kansen die zich aandienden. Ik zit al 22 jaar in het filmvak, en wat ik vooral geleerd heb, is dat mensen je in deze branche in een mum van tijd intens kunnen gaan haten. Zodra je begint te geloven dat je ‘speciaal’ bent, zal er iemand nieuw ten tonele verschijnen die je binnen de kortste keren van die overtuiging afhelpt. Vandaar: bescheidenheid is mijn hoogste goed.

Straks mag je terug de fedora opzetten voor het vierde seizoen van Boardwalk Empire. Hoe sta je tegenover het medium televisie, dat alsmaar meer kritische bijval krijgt?

SHANNON: Televisie is een vreemd fenomeen. Het is echt een writer’s medium; de scenaristen controleren álles. Ze overhandigen je de scènes, jij speelt ze. Ik vind dat allesbehalve van samenwerking getuigen. Het is de producenten van tv-series ook maar om één ding te doen: de kijker zo lang mogelijk bij de les houden. En het mag er allemaal nog zo schitterend uitzien en historisch accuraat zijn: uiteindelijk is televisie gewoon een vorm van kijkersbedrog. Geef mij dan toch maar theater of film: verhalen die een begin, een midden en een einde hebben. Moest Boardwalk Empire morgen door HBO afgevoerd worden, dan zal ik daar zeker niet rouwig om zijn.

Zijn comicfilms ook geen vorm van kijkersbedrog? Studio’s proberen ze al jaren te slijten aan Jan en Mie met de pet. Niet zonder succes, overigens.

SHANNON: Precies. En waarom die films altijd zo donker moeten zijn, snap ik al helemaal niet. Mensen willen zich in de bioscoop zogezegd amuseren met luchtig vertier, maar het moet wél oerserieus en dodelijk deprimerend zijn. Is dat omdat we ons anders schuldig voelen dat we naar een onnozele comicverfilming zitten te kijken? Nu ja, met die dingen houd ik me eigenlijk niet bezig. Ik doe gewoon mijn job, en daar houdt het op.

Zods kapsel in Man of Steel lijkt erg op dat van Russell Crowe in Gladiator. Heeft hij je daar complimenten over gemaakt?

SHANNON: Dat heb je goed opgemerkt. Nee, nooit. Russell (die in Man of Steel Supermans vader vertolkt, nvdr.) is een opperbeste kerel, maar hij was verrassend zwijgzaam over mijn haarsnit. Ik heb wel aandachtig naar zijn verhalen geluisterd; hij heeft veel meer ervaring dan ik, hij was een soort mentor voor mij. Acteren is een eenzaam beroep, hé: constant in je eentje zitten wachten in een hotelkamer of in een trailer. Believe me, dan zoek je graag elkaars gezelschap op. Maar om dan over kapsels te beginnen?

DOOR ANDREAS ILEGEMS

Michael Shannon: ‘MOCHT BOARDWALK EMPIRE MORGEN DOOR HBO AFGEVOERD WORDEN, DAN ZAL IK DAAR ZEKER NIET ROUWIG OM ZIJN.’