Lisanne van Sadelhoff

1 De titel van elk hoofdstuk is een cliché in de trant van ‘Alles went’ of ‘Ik weet hoe je je voelt’. Waarom heb je daarvoor gekozen?

Lisanne Van Sadelhoff: Omdat we dergelijke clichés niet zomaar gebruiken. We kunnen er wel een beetje smalend over doen, maar voor mij waren het echt reddingsboeitjes. Het waren niet altijd de dingen die ik wilde horen, maar ze boden wel hoop. Als mensen tegen je zeggen dat de tijd alle wonden heelt wanneer je moeder een half jaar dood is, dan denk je: wat kan ik daar nu mee? Maar ik hoorde dat regelmatig, waardoor ik veronderstelde dat er wel een kern van waarheid in zou zitten, en daardoor kon ik mezelf herpakken en durfde ik de deur weer uit.

2 Je rouwde ook via WhatsApp. Was dat niet wat afstandelijk?

Van Sadelhoff: Ik vond dat net ideaal. Het was heel veilig om via WhatsApp te zeggen dat ik niet meer wist hoe ik de dag moest doorkomen. Een ander voordeel is dat wanneer je pijn of verdriet hebt je onmiddellijk iemand kunt appen en je niet moet wachten. Maar de ander kan ook de tijd nemen om te reageren. Je valt er ook niet iemand mee lastig door hem te verplichten meteen te reageren, wat wel zo is als je een vriend of vriendin aanklampt. En ik hoefde ook niemand in de ogen te kijken, wat het voor mezelf een stuk makkelijker maakte. Een lading hartjes in reply is natuurlijk afstandelijker dan een troostende arm om de schouder, maar die arm ging ik uiteindelijk ook wel halen bij vriendinnen. Het ging in stapjes. Ik had WhatsApp nodig voor ik naar mensen toe durfde te stappen en te zeggen: help me, ik help hulp nodig, nu.

3 ‘Ik zal altijd om mijn moeder blijven rouwen’, schrijf je. ‘Zolang ik rouw heb ik lief.’ Duurt een rouwproces dan geen twee jaar, zoals vaak wordt beweerd?

Van Sadelhoff: Dat zou je denken, ja, maar verdriet heeft geen houdbaarheidsdatum. Bij elke mijlpaal en elk verdrietig moment in mijn leven zal de afwezigheid van mijn moeder weer terugkomen. Als ik één eigenschap van haar dolgraag ook zou willen hebben, dan wel het gemak waarmee ze dingen van zich af kon laten glijden. Ik kan dat niet, en dus zal ik blijven rouwen. En daar zie ik ook best wel tegen op.