ROBERT BRESSON

FR 1945, MET MARIA CASARÈS, PAUL BERNARD, ELINA LABOURDETTE. 20.40 – ARTE

De katholieke filmmaker Robert Bresson – zijn films oefenden nogal wat invloed uit op cineasten als Michael Haneke, Aki Kaurismäki en de gebroeders Dardenne – debuteerde in 1943 met Les anges du péché. Hoewel dit drama over rehabilitatie van delinquenten in een nonnenklooster ook al streng van stijl was, stond de echte Bresson, zoals we hem kennen van Un condamné à mort s’est échappé en Pickpocket, pas op met Les dames du bois de Boulogne, een uitgepuurde en tijdens de bezetting in de Parijse Epinay-studio opgenomen exploratie van de leugen als moreel dilemma. Het naoorlogse Franse filmpubliek bleek evenwel nog niet rijp voor Bressons zielsprikkelende bewerking (met dialogen van Jean Cocteau) van Diderots Jacques le fataliste, want dit tragische melodrama waaruit alle romantiek verbannen is, werd ontgoochelend slecht onthaald. De plot is er een die sier zou kunnen maken in het boulevardtheater: de zoete wraak van een vrouw door haar gewezen minnaar in de armen van een door haar betaald hoertje te duwen, waarbij ze zichzelf het perverse plezier gunt om hem hoogstpersoonlijk haar ware identiteit pas na het huwelijk te onthullen. Gewezen schilder Bresson (1901-1999) zou later deze film verwerpen, ook al zou zijn radicale minimalistische stijl later school maken. Hij vond het spel van de acteurs veel te theatraal en zou voortaan vooral een beroep doen op niet-professionele acteurs die hij veel beter kon ‘boetseren’.

L’adversaire H Nicole Garcia, FR-CH-SP 2002. Erg precieze reconstructie van de beruchte Romand-affaire. Gedurende achttien jaar hield Romand (Daniel Auteuil) iedereen voor dat hij dokter was in Genève, terwijl hij werkloos was. Garcia stelt haar filmisch kompas af op de morbide ontknoping, maar ze negeert het fascinerende aspect van het landschap van de macht door de leugen. (20.55 – France 3) l American Psycho HHH Mary Harron, VS 2000. Auteur Brett Easton Ellis moest niets hebben van Harrons geometrisch koele bewerking van zijn post-sartriaanse satire over verveling en afgunst in het yuppie-Manhattan van de jaren 80. Vreemd, want de satirische toon die ze bespeelt in dit portret van de rijke, narcistische, excentrieke Wall Street-psychoot Patrick Bateman (een superieure Christian Bale) is donker-raak geïnspireerd. (22.25 – Kanaaltwee) l Ce jour-là HH Raoul Ruiz, Fr-CH 2003. Zwitserland als metafoor voor Ruiz’ geboorteland Chili in een zwarte komedie annex moordmysterie over een familie die een beroep doet op een huurmoordenaar om een meisje dat pas geërfd heeft naar de andere wereld te helpen. Een satirisch moraliteitsdrama over de banaliteit van het kwaad en schuld, als hommage aan de Zwitserse schrijvers Friederich Dürrenmatt en Max Frisch. (23.45 – France 3)

(L.J.)