DOOR DIK EN DUN. LAUREL & HARDY IS DE GROOTSTE FILMKOMIEK ALLER TIJDEN. GRAMMATICAAL KLOPT DEZE ZIN NIET, MAAR HIJ VAT WEL DE CINEMATOGRAFISCHE ESSENTIE VAN HET ONDEELBARE DUO.
FILMS: **** eXTRA’s: **
(Universal)
Laurel & Hardy Talkies (1929-1935)
Films. Zowel Stan Laurel als Oliver Hardy hadden een solocarrière vooraleer producer Hal Roach in 1926 ontdekte dat hij met de magere huilebalk en de autoritaire dikkerd een harmonieus komiekenduo in zijn studio had. Pas toen ze onafscheidelijk aan elkaar werden gelinkt, schreven ze filmgeschiedenis als het beste comedy-team ter wereld. Achter de schermen was Stan Laurel de meest creatieve: hij bedacht de gags, regisseerde (zonder dat dit op generiek werd vermeld) altijd mee en gaf suggesties voor de montage. Maar op het doek zijn Stan en Ollie aan elkaar gewaagd: geen Dikke zonder de Dunne. De kameraadschap die er tussen de twee bestaat, overstijgt zelfs alle vormen van partnerschap. ‘The Boys’ mogen dan in veel van hun kluchten getrouwd zijn (steevast met krengen van het zuiverste water), altijd vormen zij het ware koppel. Ze delen vaak hetzelfde bed en hebben in een van hun filmpjes zelfs kinderen die miniatuurversies zijn van henzelf. Allemaal zonder dat iemand daar ooit aanstoot aan neemt .
Uitleggen wat Laurel & Hardy zo grappig maakt, is even hachelijk als onmogelijk. De verzamelbox van hun sprekende kortfilms (meestal two reelers van ongeveer 20 minuten) is onvermijdelijk onevenwichtig (deze bijfilms werden snel en goedkoop gedraaid), maar bevat weergaloze pareltjes in slapstick. Het oscarwinnen- de The Music Box toont hun durf om één gag (het gesjouw met een piano over een steile trap) tot het oneindige te herhalen, terwijl Helpmates een ander facet van hun humor openbaart: de langzame opbouw naar de totale destructie. Voorts veel smijtwerk, lichamelijke kwellingen (met het steken in de ogen als favoriete aanvalstechniek), homerische knokpartijen, gestuntel allerhande en platgedrukte T-Fords. Wat deze filmpjes uit de oude doos driekwart eeuw later nog altijd onweerstaanbaar leuk maakt, zijn het opzettelijk ‘klein’ gehouden acteren van Stan (die altijd iets puurs, iets maagdelijks uitstraalde), de lichtvoetige, zelfs elegante lichaamstaal van een zware man als Oliver, de onverstoorbare ernst waarmee ze hun vaak nonsensicale teksten debiteren en de geniale eenvoud van de montagetechniek.
Extra’s. ‘Als we niet oppassen, is er over 25 jaar geen meter meer van over’, schreef Thomas Leeflang in ’76 in zijn boekje Stan & Ollie over de filmkopieën van het duo. Gelukkig bracht het digitale wonder redding. Universal brengt het bijna complete werk (een aantal films zijn zoek geraakt) uit van Laurel & Hardy in minutieus gerestaureerde versies, getrokken van de beste 35mm-prints en hier en daar ook aangevuld met teruggevonden materiaal.
De eerste box met drie dubbeldvd’s, Laurel & Hardy: Talkies, verzamelt de 41 bestaande sprekende kortfilms. In mei volgen de lange speelfilms, in juli de stomme kortfilms. De dvd’s zijn telkens los of in een box te koop. Bonusmateriaal is er op deze eerste box niet, maar wel een informatief boekje met beschrijvingen van en weetjes over elk filmpje.
Patrick Duynslaegher
