Donderdag 16/5, 23.10 – Canvas. De documentaire is op vrijdag 10/5 ook al te zien in Cinema Zed op Docville.
Manu Bonmariage (72), bekend van het RTBF-cultmagazine Strip-Tease, trok met de camera op de schouder naar zijn geboortestreek in de Ardennen en volgde er vier seizoenen lang het dagelijkse wel en wee van vier hardwerkende boerenfamilies. Hun strijd met vooruitgang, industrialisatie en elkaar brengt hij puur en onbevangen in beeld in de documentaire La Terre amoureuse. Een gesprek met de regisseur over le cinéma direct, het kapitalisme en de aardse sensualiteit.
Een jaar meedraaien op vier boerderijen, heeft dat opgeleverd wat je ervan verwacht had?
MANU BONMARIAGE: Ik schrijf mijn scenario’s zelden op voorhand uit. De verhalen beginnen zich pas te vormen tijdens de opnames. Daarom nam ik ook een jaar de tijd. Ik wist vooraf alleen dat ik vier verschillende boerenfamilies wilde uit de omgeving van Stavelot, om een breder beeld van het boerenleven te krijgen. Vier verschillende levenswijzen, zo maak je je onderwerp interessanter. Elk individu heeft zijn filosofie. De grofgebekte boer Lambotte wil als eerste zijn boerderij moderniseren. Daarnaast heb je Stephane Foguenne, de poëet die intriest door het leven gaat sinds zijn vrouw hem heeft verlaten. De derde familie is het jonge koppel Neuville. Zij worden het meest getekend door de economische crisis. Als jonge boeren moeten ze opboksen tegen de wispelturige melkmarkt. En dan is er nog Maria Thonus. Zij geeft, net zoals haar moeder dat deed, al haar koeien een naam.
Hoe krijg je die mensen zover om hun diepste zielenroerselen te delen voor de camera?
BONMARIAGE: Ik ben erg gefascineerd door de condition humaine. De mens zelf interesseert me. Ik vraag de mensen met wie ik werk altijd om naturel te blijven. Met de boerenfamilies was dat eenvoudig. Ze staan sowieso dicht bij de natuur en zijn het gewend om voor zichzelf te zorgen. Ik hoefde amper vragen te stellen of tussen te komen om interessante beelden te maken. Ik wil dat de mensen vergeten dat de camera er is. Dat is een streven naar geloofwaardigheid. Ikzelf versmelt met het decor en de levens van de mensen. Ik zou nooit een documentaire kunnen maken zonder spontaniteit. Daarom noem ik mijn werkwijze le cinéma direct.
Een van de boeren beweert een slavenbestaan te leiden. Hoe zie jij het boerenleven?
BONMARIAGE: Het kapitalisme maakt de boerenstiel kapot. Het moeit zich met zaken waarmee het niets te maken heeft. Maar veel boeren hebben zich ondertussen onderworpen aan dat systeem. De band tussen boer en wereld was heel sterk, maar die harmonie is nu ontregeld. De goede verstandhouding tussen aarde en mens, dat is verdwenen. Ik vind dat heel jammer. We gaan meer en meer naar een levenswijze waarbij men niet meer werkt voor het plezier, maar om geld te verdienen. C’est la merde, quoi.
De titel van de documentaire spreekt tot de verbeelding. Op welke manier heeft de aarde lief?
BONMARIAGE: Wel, de titel symboliseert mijn jeugd in de Ardennen. Tijdens mijn kindertijd leefde ik er in verbinding met de natuur, in een gemeenschap met koeien en stieren. Die sensualiteit van de aarde vind ik gewoonweg formidabel. Voor mij is La Terre amoureuse een manier om terug te keren naar de bron.
CARA BREMS
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
