Tegendraads, tegendraadser, tegendraadst. Voor veel muzikanten zijn interviews promopraatjes, maar Maynard James Keenan van Tool spreekt liever niét over zijn nieuwe plaat. Alexander de Grote, daar wil Hij het graag over hebben. Of anders wel de Dag des Oordeels en – waarom ook niet? – de chemische samenstelling van druiven. ‘Neem me in godsnaam niet te serieus.’

‘Moet het echt?’, zucht Keenan als we aanstalten maken om een vraag te stellen over de nieuwe Tool-plaat 10.000 Days. ‘Ik heb liever dat jullie lezers de muziek gewoon beleven. Als ze er eerst over lezen, gaan ze te veel met hun rechterhersenhelft luisteren.’ Op dat moment hebben we al twee contracten moeten ondertekenen om hem vragen te mogen stellen, maar de zanger van Tool willen we véél vergeven. Dit is tenslotte de man die bewees dat intelligente metal geen contradictio in terminis hoeft te zijn. (En de man die ons stand-uplegende Bill Hicks leerde kennen via de hoes van Aenema, een ontdekking – én een plaat – waar we tien jaar na datum nog steeds niet helemaal van bekomen zijn.)

Maynard James Keenan is een cultfiguur, die zich liefst zo ver mogelijk van de spotlights houdt. Spin Magazine, bepaald geen undergroundblad, publiceerde bij gebrek aan beter ooit een coverinterview met Tori Amos over hem (‘Tori Talks Tool’) en volgens de overlevering werd hij op een keer aangesproken door een fan die niet hem had herkend maar wel bassist Justin Chancellor, met wie hij stond te praten – ‘Wow man, that is so cool. Did you ask him for an autograph?’ Ook de andere muzikanten van Tool hebben weinig gemeen met de doorsnee metalhead. Drummer Danny Carey zat een tijdlang achter de vellen bij Jeff Buckley, voornoemde Justin Chancellor heeft zowaar een boekhandel en gitarist Adam Jones is een special effects-ontwerper met onder meer Jurassic Parc en Terminator 2 op zijn cv. Maar we zouden dus vragen stellen.

Interviews met Tool zijn schaars, foto’s nog schaarser, en jullie sturen met de regelmaat van de klok hoaxes de wereld in. Zit daar een filosofie achter?

Maynard Keenan: Het is onze manier om te zeggen: ‘Dit draait niet om ons, maar om onze platen.’ En ook: ‘Neem ons in godsnaam niet te serieus, there’s a big world out there.’ Mensen hebben de neiging om niet naar muziek te luisteren, maar naar muzikanten. En in ons geval zou dat bijzonder onverstandig zijn, geloof me.

Voor de jongste presidentsverkiezingen trok je anders wel flink van leer tegen George Bush. ‘De Verenigde Staten beginnen griezelig veel op nazi-Duitsland te lijken’, zei je. ‘Enkel de kampen ontbreken nog.’

Keenan: Dat was een geval van overmacht, vrees ik. Ik kon niet lijdzaam toezien, ik moest spreken. (Sarcastisch) Goed dat het geholpen heeft.

Hoe groot was de kater op Re-Election Day?

Keenan: Immens. Maar tegelijk wist ik: ‘Ik heb gedaan wat ik kon, ik heb mezelf niks te verwijten.’ Ik kan het ook niet helpen dat Amerikanen niet willen zien hoezeer de geschiedenis zich herhaalt, hé. Wat er bij mij nog altijd niet ingaat, is dat er geen protest is uitgebroken na Abu Ghraib en Guantanamo Bay. Waar zaten de mensen toen in godsnaam op te wachten? Op nóg meer martelfoto’s? Fuck’em. Ze zien zelf maar hoe ze er zich uit praten op de Dag des Oordeels.

Je gelooft in een Dag des Oordeels?

Keenan: Absoluut. Niet met de vier ruiters van de Apocalyps en zo, maar ooit stort alles gegarandeerd in elkaar. Alle grote rijken komen ten val. Het Romeinse Rijk van Julius Caesar, het Perzische Rijk van Alexander de Grote, het Mongoolse Rijk van Djengis Khan… Zo zal het ook de Verenigde Staten vergaan. De eerste scheurtjes zijn al zichtbaar, it’s just a matter of waiting for the hammer to fall.

Geletterde Mensen

Ik las ergens dat je rode wijn verzamelt, ‘omdat het een drank is met een ziel’. Wat is het pronkstuk van je kelder?

Keenan: Een fles Mouton uit 1943. Telkens als ik die vasthoud, denk ik: ‘Terwijl er miljoenen mensen uitgemoord werden in Europa, was er toch nog ergens een boer in Frankrijk die druiven verbouwde.’ Op de een of andere manier vind ik dat hoopgevend. Wist je trouwens dat er in druiven meer dan 180 bouwstoffen zitten? Andere vruchten hebben er hooguit 30, maar druiven lijken extra DNA te hebben. Het is de vrucht der vruchten, I tell you.

Je werd ooit geïnterviewd door een vooraanstaande filosofieprofessor, en je teksten worden onderwezen aan de universiteit van Ontario. Enig idee waar dat academisch succes vandaan komt?

Keenan:Hell no. Ik ben nooit debate captain geweest, ik heb nooit goede rapporten gekregen, nooit een thesis geschreven… Ik vind mezelf helemaal niet zo’n groot licht, integendeel. Het is wel flatterend, natuurlijk: interesse van Geletterde Mensen. Maar ik geloof niet dat ze in mijn teksten veel zullen vinden dat hen vooruit kan helpen. Laat staan de hele mensheid.

Zelf ging je na je middelbare school in het leger. Vreemde keuze voor iemand als jij.

Keenan: Vertel mij wat. Ik wilde geen mensen doden of sterven voor een of andere klootzak. Ik wilde gewoon zo ver mogelijk tegen mijn persoonlijkheid ingaan, en zien wat het mij zou leren. Uiteindelijk heb ik het drie jaar volgehouden, en hééft het me ook veel geleerd. Ik denk niet dat de menselijke natuur nog veel geheimen voor me heeft.

In dat geval: waar loopt het fout?

Keenan: Overal. Politiek, religie, dieet…

Dieet?

Keenan: Alles begint bij een evenwichtige voeding, een gezonde geest in een gezond lichaam. Waarom kunnen mensen zich tegenwoordig maar zo kort concentreren, denk je? Niet omdat ze ongeduldiger geboren worden, hé. De chemie in onze hersenen is gewoon compleet verstoord door alle rotzooi die we vreten. Coca-Cola, Snickers, MacDonald’s: in afval zitten meer voedingsstoffen. En dan de containers geneesmiddelen die we slikken. Prozac, Rilatine, Xanax – ook dat helpt niet. Ik denk soms dat het geen toeval is dat alles vandaag de dag in soundbites wordt verpakt. Meer kunnen onze hersenen gewoon niet meer aan.

Maar als we met z’n allen gezonder gaan eten, komt alles weer goed met de mensheid?

Keenan: Het zou ons in elk geval geen kwaad doen, laten we het daarop houden. Nee, weet je wat volgens mij het echte probleem is? Dat we niet meer in touch zijn. Niet met onszelf, en nog veel minder met de rest van de wereld. We leven niet meer, we worden geleefd. We werken voor multinationals in plaats van zelf een bedrijf uit de grond te stampen. We kopen kant-en-klare maaltijden in plaats van zelf eten te maken. We kijken naar Discovery Channel in plaats van zelf op reis te gaan. We geloven in God en Mohammed in plaats van zelf zin te geven aan ons leven. Sta daar maar eens bij stil. Hoe ironisch is het niet dat we verdieping zoeken in georganiseerde religie, terwijl we met elkaar communiceren via sms’jes? Georganiseerde religie my ass, we moeten gewoon weer gaan léven. Het ligt echt allemaal voor het grijpen.

Amen.

10.000 DAYS: 2/5 – SONY/BMG

Door Wouter Van Driessche