TABLEAUX FILMANTS. Italiaanse filmposters zijn niet alleen een flamboyant promotiemiddel, ze demonstreren ook de schreeuwerige essentie van filmpromotie.

DAVE KEHR

MUSEUM OF MODERN ART, 152 BLZ., a 51,26

Italian Film Posters

De filmposter vervult dezelfde rol als de portier van de erotheek. Hij moet het publiek naar binnen lokken met beloftes die vaker wel dan niet gebroken worden. Filmposters groeien daarom dan ook vaak uit tot oogstrelende staaltjes van schilderkunst of fotografie, die de film vaak meer kleur geven dan de toeschouwer uiteindelijk kan observeren. In Italian Film Posters verzamelde Dave Kehr, een van New Yorks belangrijkste filmcritici, Italiaanse filmposters vanaf het begin van de Italiaanse film tot en met de jaren zestig. Deze onconventionele filmkenner stamt van vóór de tijd dat critici werden verondersteld in een kleutertoontje zalvende, semi-entertainende recensies te schrijven. Hij wordt soms verweten te intellectueel en te negatief te zijn, maar als het intellectueel is om feitelijke bronnen te citeren en het negatief is om een kritische recensie te schrijven over films die met reusachtige reclamebudgetten hun krakkemikkigheid verbergen, dan toch liever een negatieve highbrow criticus dan een lowbrow watje. Het essay van Kehr waarmee het boek is verrijkt, maakt u daarvan getuige. Kehr deelt de posters op in zes genres: fantasy, musicals, westerns, melodrama’s, film noir en de Italiaanse new wave (Visconti, Rossellini, De Sica, Antonioni, Pasolini). De Fellini-posters (Otto e Mezzo, La Dolce Vita) komen uit Martin Scorseses privé-collectie. Een van de hoogtepunten is een art-nouveaulithografie van Anselmo Ballester voor de stomme film Cabiria uit 1912, een cinefiele mijlpaal over de totstandkoming van Italië als natie. Interessant om weten is dat Ballester niet zelden de inhoud van de film negeerde en op zijn posters vaak zijn eigen verhaal vertelde. Het ontlokt aan Kehr de onderkoelde observatie : ‘Zonder ooit deze elegante western te hebben gezien, maakt Ballester er een gotische nachtmerrie van met deze treffende, bijna volkomen irrelevante, prent.’

Boeiend aan de Italiaanse filmposters is de manier waarop men bij de vertaling de titels vaak een persoonlijk tintje meegeeft. Soms vertaalt men letterlijk. Zo werd The Man from Laramie dan L’Uomo di Laramie; A Fistful of Dollars werd Per un Pugno di Dollari. Soms permitteert men zich ook behoorlijk wat dichterlijke vrijheid. Zo transformeerde men A Song to Remember in een meer tergend L’Eterna Armonia. Indien nodig fleurt men desnoods de vertaling op tot melodramatische proporties. Zo wordt Private Number vertaald door Difendo il Mio Amore!, met uitroepteken.

Terwijl Franse verzamelaars al vroeg op deze markt sprongen (en Amerikaanse studio’s de gewoonte hebben om de meeste filmposters te vernietigen om volledige controle op de merchandising te houden), waren de Italianen iets trager in het koesteren van deze kunstvorm. Vandaar de zeldzaamheid en het belang van deze bundeling. Olivier Braet

Olivier Braet