Jarenlang zagen historische programma’s op televisie eruit als doorslagjes van elkaar: een reeks archiefbeelden _ soms afgewisseld met verslagen van ooggetuigen _ met een gezaghebbende commentaarstem erbovenop. …

Elke zondag – 22.30 Canvas

The Blood of the Vikings.

Elke dinsdag – 22.00 BBC2

Jarenlang zagen historische programma’s op televisie eruit als doorslagjes van elkaar: een reeks archiefbeelden _ soms afgewisseld met verslagen van ooggetuigen _ met een gezaghebbende commentaarstem erbovenop. Met de uitpuilende beeldarchieven van de twintigste eeuw zaten de documentairemakers natuurlijk in een luxepositie. Wie echter verder in de tijd terug wou, bleef vaak steken in veredelde schooltelevisie.

Maar in Groot-Brittannië zijn er enkele historici die het medium televisie wél optimaal weten te gebruiken. Iemand als Michael Wood bijvoorbeeld. Voor In de voetsporen van Alexander De Grote, sinds kort weer op Canvas, reisde Wood 30.000 kilometer, trok hij door bergpassen en woestijnen en overnachtte hij bij een Afghaanse krijgsheer en dat allemaal om de veroveringstochten van Alexander te reconstrueren. Maar de inspanningen wierpen vruchten af, want dankzij Woods narratieve kracht lijkt de geschiedenis van tweeduizend jaar levendiger dan ooit.

Momenteel wordt gewacht op Woods nieuwe reeks rond het leven van William Shakespeare, maar wie er niet genoeg van krijgt, kan op BBC2 terecht voor The Blood of the Vikings. Die reeks van Jordan Richards over de veroveringen van Engeland door de vikingen had eigenlijk even goed In de voetsporen van … kunnen heten.

Mensen als Wood en Richards krijgen vaak het verwijt dat ze de geschiedenis trivialiseren en reduceren tot een spel van grote persoonlijkheden. Ook de accuraatheid is volgens critici het eerste slachtoffer op televisie. Toegegeven, Michael Wood omzeilt soms iets te makkelijk de controverses rond het leven van Alexander De Grote en kiest over het algemeen voor de meest ‘mediagenieke’ versie van een verhaal. Televisie leent zich niet tot diepgaande reflectie en afwegen van verschillende mogelijkheden, en dat beseft hij. ‘Om heel eerlijk te zijn, is het niet echt een optimaal medium om geschiedenis te brengen. Het verhaal moet er immers voor de analyse komen. Maar aan de andere kant is geschiedenis nooit een exacte wetenschap geweest. Voor een deel is ‘de geschiedenis’ ook datgene wat we er nu van maken.’

SW