Richard Hawley, trotse arbeiderszoon uit Sheffield die het tot hofleverancier van smeulende passie en orkestrale heimwee heeft geschopt, is terug van wel degelijk weggeweest: Hollow Meadows is de plaat na het gebroken been, de verlammende rugpijn en de pijnstillers. Een gesprek over het oudezakkendom, een gat vol boter en, godbetert, Gandhi. ‘Mijn creatie leeft, hoera!’

Het is tien uur, de Brusselse Anspachlaan ontwaakt. Maar niet van harte. De stadsvaders die de voormalige verkeersslagader met een gulle pennentrek aan het voetgangersproletariaat hebben teruggeschonken, wacht nog huiswerk. Wie wil er ook pallieteren door wat nog altijd de dubieuze gemoedelijkheid van een veiligheidsperimeter uitstraalt, met geïmproviseerde petanquebanen en palletbanken om paniek te voorkomen? Dezelfde onwezenlijke ambiance op het De Brouckèreplein. Zelden gezien op dit uur: het uitgestrekte terras van het gedistingeerde hotel Metropole is leeg. Op één onuitgeslapen vetkuif na.

RICHARD HAWLEY: Wat wil je, ik zie zelden voor drie uur mijn bed. Vroeger kwam dat omdat ik aan de boemel ging. Nu speel ik, in mijn aangebouwde studioschuur, of gewoon in de woonkamer. Zoals John Lee Hooker zei: ‘The night time is the right time.’ Het menselijk brein werkt anders in de stilte na middernacht.

Alsof je iets hebt geslikt, maar niet echt.

HAWLEY: Precies! Je ziet dingen anders dan overdag. Daar moet je je aan overgeven. Vroeger kon ik thuis eender wanneer schrijven. Al maakten de kinderen kabaal en liep de hond te blaffen, ik zat geconcentreerd in mijn hoekje. Nu heb ik stilte nodig. En neen, het is niet omdat mijn kroost ouder is dat het rustiger is. (lacht) Mijn oudste dochter is weliswaar het huis uit – dat scheelt ’s morgens wel enkele uren gebonk op de badkamerdeur, haha – maar mijn twee tienerzonen zijn full-on. Heftige jongens. But in a nice way.

Herken je jezelf in hen?

HAWLEY: Hmm. Het ligt te zeer voor de hand om mezelf op hen te projecteren. Ik probeer dat net te vermijden. We leven zo al in een tijd waarin het individu niet meer bestaat. Kuddegeest! Massaconsumptie! Iedereen zoekt antwoorden in hetzelfde boek. Iedereen kleedt zich op dezelfde manier. Toen ik kind was, deed je een joggingpak aan om te gaan sporten. Nu gaan mensen zo een pizza halen. Mijn punt is: het is zo belangrijk om jezelf te zijn. Níét vinden dat je ergens bij moet horen, is een uitstervende kunst.

In de song The World Looks Down beklaag je je erover dat de jonge generatie aan haar schermpjes is gekluisterd.

HAWLEY: Verschrikkelijk. Mijn kinderen en hun vrienden kunnen multitasken op een manier waarvan ik zelfs niet kan dromen: laptop, telefoon, Xbox, ze kunnen het allemaal tegelijk meester. Maar als oude zak merk ik toch dat er heel wat verloren gaat. Lichaamstaal, om maar iets te noemen.

Ik gebruik constant emoticons, en daar lachen de jongens me vierkant mee uit. En Facebook schijnt ook al hopeloos passé te zijn. Maar weet je wat nóg grappiger is? Mijn moeder heeft een smartphone gekocht. Hilarisch. Alsof je een holbewoner moet leren een helikopter te besturen. Ze is 73 en ze wordt bloednerveus van dat ding. Maar ze wil per se met haar kleinkinderen kunnen communiceren. Toch mooi?

PLOTS STAAT ER EEN GROEZELIGE zwerver aan ons tafeltje, met een verzoek dat in zijn gemurmel volkomen verloren gaat. Hoezeer Hawley er ook op aandringt het in het Engels te proberen. De man druipt af.

HAWLEY: Jammer dat ik hem niet kon verstaan. Ik had hem graag geholpen. Trouwens, mag ik als toerist iets zeggen over deze buurt? Vroeger was dit toch een razend drukke avenue, niet? Maar zonder dat verkeer vond ik het hier gisterenavond nogal onguur. Om niet te zeggen gevaarlijk. Echt een gemene vibe. Heel vreemd tegen de achtergrond van dit hotel, toch een elegant baken van ouderwetse Belgische klasse.’

Jij hebt ook je portie miserie gehad. Lang geleden afgekickt van een cocaïneverslaving, dierbaren verloren. Dan breek je in 2012 je been, en bezorgen de revalidatie-oefeningen je zoveel rugpijn dat je vier maanden plat moet. Doen zulke gebeurtenissen je je prioriteiten herschikken?

HAWLEY: O ja. Waar ik vooral over heb gepiekerd, terwijl ik daar maar lag te liggen, is waar al die jaren gebleven zijn. It made me take stock of time. Handig, want dat heeft me een midlifecrisis bespaard. (lacht) Al dat egoïsme dat daarbij naar boven komt. Wist je dat de duurste verzekeringsschijf in het Verenigd Koninkrijk betrekking heeft op 40- tot 45-jarige mannen die zich een motor aanschaffen? (buigt zich naar de dictafoon) Mannen, doe het alsjeblieft niet, het is het slechtste idee dat je ooit zult hebben! Een heel goeie vriend van me is wel in die val getrapt. Gescheiden, sportkar gekocht, met een jongere vrouw samen, blablabla. Twee jaar later: een nachtmerrie. Alles naar de kloten. Dat gebeurt er als je kastelen op zand bouwt. Hij had geen basis.

Geloof je dat mensen kunnen veranderen?

HAWLEY: Dat is onvermijdelijk, toch? Hoewel: mijn kinderen wrijven me voortdurend onder de neus dat hun ouweheer in feite de jongste van het gezin is. (glimlacht) Het ligt er maar aan hoe je over de dingen denkt. De grote tragedie van de condition humaine is dat we aftakelen en sterven. Maar dat heb ik geaccepteerd. Omdat ik met mijn gat in de boter ben gevallen. Eén keer maar heb ik een job gehad, voor zes maanden, in een muziekwinkel. Verder heb ik altijd al creatief mogen zijn. Ik heb gezien wat er met mijn vader, een staalarbeider, is gebeurd: zijn hele werkende leven loyaal geweest aan een baas, van wie hij tegen het einde van zijn loopbaan toch alleen maar dit (maakt wegwerpgebaar met twee vingers) kreeg. Het kon me echt niets schelen of ik een schooier zou worden. En geloof me, de grens is fucking dun geweest. Ik heb lang geleden al besloten dat ik me met muziek een weg door de wereld zou banen, dat ik de hofnar zou zijn die zich van het protocol weinig hoeft aan te trekken. En het is zoals ze zeggen: ik ben met niets begonnen, en het meeste daarvan heb ik nog over. (lacht)

De songs op Hollow Meadows zijn opnieuw zo zuiver dat het lijkt alsof ze zichzelf hebben geschreven – niet oneerbiedig bedoeld.

HAWLEY: Ze zitten heel simpel in elkaar, ja. Maar het is hard werk om ze zo te krijgen, om alle ballast te lozen tot enkel de essentie overblijft. Het leeuwendeel van de plaat is opgenomen in mijn schuur. Enkel de zang voor Heart of Oak heb ik in de studio gedaan. Dat nummer had ik jaren geleden al geschreven als hart onder de riem voor Norma Waterson (een Brits folkboegbeeld, nvdr.), die toen heel erg ziek was. Carice van Houten, de Nederlandse actrice, heeft er trouwens eerder al een mooie, trage versie van opgenomen. Prachtsong. Ik ben verzot op ballades.

Ik neem aan dat je niet al je negentig gitaren in die schuur hebt staan – geestige naam, trouwens, ‘Disgracelands’.

HAWLEY:(grijnst) Het is een plek met zijn beperkingen, ja. Maar dat is net het geniale. Goed, ik heb daar wel een laptop – het is er nu ook weer niet zo primitief zoals in de fifties, toen ze al die geweldige rock-‘n-roll hebben gemaakt – maar van veel van mijn orkestrale dingen, op Truelove’s Gutter (2009) en zo, zou je niet geloven hoe ik die opgenomen heb. Enkele vrienden die viool spelen, en dan goed je hoofd erbij houden wanneer je begint te multitracken. Ik ben nooit een zaal binnengestapt waar negentig muzikanten op mij zaten te wachten. Ik had het altijd allemaal in mijn hoofd.

En de songs moeten maar voor zichzelf vechten. (tikt tegen zijn voorhoofd) Het is als Jurassic Park hierboven: survival of the fittest. Alleen de beste songs – en er cirkelen er daar honderden rond – mogen naar buiten. Niet alleen songs met een skelet en vlees en tanden, maar ook een hart. Dat is waar ik altijd naartoe wil. Want ik weet dat als het mij beroert er een kans bestaat dat iemand anders ook wordt geraakt. Dat neem ik nooit zomaar voor lief, als dat gebeurt. Het is tenslotte de mensen hun recht om mijn muziek maar niets te vinden. Dus als jij het woord ‘zuiver’ gebruikt, kan ik alleen maar zeggen: het heeft gewerkt. (roept) Mijn creatie leeft!

Hollow Meadows is, geheel naar gewoonte, weer een titel die naar een fysieke plek in of rond Sheffield verwijst.

HAWLEY:(grinnikt) Ik kan tegenwoordig mijn neus niet meer vertonen in het centrum zonder dat iemand me een suggestie komt doen: de straat waar ze wonen, een winkel, wat dan ook. Heel aardig, maar meestal kan ik er niets mee omdat die plekken míjn verhaal niet vertellen. Maar vier jaar geleden noemde een maat met wie ik naar het voetbal ga de naam Auley Meadows. Je moet weten dat mijn achternaam in Sheffield op precies dezelfde manier wordt uitgesproken, zonder de h. Die plek intrigeerde me zo dat ik wat opzoekingswerk ben gaan doen. Het bleek dat de naam Hawley teruggaat naar een familiezetel die zich daar vanaf de veertiende eeuw heeft bevonden. That just blew my mind! Tot dan toe had ik de Hawleys kunnen duiden tot aan de industriële revolutie. Toen wist ik het zekerder dan ooit: ik hoor hier thuis, I am meant to be here. In feite heb ik dat altijd wel al gevoeld, zonder precies te weten waarom. Want met mijn recreatieve verleden zou ik al lang verloren geweest zijn zonder dat allesoverheersende gevoel dat hier mijn wortels liggen. Dat heeft me… goede gedachten gegeven. Dat klinkt onnozel, maar ook tijdens mijn herstel dacht ik alleen maar dat ik zo snel mogelijk weer met mijn hond wilde gaan wandelen. Dat denken heeft volgens mij veel verschil gemaakt.

Vanwaar dan hollow?

HAWLEY: Omwille van de juxtapositie van twee totaal verschillend geladen woorden. Meadow, weide, klinkt heel lieflijk, terwijl hollow, leeg, een donkere ondertoon heeft. Hetzelfde met Truelove’s Gutter alweer. De songs weerspiegelen die dualiteit.

ZIJN HOND IS TER SPRAKE GEKOMEN, het beest dat Hawley mij twee jaar geleden, in Sheffield, voorstelde met de onsterfelijke woorden: ‘It’s a guide dog. It guides me to the pub.’ Hawley dwaalt af. Over hoe groen Sheffield wel is, in weerwil van zijn grauwe postindustriële reputatie. Over de zaligheid van het wandelen. Hij jongleert met cijfers: 2,5 miljoen bomen, 250 openbare parken. Een bijverschijnsel van de staalindustrie, blijkbaar: om staal op de ouderwetse manier te bewerken, moest men zowel de kern als de buitenkant witheet houden, en daarom stapelden ze er bomen overheen. Maar ik moet vast nog vragen hebben.

Is er je tijdens je maandenlange revalidatie een volkomen nieuw besef komen aanwaaien?

HAWLEY: Ja: dat ik zo geliefd ben! (lacht hard) Niet als performer, maar als persoon. Zo veel mensen zijn me spontaan komen helpen. De fysiotherapeut van Sheffield Wednesday bijvoorbeeld, Paul Smith, is me elke dag komen opzoeken. Zonder daarvoor een cent of wat dan ook te willen aanvaarden. Dat ik een ‘popster’ ben, had er geen moer mee te maken. In Sheffield betekent dat fuck all, anyway. Weet je hoe je indruk maakt op een inwoner van Sheffield? Door vriendelijk te zijn. Succes is veeleer een sociaal ongemak: mensen aanzien je automatisch als een dickhead. (grijnst)

Tot slot: ken je het electropunkduo Sleaford Mods? Vandaag zowat de enige min of meer muzikale stem uit de Engelse arbeidersklasse die een beetje deining veroorzaakt. Hun kwaadheid is oprecht, maar er kleeft geen hoop aan.

HAWLEY: Mijn schoonbroer verafgoodt hen. Zelf ken ik maar enkele van hun nummers. Het enige wat ik over hen kan zeggen, is dat roepen en schreeuwen niemand motiveert. Kijk naar Jeremy Corbyn: een dieprode socialist die grote kans maakt om de nieuwe voorzitter van Labour te worden. Hij is al wat ouder, praat zacht en eloquent. Ik vind hem inspirerend, en veel jonge mensen met mij. Hij verlaagt er zich niet toe andere politici af te branden, terwijl zij hem dat wel lappen. Hij doet me een beetje aan Gandhi denken, als ik zo ver mag gaan. Als ik kwaad ben – en dat ben ik nog vaak – denk ik aan Jeremy Corbyn. Om mezelf eraan te herinneren dat je op verschillende manieren kwaad kunt zijn.

HOLLOW MEADOWS

Op 11/9 uit bij Parlophone.

DOOR KURT BLONDEEL

Richard Hawley: ‘IEDEREEN ZOEKT TEGENWOORDIG ANTWOORDEN IN HETZELFDE BOEK, IEDEREEN KLEEDT ZICH OP DEZELFDE MANIER. NÍÉT VINDEN DAT JE ERGENS BIJ MOET HOREN, IS EEN UITSTERVENDE KUNST.’

Richard Hawley: ‘WEET JE HOE JE INDRUK MAAKT IN SHEFFIELD? GEWOON VRIENDELIJK ZIJN. SUCCES IS DAARBIJ VEELEER EEN ONGEMAK: MENSEN AANZIEN JE AUTOMATISCH ALS EEN DICKHEAD.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content