Wat doet een zelfverklaarde televisiejunkie na de digitale huiskamerrevolutie? Simpel, het televisiescherm als privé-bioscoop gebruiken en gewoon een nieuwe verslaving kweken. De impact van de dvd op de wereld van Paul Mennes. ‘Een televisietoestel dient om een dvd-speler op aan te sluiten, niet om tv te kijken.’ Door Bram van Moorhem FOTO CHARLIE DE KEERSMAECKER

Ik spendeer er veel te veel tijd aan. Een serie als 24 is bijvoorbeeld gekkenwerk. Je weet dat je een week kwijt bent als je die box koopt. Het is ongeveer hetzelfde als vrijdagavond vertrekken om een glas te drinken en maandagochtend stomdronken weer binnenrollen. Zeker wat tv-reeksen betreft heb ik de gewoonte om er net iets te ver in te gaan. Niet één aflevering van Star Trek, maar meteen vier na elkaar.’

‘Sinds ik een dvd-speler heb, zijn mijn kijkgewoontes ook drastisch veranderd. Ik ben opgegroeid met televisie en ik was, zoals veel mensen, gewend om dat ding constant aan te hebben. Een typische avond voor mij was: tv aan, muziek erbij en dan lezen. Nu kijk ik nauwelijks nog televisie, ik pik hooguit het journaal of wat BBC2 mee. Een televisietoestel dient volgens mij om een dvd-speler op aan te sluiten, niet om tv te kijken.’

‘Bizar genoeg wordt goede televisie blijkbaar niet meer voor televisie gemaakt. Kan je van iets als 24 of Six Feet Under nog zeggen dat het tv-series zijn? In essentie wel, maar ze functioneren stukken beter op dvd. Eigenlijk is het vreemd dat je een smak geld uitgeeft voor zaken die je ook op tv kan bekijken. De drager is van superieure kwaliteit uiteraard, maar los daarvan is het grote voordeel dat je nu zelf kan bepalen wanneer je kijkt. En je wordt ook niet onderbroken door tampons en kattenvoer. Sinds ik een dvd-speler in huis heb, stoor ik me enorm aan reclame op het scherm, iets wat ik voordien absoluut niet had.’

‘Dvd heeft mijn cinemagedrag ook veranderd. Mensen beweren vaak dat je film op televisie absoluut niet kan vergelijken met film in de bioscoop. Ik geef ze altijd groot gelijk. Een film die je thuis bekijkt, is gewoon veel beter. Uiteraard is een groter scherm fantastisch en uiteraard is er het rituele aspect van een bioscoopbezoek, maar dat weegt voor mij niet op tegen lawaaierige popcornvreters en aanverwanten. Ik kan thuis een film rustig stilleggen om naar toilet te lopen, ik mag sigaretten roken, dat zijn geweldige voordelen.’

‘Mijn collectie heb ik nooit geteld, op zich al een veeg teken, maar ze begint akelige proporties aan te nemen. De verhouding is ongeveer vijftig/vijftig films en televisieseries. Six Feet Under, een aantal Sopranos, South Park dat op tv zeer onregelmatig wordt uitgezonden, Futurama dat in Vlaanderen tamelijk snel werd afgevoerd. En verder is er de voor mij erg typische mix van absolute trash en klassiekers; alles van ridicule zombiefilms tot Pasolini. Ik kan me bijvoorbeeld weken aan een stuk verdiepen in Japanse anime om de week nadien obsessief gangsterfilms te bekijken. Ik ben een volstrekte omnivoor.’

‘Mijn tien lijfstukken zijn nog niet allemaal uit op dvd. Onlangs kocht ik wel Fassbinders Querelle, mijn absolute favoriet. Maar er zijn een aantal minder evidente zaken die ik graag op dvd zou zien. Bij mijn weten zijn er slechts een handvol films van John Waters verkrijgbaar. Best zonde, want ik zou zijn klassiekers graag op dvd hebben. Ach, het heeft wellicht te maken met filmrechten. Waarom heeft de dvd-release van Star Wars zo lang op zich laten wachten? Niet omdat het materiaal er niet was of omdat er geen markt zou zijn; ik denk dat er paniekvoetbal werd gespeeld als het over rechten ging. Star Wars heb ik overigens aan mij laten voorbijgaan. Ik ben geen fan, neen. Het schijnt een cultureel ijkpunt te zijn voor mensen van mijn leeftijd, maar het zegt me niets. Geef mij maar ouder werk van John Waters. Het heeft natuurlijk ook wel een decadent randje om zulke trashy films in hoge resolutie met digitale klank te gaan bekijken. Het is een beetje zoals de Sex Pistols op cd-formaat beluisteren.’

‘Extra’s waren, zeker in het begin, een doorslaggevend argument om dvd’s te kopen. In de praktijk komt het erop neer dat ik die dingen één keer bekijk en daarna nooit meer. Veel van die fameuze extra’s zijn weinig meer dan een recyclage van promomateriaal. Ik vind zelden een documentaire of een extra terug die echt essentieel of leuk is. Ik vind het wel een valabel idee op zich, maar extra’s worden te vaak gebruikt om halfgaar materiaal aan een film te plakken en dat dan als verkooppunt te gebruiken. Easter eggs (verborgen extra’s op dvd, nvdr) vind ik dan weer wel heel geestig. Die bekijk je drie, vier keer omdat je iedereen die op bezoek komt, wil laten zien dat je ze gevonden hebt.’

‘De regisseurscommentaren vind ik wel vrij interessant. Het gaat vaak over hoe het scenario werd geschreven of over hoe bepaalde zaken in elkaar zitten. Dat heeft wel iets. Niet iedereen die grote kunst maakt voor film of tv is ook in staat om daar boeiend over te praten natuurlijk. Het komt dus wel eens voor dat een van je favoriete regisseurs oersaai blijkt te vertellen.’

‘Ik bekijk dvd’s ook om technische redenen. Hoe zit de montage in elkaar? Hoe keren thema’s terug? Voor iemand die zijn brood verdient met het maken van fictie is dat best handig. De meeste mensen bekijken zelden televisieseries meer dan één keer, maar vanaf de tweede kijkbeurt heb je rustig tijd om de structuur in het oog te houden en te zien hoe sommige structuren ook vaak terugkomen. Bij de televisieversie van de X-Files komt de moord bijvoorbeeld altijd vlak voor het eerste reclameblok. Als je die serie nu op dvd bekijkt, weet je dat er na ongeveer twaalf minuten wel iemand dood gaat. Het is een wonderlijk soort regelmaat, heel autistisch ook.’

‘Ergens in een museum ligt nog een dvd-exemplaar van Poes Poes Poes (Mennes’ theaterfeuilleton dat vorig jaar de grenzen tussen theater, film en televisie sloopte, nvdr), maar bij mijn weten zijn alle anderen kopieën toen teruggehaald en vernietigd. Het was een zeer tijdelijk project. Neen, eigenlijk hebben we nu al stiekem de commentaren ingesproken en uren extra’s gemonteerd, zodat we Poes binnen dertig jaar kunnen verkopen. Grapje hoor, ik heb helemaal geen materiaal van mezelf op dvd. Godzijdank.’

Bram Van Moorhem