‘Everybody’s looking for something’, zong ze bij Eurythmics, en op haar nieuwe soloalbum ‘Bare’ is Annie Lennox vooral op zoek naar zuiverheid. ‘Vrouwen van mijn leeftijd hebben nog steeds een stem in deze business.

Ik kom gewoon mijn plaats opeisen.’

® IFA. Vertaling en bewerking Bram van Moorhembare Uit bij RCA/BMG

DE meeste vrouwen op leeftijd proberen aan de wrede tand des tijds te ontsnappen met tonnen make-up en liters haarproducten, maar Annie Lennox – 48, wereldster en moeder van twee dochters – kiest voor het andere uiterste. En niet alleen uiterlijk. Bare, haar eerste soloalbum in elf jaar, is een muzikale loutering, dieper en soberder dan Diva en Medusa, waarop ze in het reine kwam met een paar recente gebeurtenissen in haar leven. Een leven dat niet moet onderdoen voor een wilde rit op een rollercoaster: wisselvallig succes met haar eerste groep The Tourists, roem met Eurythmics, een succesvolle solocarrière, een gelukkig huwelijk, kinderen (na een doodgeboren zoon), herbronning in Mallorca, een comeback, een verzoening met haar oude Eurythmics-partner en ex-minnaar Dave Stewart en, iets recenter, een echtscheiding. Lennox beseft dat er maar één oplossing bestaat voor de valkuilen van het leven: doorgaan. ‘Ik wil controle’, zegt ze, ‘en vanaf nu moet ik moeilijkheden zelf het hoofd bieden. Dat is beangstigend, maar ook opwindend. Het gaat met vallen en opstaan, maar ik ben een overlever.’ Lennox doelt niet alleen op haar gestrande huwelijk met Uri Fruchtman, vader van Lola (12) en Tali (10), ze heeft het ook over haar nieuwe soloalbum.

Haar tocht door de emotionele wildernis was hard, pijnlijk en deprimerend. Maar de grens tussen pijn en geluk is flinterdun: ‘Het leven zit nu eenmaal vol moeilijkheden. Lijden is een deel van de menselijke ervaring. Je moet gewoon een manier vinden om ermee om te gaan. Ik word gestigmatiseerd omdat ik openlijk over pijn zing, maar veel geweldige songs gaan daar precies over. Als Bare dus tegenstrijdig klinkt, is dat alleen maar omdat het leven zelf tegenstrijdig is.’ Haar privé-leven, zoals de precieze reden voor haar echtscheiding, is verboden terrein voor interviewers, maar Lennox geeft wel toe dat het voor vrouwen in haar positie niet evident is om een geschikte man te vinden. Het oude syndroom van succesvolle vrouwen die hun mannen overvleugelen? ‘Allicht. Ik weet uit eigen ondervinding hoe zwaar het voor een man is om samen te leven met een succesvolle vrouw. Dat is nooit gemakkelijk geweest. Kijk maar naar de muziekgeschiedenis: zangeressen met een beetje faam hebben haast nooit normale relaties gehad.’

Lennox’ krachtige stemgeluid is uniek: ze kan uithalen als een volbloed soulzangeres of zalven als een oerdiva, haar bereik is indrukwekkend. Beseft ze dat haar stem duizenden mensen oprecht ontroert? ‘Weet je, als ik me intellectueel en emotioneel kan vinden in de muziek van iemand anders, dan voel ik dat die persoon iets zegt wat ik zelf niet kan zeggen. Ik probeer hetzelfde te doen voor mijn luisteraars.’ Misschien is het ook omdat de zangeres haar ziel blootlegt als ze zingt, zeker op dit album: ‘Ach, songs zijn uiteraard persoonlijk, maar daarom zijn ze nog niet autobiografisch. Songschrijvers smeden feiten om in fictie. Het specifieke wordt universeel, waardoor veel luisteraars er zich mee kunnen identificeren. Ik denk wel dat het album voor veel mensen van mijn leeftijd herkenbaar is, want ik ben niet beschaamd om toe te geven dat ik mislukkingen heb gekend in dit leven en dat ik me, net zoals iedereen, soms eenzaam voel.’

De manier waarop ze zich tegenwoordig voordoet, eerlijk en puur, staat in schril contrast met haar experimenteerzucht bij de Eurythmics, toen ze zich achter diverse personages en kostuums verschool. ‘Als je een bepaald traject in je leven hebt afgelegd, heeft het weinig zin om terug te keren naar bepaalde plaatsen. Nu is nu. Ik toon wie ik ben, ik hoef me voor niemand meer te verbergen.’ Het afwerpen van een imago is ook een uitloper van het besef dat ze vervreemd is van de jongerencultuur. Ze hoeft niet krampachtig jong meer te zijn. Dat besef kwam kort na haar veertigste verjaardag: ‘Ik wandelde langs een paar winkels in Mallorca waar ik vroeger altijd kwam. Maar ik kon niet binnengaan, ik had geen voeling met die wereld meer. Ik ben 48, binnenkort 50. Ik heb daar geen enkel probleem mee, integendeel, maar ik wil die ervaring wel doorgeven in mijn muziek.’ En denkt de muziekindustrie, met haar eeuwige verlangen naar verandering en jeugd, daar ook zo over? ‘De industrie is inderdaad geobsedeerd door bright young things, maar ik ben ervan overtuigd dat vrouwen van mijn leeftijd nog steeds een plaats hebben in deze business. Ik kom die gewoon opeisen.’ Haar carrière nam eind jaren zeventig, begin jaren tachtig een hoge vlucht, en in die twintig jaar leerde ze het reilen en zeilen van de industrie. Is er veel veranderd? ‘Ja en neen. Sommige dingen blijven: men lanceert een artiest, zuigt hem leeg en spuwt hem uit als het tijd is voor een nieuwe act. Er is tegenwoordig veel minder hoop op een lange carrière. Alles is veel zakelijker geworden: de enthousiastelingen zijn vervangen door accountants.’

‘Bare’opent een nieuw hoofdstuk in het leven van een popdiva die getekend, maar niet verslagen is door het leven en zich vastbesloten een weg zingt naar haar vroegere status. ‘De tijd raast voorbij, je moet het ijzer smeden als het heet is. Mijn oudste dochter is nu twaalf. Alle ouders zullen je dit vertellen, maar het lijkt echt alsof ze gisteren nog als ukkie rondkroop. Die elf jaar zijn voorbijgevlogen. Maar nu is het weer tijd om me in de muziek te storten. Een voorrecht waar ik nog elke dag dankbaar voor ben.’

Door Sveti Slavik

‘Ik ben niet beschaamd om toe te geven dat ik mislukkingen heb gekend in dit leven.’