IJSKOUDE OORLOG

VJATSJESLAV FETISOV - zeg maar Slava - won twee gouden medailles op de Olympische Winterspelen en is ook puur goud voor een beetje documentairemaker.

Gabe Polsky’s documentaire Red Army is even doeltreffend als de Sovjet-Russische ijshockeyspelers die erin geportretteerd worden.

De ultieme lakmoesproef voor een documentaire? Onze aandacht vasthouden bij een onderwerp dat ons helemaal niet interesseert. In Gabe Polsky’s eerste documentaire is dat onderwerp Sovjet-Russisch ijshockey. Geen idee hoelang een wedstrijd duurt, met hoeveel spelers die gespeeld wordt of wat de spelregels zijn, maar dat tijdens de Koude Oorlog de Sovjets met ijzeren hand (en balletachtige gratie) regeerden op de internationale ijspistes en waarom dat zo belangrijk was, weten we intussen wel. Met dank aan één man. Twee eigenlijk. De eerste is regisseur Gabe Polsky. De tweede is hoofdfiguur Vjatsjeslav Fetisov. ‘Slava’ voor de vrienden. En puur goud voor de beginnende documentairemaker die zijn vak kent.

Al in de eerste scène gaat Slava’s middelvinger de hoogte in richting camera en ook in de volgende scènes amuseert hij zich met het goedkeuren en nog net iets vaker met het afkeuren van Polsky’s vragen. In de beste momenten van Red Army stelt de nukkige Rus gewoon zelf de vragen. Dat die momenten niet sneuvelden in de montage is meer dan effectbejag. Polsky vraagt zijn geïnterviewden zich bloot te geven en begint, zonder al te meta te worden, alvast bij zichzelf en zijn werkproces. Het is soms trekken en sleuren, maar Fetisov werkt af en toe ook gewoon mee. Er valt immers best wat te vertellen over het leven van een man die op zijn achtste werd ingelijfd bij de Red Army, het nationale team van de Sovjet-Unie dat tussen 1954 en 1991 zowat alles won wat er in ijshockey te winnen valt. Het paradepaardje van de communistische staat dat de rest van de wereld moest tonen dat de Sovjetmanier de enige was om wat dan ook te bereiken. Dat die Sovjetmanier niet bepaald gericht was op het sparen van menselijke gevoelens toont Red Army ook, maar meer vertellen zou spoilen zijn, want Polsky weet dat ook documentaires baat hebben bij een strakke spanningsboog.

Zou hij dat geleerd hebben van Werner Herzog, die hier opduikt als executive producer nadat hij dat ook al had gedaan voor Joshua Oppenheimers verbijsterende documentaire dubbelslag The Act of Killing (2012) en The Look of Silence? Red Army mist de emotionele punch van die producties, maar maakt veel goed met puur vertelplezier. Wat ons betreft gaat Polsky’s volgende over naaktslakken. Wedden dat hij zelfs dáár een mooi verhaal van maakt.

RED ARMY ****

Gabe Polsky met Vjatsjeslav Fetisov, Aleksei Kasatonov, Vladislav Tretjak

SAM DE WILDE

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content