21.15 EéN

Histories: De 1445,5 kilometer van België

Hoe komt Antwerpen aan zijn drie bulten? En waarom lijkt het alsof iemand over de jaren heen stevig de schaar in België heeft gezet? Het Canvas-programma Histories belicht het verhaal van onze landsgrenzen in een notendop. Op die manier kom je te weten waarom

België op de kop af 1445,5 kilometer lang is, en waarom het één van de meest grillige grensprofielen ter wereld bezit.

Documentairemakers Guido De Bruyn en Katherine Schmelzer bestelden voor de allerlaatste aflevering van Histories een helikopter, en vlogen letterlijk boven die bijna vijftienhonderd kilometer grens van ons land. ‘België is het resultaat van eeuwenlang getouwtrek. Ons land bestaat intussen 175 jaar maar tot na de Tweede Wereldoorlog werd nog steeds met de grenzen geschoven’, vertelt Schmelzer.

Een voorbeeld van dat getouwtrek zie je in de vlucht aan Neutraal-Moresnet, een Belgisch dwergstaatje dat onder het drielandenpunt in de Voerstreek lag. Meer dan honderd jaar lang had dit gebied, niet groter dan een speldenkop, een eigen bestuur, postzegel en munt. De Belgische buitengrens blijkt de Scarface van ons landschap: onze contreien bestaan uit één lang lint van grillige littekens. België was dan ook eeuwenlang het slagveld van Europa. Je kan niet naast de talloze bunkers en ruïnes kijken, de honderden grenspalen en douanekantoortjes die later duiventil of pralineshop werden. Tijdens WO I plaatsten de Duitsers een IJzeren Gordijn avant la lettre tussen de Belgische en Nederlandse grens: een draad van 450 km lang met een paar duizend volt erop. Vanuit de lucht zie je nog de uitsparing in het landschap, waar de Duitsers bomen velden voor ‘den draad’.

Geert Van Istendael geeft ook uitleg in Histories. Hij vertelt dat het ontstaan van België ‘niets meer is dan een tragische vergissing: omliggende grootmachten raakten het gewoon niet eens over de grenzen waardoor België de speelbal was van andermans keuzes.’

Bacterievreter Steeds vaker raken patiënten in onze ziekenhuizen besmet met bacteriën die zelfs immuun geworden zijn tegen antibiotica. Enkele Russische artsen zijn echter op zoek naar een oplossing: zij experimenteren met bacterie-etende virussen, misschien wel het ultieme wapen in de strijd tegen resistente bacteriën (22.25 Canvas)

Gunter Van Assche