Een neukassistent, een seriemoordenaar, en de duurste comebackplaat die nooit gemaakt werd. Het verhaal van Guns N’ Roses, de geruchtmakendste hardrockgroep aller tijden, in tien paragrafen. ‘Als EEn van ons aids had gekregen, waren we er allemaal aan geweest.’

Om alle misverstanden te vermijden: als Guns N’ Roses over twee weken het podium van Graspop in Dessel halen – de groep heeft helaas de vervelende gewoonte meer optredens niét dan wél te spelen – ziet u niet het vijftal dat elementaire hardrockgeschiedenis schreef met Appetite For Destruction en Use Your Illusion I & II. Van de originele bezetting is alleen nog zanger/kluizenaar Axl Rose aan boord, een ziekelijke perfectionist die zoals bekend al twaalf jaar aan zijn come- backplaat Chinese Democracy sleutelt. (De plaat zou er dit najaar uiteindelijk dan toch moeten komen, maar we zouden er niet op rekenen, gesteld dat u dat om de een of andere reden van plan was.)

Wie eind juni in de wijde omgeving van Dessel een gezette veertiger ziet met lang blond haar, een ros baardje en een héél erg foute broek: geen paniek, de kans is klein dat het om de échte Axl Rose gaat. De zanger is zo legendarisch paranoïde dat hij zich overal laat vergezellen door een legertje dubbelgangers, en liet in 2002 op Pukkelpop ‘uit veiligheidsoverwegingen’ zelfs de hele backstage ontruimen. Bodyguards trokken overal schermen op tegen kijklustigen – fingers crossed dat ze er deze keer geen voor het podium zetten.

1 Onprettig gestoord

Axl Rose, aka Bill Bailey, wordt geboren op 6 februari 1962. Hij groeit op in een onprettig gestoord gezin met drie kinderen in Lafayette, een klein stadje in Indiana. Zijn biologische vader, William Rose, misbruikt hem als peuter – ‘fucked me up the ass’, zal hij later in Rolling Stone in detail treden – maar verlaat het gezin nog voor zijn oudste zoon twee is. Zijn plaats wordt ingenomen door de strenge predikant Stephen Bailey, die het gezin doet toetreden tot de pinkstergemeente. Hij slaat de jonge Axl bont en blauw als hij hem hoort meezingen met de radio, en dwingt hem in het kerkkoor.

Tijdens zijn wonderjaren maakt Axl Rose er een sport van om in de gevangenis te belanden – ‘na de twintigste keer hadden de flikken echt een rothekel aan me’ – maar op zijn achttiende heeft hij ook daar genoeg van. Hij lift naar Los Angeles en richt met zijn jeugdvriend Izzy Stradlin de hardrockgroep Hollywood Rose op, die al snel naam maakt in het circuit van de ruigere stripclubs. Brett Michaels van Poison: ‘Ik herinner me nog een van hun allereerste concerten. Er was vijftien man, maar Axl zong alsof hij voor een vol stadion stond.’

2 HOME AUSCHWITZ

Hollywood Rose wordt al snel versterkt met een gitaarvirtuoos die zich Slash laat noemen, en een paar personeelswissels later is Guns N’ Roses een feit. Frontman Axl Rose, gitaristen Slash en Izzy Stradlin, bassist Michael ‘Duff’ McKagan en drummer Steven Adler hokken samen in een eenkamerflat die toepasselijk ‘The Hellhouse’ wordt gedoopt – vrienden van de groep hebben het zelfs zonder veel omwegen over ‘Home Auschwitz’. Steven Adler: ‘Dat appartement was een echte nachtmerrie. Geen toilet, geen douche, niks. Maar niemand die zich daar een reet van aantrok. We werden omringd door de geilste grieten, meestal stripteaseuses, we speelden rock-‘n-roll en voor de rest deden we compleet onze zin.’

Axl Rose zal later opscheppen over de wilde seksorgieën die hij in The Hellhouse organiseert, maar in werkelijkheid zien de groepsleden zwarte sneeuw. Niemand heeft een vast of eerbaar inkomen, en jarenlang leeft iedereen van nauwelijks vier dollar per dag: net genoeg voor een pak droge koeken en een fles goedkope wijn.

3 NAAKT OP SUNSET BOULEVARD

Ere wie ere toekomt: het is talentscout Tom Zutaut die Guns ‘N Roses halverwege de jaren 80 uit The Hellhouse haalt en hun shot at redemption geeft. Hij tekent het vijftal na een showcase in de Troubadour, en parkeert ze bij Geffen Records, een filiaal van platenreus Universal. ‘Ik hoorde al na twee noten dat ze de grootste rockgroep ter wereld zouden worden’, aldus Zutaut, ‘maar om de andere talentscouts in The Troubadour niet op ideeën te brengen, ging ik al na twee nummers met veel misbaar weg. ‘Echte sukkels,’ zei ik bij het buitengaan. ‘Maar ik wist verdomd goed dat ik ze kost wat kost moest tekenen.’

Axl Rose vraagt Zutaut meteen een voorschot van 75.000 dollar, en dreigt ermee naar de concurrentie te stappen als hij niet meteen een cheque kan bovenhalen. Zutaut: ‘Twee dagen na het optreden krijg ik telefoon. Axl. ‘Kijk: wij hebben een griet van een ander label verteld dat we bij haar tekenen als ze naakt van haar kantoor naar de Tower Records Shop loopt op Sunset Boulevard.’ Ik was ze zeker kwijtgeraakt als ze toen écht uit de kleren was gegaan.’

4 neukgeluidstechnicus

In 1987 trekken Guns N’ Roses naar een piepkleine studio in de woestijn van Californië om er hun debuutplaat Appetite For Destruction op te nemen. De titel verwijst naar een controversieel schilderij van Robert Williams waarop een vrouw door een robot lijkt te zijn verkracht. Aanvankelijk wil de groep het schilderij als cover gebruiken, maar om problemen te vermijden, wordt het verbannen naar de binnenhoes.

Ook aan andere anekdotes geen gebrek. De ballad Sweet Child O’Mine, die de plaat 20 miljoen keer over de toonbank doet gaan, wordt in minder dan een uur ‘voor de grap’ geschreven én opgenomen. My Michelle is een ode aan Michelle Young, een groupie die Axl Rose had gevraagd om ‘zo’n mooi nummer over haar te schrijven als My Song van Elton John.’ En voor de kreungeluiden op Rocket Queen zorgt Axl Rose zélf, met een prostituee. Technicus Michael Barbiero: ‘Ik zag het niet zitten om een meid op te nemen die geneukt werd, dus liet ik het aan mijn assistent over. In de credits staat ‘Vic Deglio, fucking assistant engineer’. Dat moet je dus letterlijk nemen.’

5 RED DE DOLFIJN

Appetite For Destruction maakt in één klap million sellers van Guns N’ Roses, en dus wordt in 1988 hun EP Live! Like A Suicide! heruitgebracht, met vier extra nummers. Maar wat een simpele cash-in-operatie had moeten worden, blijkt algauw een publicitaire ramp, door de racistische en homofobe tekst van One In A Million. ( ‘Immigrants and faggots (…) spread some fuckin’ disease.’) Fans keren zich van de groep af en verbranden platen, maar Axl Rose is allerminst aangeslagen. Hij verklaart in een statement dat het als rockster zijn morele plicht is om te choqueren – ‘Rock-‘n-roll has sucked a big fucking dick since the Sex Pistols. It is time for a little danger.’

Coverplaat The Spaghetti Incident zorgt vijf jaar later opnieuw voor een fikse rel met een song van seriemoordenaar Charles Manson, maar dit keer lijkt Rose wél onder de indruk van het protest. Hij maakt de opbrengsten over aan de nabestaanden van de slachtoffers, en stuurt een statement de wereld rond waaruit moet blijken dat hij de kwaadste nog niet is. ‘Ik doe heel veel voor het welzijn van dolfijnen.’

6 ‘IEDEREEN SNUIFT’

In 1991 heeft Guns N’ Roses de opvolger klaar voor Appetite For Destruction, de tweeling Use Your Illusion I & II. Beide platen staan wekenlang op – primeur! – nummers 1 en 2 van de Amerikaanse Billboards, maar binnen de groep rommelt het big time. Steven Adler krijgt zijn C4 wegens overmatig cokegebruik – ‘Zo onfair! Iedereen snuift!’. Izzy Stradlin en Slash bezwijken ei zo na aan een overdosis seks, drugs & alcohol – later: ‘Had iemand toen aids gekregen, we waren allemaal besmet geraakt. We neukten dezelfde grieten.’ En Axl Rose, de enige niet-junk in de groep, worstelt met een ego waarvoor geen stadion nog groot genoeg is.

Aan de vooravond van de Get In The Ring-tournee stelt Rose de andere groepsleden voor een ultimatum. Hij wil de volledige controle over de groep én de eigendomsrechten op de naam, anders weigert hij te vertrekken. Slash & Co staan schaakmat en capituleren – de tournee afzeggen zou de groep miljoenen dollars kosten. Matt Sorum: ‘Onderweg raakte Axl compleet de pedalen kwijt. Je wist nooit of hij wel op het volgende vliegtuig zou stappen.’

7 AXL IN ACTIE

En het gaat van kwaad naar erger. In Indianapolis vergelijkt Rose zijn fans met ‘de gevangenen van een concentratiekamp’, in Saint Louis duikt hij in het publiek om een toeschouwer met een fotocamera in elkaar te timmeren – er vallen vijftig gewonden en er wordt voor 200.000 dollar schade aangericht – en op andere plaatsen weigert hij op het podium te stappen zolang niet al zijn grillen ingewilligd zijn. Matt Sorum: ‘Bij ons eerste optreden in het Giants-stadion stonden backstage gewoon een paar flessen drank en een flipperkast. Axl ging compleet door het lint. ‘Wie denken jullie dat we zijn? De fuckin’ Rolling Stones of zo?’ De volgende avond was het daar een compleet casino, met massa’s champagne en kreeft. We gaven elke nacht honderdduizend dollar uit aan feestjes.’

Vervangdrummer Rob Affuso: ‘Ook voor ons was het altijd afwachten of Axl wel zou komen opdagen. Vaak kwam de tourmanager in paniek het podium opgelopen: ‘Blijven spelen, guys. We kunnen hem nergens vinden.’ Op de duur werd dat gewoon standard procedure, niemand die er nog van opkeek.’

8INSPIRATIE IN HET KIPPENHOK

In 1998 krijgt Axl Rose van Geffen Records een aanmoedigingspremie van één miljoen dollar om Chinese Democracy binnen het jaar af te werken. Als hij die deadline haalt, krijgt hij daar nog eens een miljoen dollar bovenop, maar zelfs dat maakt blijkbaar geen indruk. Tientallen muzikanten en producers passeren tijdens de nachtelijke opnamesessies de revue – onder meer Moby, Brian May en Roy Thomas Baker, het knoppenwonder van Queen – en de plaat wordt eindeloos uitgesteld.

In het Britse Q Magazine: ‘Volgens een interne kostennota spendeerde Rose de voorbije jaren 244.000 dollar per maand aan Chinese Democracy. 50.000 dollar voor de huur van de studio, 25.000 dollar voor de producer, 14.000 dollar voor de engineer, 11.000 dollar voor elke muzikant, en 6000 dollar voor elk studiohulpje. Buckethead, een van de gitaristen, liet zelfs een kippenhok bouwen in de studio, om zich beter te kunnen concentreren.’ Een ex-medewerker: ‘Er zijn intussen meer dan 70 songs opgenomen, die eindeloos herschreven worden. Het grootste probleem is dat Axl ziekelijk perfectionistisch is. Hij wil de beste plaat uit de popgeschiedenis maken, en dan blijf je natuurlijk bezig.’

9 12 SOLOPLATEN, 13 ONGELUKKEN

Na de desastreuze Get In The Ring-tournee beginnen Guns N’ Roses in 1994 aan de opvolger van Use Your Illusion, maar in de studio blijken de brokken al snel niet meer te lijmen. ‘Ze hebben genoeg geld om niks meer te moeten doen’, laat de producer van dienst al snel optekenen. ‘En erger: het is onmogelijk om ze allemaal in dezelfde kamer te krijgen.’ Slash, Matt Sorum en Duff McKagan stappen op, en vallen elkaar na twaalf soloplaten en dertien ongelukken weer in de armen bij Velvet Revolver. Axl Rose van zijn kant start een kluizenaarsleven in zijn villa in Malibu aan de Stille Zuidzee. Hij vult zijn dagen met plastische chirurgie en regressietherapie, en stelt met wat hulp van een helderziende een nieuwe groep samen voor Chinese Democracy.

Todd Sullivan, ex-verantwoordelijke voor Guns N’ Roses bij Geffen Records: ‘In 1997 stuurden we hem een pakketje met dertig cd’s en een briefje: ‘Misschien hoor je wel een producer met wie je wil werken, laat iets weten.’ We kregen een telefoontje dat hij ze met zijn auto aan gruzelementen gereden had.’

10DE ZAAK BONTJAS

In maart van dit jaar lekten een paar nummers van Chinese Democracy op het internet, en volgens de laatste berichten zou de plaat dit najaar uiteindelijk dan toch in de winkelrekken moeten belanden. Na dertien miljoen dollar was het geduld van platenfirma Universal in elk geval op – begin 2004 liet een woordvoerder weten dat het ‘nu aan Meneer Rose was om de opnames verder te financieren’.

De weinige keren dat Axl Rose zich de afgelopen jaren nog in het publiek vertoonde, waren wél telkens goed voor spektakel. In 1998 werd hij op de luchthaven van Phoenix gearresteerd wegens verstoring van de openbare orde. In 2002 annuleerde hij een volledige tournee, omdat hij na een optreden op Madison Square Garden met zijn bontjas niet binnenmocht in een nachtclub. En onlangs haalde hij nog alle kranten, omdat hij na een zeldzaam concert in New York op de vuist was gegaan met mode-ontwerper Tommy Hilfiger.

‘Axl is iemand die je gemakkelijk kunt haten’, liet een goede vriend een paar jaar geleden nog optekenen. Meewarig glimlachen is ook toegestaan.

(Bronnen: Rolling Stone, Q, Spin, NME, Kerrang!)

Door Wouter Van Driessche