Indiefavoriet Jeff Nichols tekent na apocalypsdrama Take Shelter nu voor het betoverende opgroeiavontuur Mud. Van een knieval voor de commercie is echter geen sprake. ‘Het is een blik op een ander deel van mijn hersenen.’ ?
Twee prille pubers ontdekken een gewonde misdadiger en zijn in een boom bengelende boot op een eiland in de Mississippi. In de handen van een mindere god zou dat het begin betekenen van een tenenkrommende tienerprent vol duffe dramatiek, maar Jeff Nichols bouwt de premisse uit tot een bezwerende karakterstudie met een andermaal straffe Matthew McConaughey als de mysterieuze Mud.
Toch dringt zich de vraag op of Nichols na het bejubelde maar niet bepaald lucratieve Take Shelter (2011) nood had aan een commercieel interessanter project. ‘Zo bewust ga ik niet te werk’, lacht de 34-jarige filmmaker. ‘Ik heb de scenario’s van Take Shelter en Mud ongeveer tegelijkertijd afgerond. Je moet de ene film dus niet als een antwoord op de andere zien, maar als een blik op een ander deel van mijn hersenen. Met Take Shelter zoomde ik in op mijn neuroses, met Mud wilde ik iets vertellen over de puberteit en het verlies van onschuld dat daarmee gepaard gaat.’
Eén opvallende overeenkomst tussen beide films: de locaties lijken bepalend voor het verhaal dat je vertelt.
JEFF NICHOLS: Eigenlijk is de locaties grondig verkennen het halve werk. Als we voor Mud dat magische eiland op de Mississippi niet hadden gevonden, was de film nooit zo treffend geweest. Ik herinner me nog dat een van de producenten ‘This is it!’ stond te bulderen in de verte. (lacht)
Je kijk op de natuur in Mud verschilt dan weer dag en nacht met die in Take Shelter. In plaats van verwoestende tornado’s schotel je de kijker feeërieke fauna en flora voor.
NICHOLS: Ditmaal staat de natuur dan ook symbool voor liefde, leven en jeugd. Niet alleen de beelden verschillen drastisch met die van Take Shelter, ook de klankband. In plaats van een contrastrijk spel tussen stilte en oorverdovend lawaai krijg je nu een aanhoudende flow van natuurgeluiden. Mud draait om de cyclische aard van de liefde, een onderwerp dat de natuur perfect weerspiegelt.
Dat moet je toch eens beter uitleggen.
NICHOLS:Mud gaat over vallen en opstaan, over hartzeer en het moment daarna. Daarin ligt het cyclische. Vergelijk het met een kater na een avondje stappen. ‘Ik drink nooit meer’, lig je dan te jammeren in je bed. Maar enkele dagen later bestel je weer een pintje. Zo gaat het ook in de liefde. Het ene moment wil je jezelf in een rivier gooien omdat je hart niet lijkt te helen, wat later kom je een knappe griet tegen en denk je bij jezelf: ‘Ik waag het er nog eens op.’
Is Mud autobiografisch?
NICHOLS: Eerder universeel. Wiens hart is er nog nooit gebroken? Ik herinner me een meisje in het vierde middelbaar dat me genadeloos vloerde toen ze het uitmaakte. Ze sloeg mijn hart echt aan diggelen. Hoewel ik nu gelukkig getrouwd ben en zielsveel van mijn echtgenote hou, blijf ik erbij dat de liefde die ik als puber voelde veel intenser was. Je emoties zijn op die leeftijd nog ongefilterd. Dat gevoel wilde ik bottelen in Mud.
Waarom castte je ex-romcomkoning McConaughey als het weerbarstige titelpersonage?
NICHOLS: Toen ik meer dan tien jaar terug aan het project begon – ja, het was er eentje van lange adem – was ik van één ding zeker: Matthew moest en zou Mud spelen. Reden: zijn fenomenale vertolking in de John Saylesklassieker Lone Star (1996). Ik schreef het scenario met hem in gedachten. Naarmate de jaren verstreken, leek het plan echter alsmaar waanzinniger. Hij groeide uit tot een rasechte Hollywoodster en ik bleef kleinschalige indieprojecten regisseren. (lacht) Dat het tij keerde en we elkaar in het vizier kregen, is wat mij betreft nog steeds een mirakel.
Dat gaat wel ten koste van Michael Shannon, die het na hoofdrollen in je vorige films nu met een bijrol moet stellen.
NICHOLS: Michael moet niet zeuren. Hij speelt de slechterik in Man of Steel. Hopelijk lokt hij zo wat kijkers naar Mud. (lacht) Serieus nu: hij is en blijft de beste acteur ter wereld. Het siert hem dat hij tijdens de opnames van Man of Steel enkele dagen vrij nam om onze productie te vervoegen. We amuseerden ons te pletter met zijn personage, de naar oesters duikende oom van een van de jongens. Take Shelter was een ware helletocht -vandaag word je aangevallen door een hond, morgen raak je betrokken bij een verkeersongeluk en de dag daarna wordt je dochter gekidnapt. Het deed deugd samen eens iets lichters te maken.
Mud is deels outlaw, deels Peter Pan en deels diehardromanticus. Waar haalde je de mosterd voor dat personage?
NICHOLS:(gespeeld serieus) Uit het diepst van mijn ziel. Nee, ik heb geen kant-en-klaar antwoord op die vraag. Ik herinner me dat ik als student gefascineerd was door een boek met foto’s van mensen die hun kost op en aan de Mississippi verdienden. Tegelijkertijd speelde ik al jaren met het idee iets te doen over twee pubers die een man ontdekken op een eiland. Voor Mud als personage putte ik voornamelijk inspiratie uit een boekje over bijgeloof. Al die vreemde gewoontes geven hem iets tijdloos. Dat hij nooit stopt met praten, heeft er dan weer mee te maken dat ik in mijn vorige films altijd quasi stomme hoofdpersonages opvoerde.
Vreemd dat je Mark Twain niet vermeldt.
NICHOLS: Betrapt! (lacht) In mijn ogen is Twain de grootste Amerikaanse auteur aller tijden. Zijn boeken stralen een levensgenot uit dat je zelden tegenkomt. Hopelijk voelt de bioscoopbezoeker dat tijdens het bekijken van Mud ook. En de aandachtige kijker zal enkele rechtstreekse verwijzingen naar de avonturen van Tom Sawyer en Huckleberry Finn ontdekken.
MUD
Vanaf 26/6 in de bioscoop.
DOOR STEVEN TUFFIN
Jeff Nichols ‘DE LIEFDE DIE JE ALS PUBER VOELT, IS VEEL INTENSER. DAT GEVOEL WILDE IK BOTTELEN IN MUD.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
