Na een carrière van een halve eeuw krijgt gitarist Ry Cooder eindelijk een biografie. Dankzij een Vlaming nog wel.
Neen, auteur Wouter Bulckaert heeft Ry Cooder (69) nooit ontmoet. Maar hij heeft zo intensief naar diens muziek geluisterd en zich zo goed gedocumenteerd dat hij de Californiër persoonlijk lijkt te kennen. Niet dat je in dit boek veel spectaculairs over ’s mans privéleven te weten komt. Cooder is veeleer bescheiden ambachtsman dan rockster, veeleer huismus dan feestvarken. Hij is erg gesteld op zijn anonimiteit en al sinds 1970 getrouwd met dezelfde vrouw.
Bulckaert portretteert de muzikant vooral via een grondige analyse van zijn platen en toont zich daarbij een kritische fan. Regelmatig last hij korte dialoogjes van Cooder en zijn gezellen in. Die heeft hij weliswaar niet uit eerste hand, maar ze bevorderen wél de leesbaarheid. Zo leer je de artiest kennen als iemand die het best in de luwte gedijt en voor wie elke commerciële toegeving taboe is. Cooders werk staat haaks op de bekentenislyriek van de singer-songwriters, wat allicht verklaart waarom hij nog steeds buiten de mainstream opereert. Maar ook al is hij een ‘meester in de schaduw’, hij vertikt het naar andermans pijpen te dansen.
Cooders expressieve speelstijl steunt op bottleneck en open tuning. En ja, hij is een rootsmuzikant die de tradities van folk, blues, country, gospel en tex-mex op zijn duimpje kent, die vaak oude, obscure muziek speelt, maar hij verlaagt zich nooit tot imitatie en drukt steeds zijn eigen stempel. Als zeventienjarige begeleidt hij al Captain Beefheart, als sessiehulpje bij The Stones doet hij Keith Richards sterretjes zien en levert hij de riff voor Honky Tonk Women. Vanaf zijn 23e brengt hij soloplaten uit en deelt hij de studio met Randy Newman, Little Feat en John Hiatt.
Achttien jaar lang schrijft Cooder uitsluitend filmmuziek. Zijn desolate soundtrack voor Paris, Texas wordt een begrip.Maar middels spraakmakende allianties met Gabby Pahinui (Hawaii), Ali Farka Touré (Mali) en het Cubaanse ouderlingenkransje Buena Vista Social Club exploreert hij ook minder bekende culturen.
Op zijn jongste cd’s profileert Cooder zich als een sociaal bewogen verteller, als een chroniqueur van de zelfkant. Net als Woody Guthrie en Leadbelly geeft hij een stem aan outsiders en underdogs en hanteert hij een discours dat afwisselend naar John Steinbeck en Michael Moore verwijst. Rusteloosheid en authenticiteit zijn de constanten in zijn oeuvre. En Bulckaerts boek doet je zin krijgen je (nog eens) helemaal in Cooders catalogus onder te dompelen.
RY COODER: MEESTER IN DE SCHADUW ****
Wouter Bulckaert, Epo, 406 blz., ? 24,90.
DIRK STEENHAUT
CENTRALE ZINNEN – ‘Mensen winnen niet. Ze verliezen.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
