Folkert de Jong waagt zich aan ouderwets brons en plant een fataal liefdesverhaal in het idyllische groen van het Middelheimpark.

FOLKERT DE JONG

GEZIEN OP FOLKERT DE JONG, AMABILIS INSANIA. DE BEMINNELIJKE WAANZIN,

MIDDELHEIMMUSEUM, ANTWERPEN, TOT 6/4

Tegenover de ingang van het Middelheimpark ligt de Hortiflora, een aangeharkt gazon met een sierlijke vijver en een halfopen paviljoen van Robbrecht en Daem. Voor kunstenaars is die blijkbaar de gedroomde gelegenheid om met moord en doodslag aan te komen. Afgelopen zomer legde de Canadees David Altmejd er al afgehakte, door kristallen aangevreten (nep)hoofden neer. Nu is de Nederlander Folkert de Jong (41) er te gast met een in brons uitgevoerd duellerend stel.

De man en de vrouw staan op veertig passen van elkaar met het pistool in de aanslag. Toch hebben ze elk een vriendelijke, zelfs wat tedere expressie op hun gezicht. Toen duelleren nog in zwang was, kwamen daar meestal geen vrouwen aan te pas. Niettemin zet De Jong de victoriaans uitgedoste vrouw in het gras, de vrije hand parmantig in schiethouding. Exhibit A en B hebben duidelijk gekozen voor een drastische oplossing, of anders houden ze er wel erg rare spelletjes op na. De spanning tussen de twee standbeelden is in elk geval om te snijden.

Pas twee jaar geleden ging Folkert de Jong met brons aan de slag; tot dan maakte hij grote installaties en beeldengroepen uit piepschuim, niet zelden in een ijskoud lichtblauw of een vettig botergeel. De Jongs werk is barok, grotesk, anachronistisch, decadent en donker. Maar het is ook gedurfd en een tikkeltje gevaarlijk, en dat zijn de duellisten in het Middelheimpark evenzeer. De op elkaar mikkende man en vrouw zijn ook in een andere uitvoering present op Amabilis Insania of De beminnelijke waanzin. Gekleed als een dandy, met hoge hoed, laat hij een voetbal op zijn hand rusten, terwijl zij een oceaanstomer boven het hoofd tilt.

De samenhang of de betekenis zakt wat weg bij de levensgrote bronzen, alsof het verband pas later onthuld zal worden. Maar een autoband, een paar oude tafeltjes, blikjes, bekertjes en andere rommel – alles in brons – drukken wel iets eenduidigs uit: een bizarre, wat morbide vergankelijkheid. Hoewel het altijd een beetje wennen is aan de ouderwetse kostumering en de grillige stijl van Folkert de Jong, hebben we zijn werk zelden zo krachtig gezien als op het gazon in de Hortiflora. De man en de vrouw die er elkaar naar het leven staan, hebben in elk geval hun stek gevonden. Ook over liefde en kunst hebben ze gelijk, want als het niet op leven en dood is, waarom doe je het dan?

ELS FIERS