EPO, DE GESTOLEN ZEGE

21.00 – CANVAS

Nu de Ronde van Frankrijk weer voor de deur staat, zal het letterwoord EPO wel af en toe in de gesprekken binnensluipen. Door de vele schandalen over misbruik in de sport, zouden we echter haast vergeten dat EPO oorspronkelijk ontwikkeld is als geneesmiddel voor doodzieke patiënten die nauwelijks rode bloedcellen hebben. Over Leven vertelt in EPO, de gestolen zege hoe een wonder van de medische wetenschap uiteindelijk vooral bekend werd als het middel waarmee wielrenners hun prestatie proberen te bevorderen.

Rode bloedcellen transporteren zuurstof in ons lichaam en bepalen ons uithoudingsvermogen. Wie veel rode bloedcellen heeft, kan lang presteren; wie minder rode bloedcellen heeft, is sneller moe. Sommige nierpatiënten hebben helemaal geen rode bloedcellen omdat hun nieren geen erytropoëtine afscheiden, het hormoon dat het lichaam aanzet om rode bloedcellen aan te maken. Tot voor twintig jaar konden zij alleen maar geholpen worden met bloedtransfusies, een omslachtig en gevaarlijk procedé. Toen in de jaren 80 EPO, dat de werking van erytropoëtine imiteert, werd uitgevonden, ging de levenskwaliteit van duizenden nierpatiënten er in één klap sterk op vooruit.

Het duurde echter niet lang vooraleer het middel ook opdook in de sportwereld. Immers: met wat extra rode bloedcellen heb je als atleet een belangrijk voordeel op je concurrenten, zeker in duursporten als wielrennen. Begin jaren negentig worden de podia plots bevolkt door wielrenners en atleten van wie niemand tot dan toe gehoord had. In 1998 wordt voor het eerst de ware omvang van het gebruik van EPO in de sport duidelijk, als tijdens de Ronde van Frankrijk blijkt dat verschillende wielerploegen hun apotheek ermee volgestouwd hebben. Sindsdien is de strijd tegen EPO-doping streng opgevoerd, maar steeds opnieuw lijken wielrenners manieren te vinden om door de mazen van het net te glippen. EPO, de gestolen zege werd vorig jaar al uitgezonden op Canvas, maar met het hele bloeddopingschandaal dat momenteel door Spanje raast, heeft de documentaire niets van zijn actualiteitswaarde verloren.

Lorenzo’s Oil HH George Miller, VS 1992. Mad Max is ver weg in dit soms pakkende docudrama over een stel ouders die de strijd aanbinden met de medische bureaucratie nadat bij hun zoontje een zogenaamd fatale ziekte vastgesteld is. Miller weet waarover hij spreekt (hij kreeg een doktersopleiding), maar vooral de vertolkingen van Susan Sarandon en Nick Nolte maken dit aangrijpend. (21.05 – VijfTV) l Suicide Kings HH Peter O’Fallon, VS 1997. Een groep verwende melkmuilen kidnapt een gehaaide New Yorkse gangsterbaas (Christopher Walken) die de groentjes al snel tegen elkaar gaat uitspelen. Door Tarantino beïnvloed misdaaddrama in B-filmstijl, een onderhoudende zwarte satire op de gangsterfilm gekruid met pittige dialogen en oneliners. (23.20 – Kanaaltwee) l Vredens dag HHHH Carl Theodor Dreyer, DK 1944. Absorberende, verscheurende aanklacht tegen religieuze hypocrisie, repressie en blind fanatisme van de spartaanse meesterstilist Dreyer. Er gaat een onovertroffen picturale kracht uit van deze intense, indringende reflectie over de menselijke wreedheid en dogmatische burgers, gedraaid tegen de achtergrond van middeleeuwse hekserij en bijgeloof (01.20 – Arte). l BK Wielrennen Rechtstreekse uitzending van het Belgisch kampioenschap wielrennen in Antwerpen (15.00 – Kanaaltwee) l Las Vegas Herhaling van de Amerikaanse dramareeks over de belevenissen van het veiligheidsteam in een hotel in Las Vegas (23.30 – VT4).

Stefaan Werbrouck