Gerespecteerde bladen noemen hun debuutplaat ‘het verbluffendste wat ze in jaren te horen kregen’, en David Bowie werd onlangs met open mond op een van hun concerten gesignaleerd. Het New Yorkse Battles is goed op weg om dé sensatie van 2007 te worden, al lijkt de kans klein dat u hun tegendraadse songs vaak op de radio zal horen. ‘Battles maakt muziek om doctoraten over te schrijven’, vinden fans. Gewoon diep onder de indruk zijn mag ook.

In kringen waar lederen teenslippers, Stijn Meurisbrillen en kapsels-met-een-diepere-betekenis worden gedragen, is ‘Battles’ tegenwoordig dé naam om op tijd en stond te droppen. Maar bij echte muziekliefhebbers zorgt het experimentele viertal uit Williamsburg, New York al langer dan vandaag voor klamme handen. Hun eerste ep’s waren in een mum van tijd zeer gegeerde collector’s items – ze werden onlangs heruitgebracht op de dubbelaar EPC/BEP bij het fijnproeverslabel Warp – en over hun passage een jaar geleden op Domino zijn ze in de Ancienne Belgique nog altijd niet uitgepraat. ‘Het snoepje van het festival heette Battles’, stond daags na het concert in de cultuurbijlage van de mediasponsor. ‘Denk aan een mix van Tortoise en Aphex Twin: uiterst strakke rock- en jazzritmes met een wirwar van elektronische geluiden.’ Andere early adopters hadden het over ‘postrock op speed’, ‘jazz voor industrialfans’ en ‘het soort herrie dat Arcade Fire zou produceren na zes maanden op tournee met Motörhead’. En dat waren nog niet eens de kwaadste pogingen om de furieuze muziek van Battles te omschrijven, want het viertal werd er ook al van beschuldigd ‘math rock’ en ‘chipmunk techno’ te maken. Wiskunderock en eekhoorntechno, dat leest u goed, of om helemaal getrouw te vertalen: wangzakeekhoorntechno.

Wielrenners met effectenpedalen

Maar wat moet u, behalve al het voorgaande, nu eigenlijk over Battles weten? Weinig of zelfs helemaal niets als het van de groepsleden afhangt, want dat zijn principiële moeilijkdoeners die ‘bewust karig zijn met informatie, en zich zoveel mogelijk op de achtergrond willen houden, om de muziek voor zich te laten spreken, en om de aandacht zoveel mogelijk op de dingen te vestigen die er echt toe…’ Bent u daar nog? Fijn! Want er valt wel degelijk een en ander over Battles te vertellen. Over het cv van de groepsleden bijvoorbeeld. Drummer John Stanier zat in een vorig leven achter de vellen bij het fantastische Helmet, en staat ook op de loonlijst van Tomahawk, een van de vele hobbyprojecten van de voltijds geniale Mike Patton. Gitaristen Ian Williams en Dave Konopka leerden de stiel dan weer bij Don Caballero, Storm & Stress en Lynx, underground darlings waarvoor het adjectief ‘onvolprezen’ uitgevonden werd. En ‘zanger’/ multi-instrumentalist Tyondai Braxton is de zoon van saxofonist, filosoof en musicoloog Anthony Braxton, een gevierd avant-gardecomponist die door mensen met hoge voorhoofden in één adem wordt genoemd met Karlheinz Stockhausen en John Cage. Net als zijn vader gebruikt Tyondai Braxton graag cryptische songtitels als B+T, IPT-2, TIJ, waar hij verder weinig of geen uitleg over geeft. Maar anders dan zijn vader doet hij zijn experimentele en eigenzinnige ding met de traditionele combinatie van stemmen, gitaren en drums, die door een hele batterij effectenpedaaltjes, filters en laptops worden gestuurd. ‘Battles is the kind of band where like, being just us, we kind of get stuff done’, klinkt het in interviews, gevraagd om meer uitleg. Of hoe avant-gardemuzikanten vaak nog welbespraakter zijn dan wielrenners en voetballers.

Hard listening

Battles is niet het soort groep dat snel het Boudewijnstadion zal uitverkopen, of zelfs maar hot shot zal worden op Studio Brussel, want daar is Zornik tegenwoordig al goed genoeg voor. Meer nog: we durven u hun debuutplaat Mirrored niet eens zomaar aanraden, want easy listening is het bepaald niet, en we kennen mensen met een muzieksmaak van gewapend beton die al voor véél minder de gordijnen in kropen. Maar als het voor u ietsje meer mag zijn dan Black Hope Shot Down – zouden in Zonhoven eigenlijk veel zwarte mensen neergekogeld worden? – doe uzelf dan een groot plezier, en tik op You Tube eens de zoektermen ‘Battles’ en ‘Atlas’ in. U krijgt er meteen een idee van waar een beetje huis-, tuin-, en keukencreativiteit inzake videoclips zoal toe kan leiden, en van wat Battles in de studio en voor een levend publiek nu precies aanricht. Mogelijk zal u het allemaal niet zo origineel en baanbrekend vinden als links en rechts wordt beweerd. Zeker als u wel eens een concert van Blood Brothers heeft gezien (dat hyperkinetische speelplezier! die elektronisch vervormde smurfenstemmetjes!), van Tortoise (die songstructuren vol haarspeldbochten! die experimenteerdrift!), van The Mars Volta (die psychedelica- en jazzinvloeden!) of van de Nite Versions van Soulwax (die terminale cool! die levende drumcomputer!). Maar bij geen enkele andere groep had u al die dingen al eerder samen gezien of gehoord. Laat staan op zo’n onorthodoxe manier, en met zo’n verbluffend en verslavend resultaat.

Eén verzoek: bespaar ons, als u eenmaal verslaafd bent, a.u.b. dat doctoraat. Soms kan ’the kind of band that kind of gets stuff done’ gewoon volstaan.

Door Wouter Van Driessche