Meer dan éénregisseur werdbehekst doorde samoerai. Tien westerse films die zich inspireren op de oosterse krijger. Door Jo Smets

The Magnificent Seven John Sturges, VS 1960

Akira Kurosawa toonde hoe dicht de Japanse samoeraifilm aanleunde bij de Amerikaanse western, John Sturges retourneerde het compliment met deze remake van The Seven Samurai. Yul Brynner, Steve McQueen, Charles Bronson, Robert Vaughn, Horst Buchholz, James Coburn en Brad Dexter worden door het lot bijeengebracht en lenen hun schutterstalent uit aan een door bandieten geterroriseerde Mexicaanse boerengemeenschap.

A Fistful of Dollars Sergio Leone, IT 1964

Hoewel het origineel op de credits niet eens vermeld wordt, is de eerste film in Leone’s trendsettende spaghettiwesterntrilogie een zuivere remake van Kurasawa’s Yojimbo, waarin Toshiro Mifune een ronin speelt die in een stadje twee rivaliserende bendes tegen elkaar uitspeelt. Clint Eastwood, briljant in zijn eerste rol als The Man With No Name, is de dolende eenzaat die zijn vuurkracht verkoopt aan de hoogste bieder, maar die net als de samoerai door het lot van een vrouw gedwongen wordt een moreel juiste keuze te maken.

Le samouraï Jean-Pierre Melville, FR 1967

De titel liegt er niet om: Melville cast Alain Delon als een eenzame, zwijgende ronin, een samoeraikrijger zonder meester die als huurdoder overleeft, maar achter zijn kille killersziel een bijzonder geweten verbergt.

Blindman Ferdinando Baldi, IT 1971

Zelden vertoonde Italiaanse bewerking van Shintaro Katsu’s Zato Ichi of Zatoichi, over de mythische, blinde zwaardvechter. Tony Anthony is een blinde gunman die 50 vrouwen escorteert naar hun mannen in een andere staat, maar genaaid wordt door zijn partner. Bloedige schietgevechten, gratuite seks, Ringo Starr als gewelddadig broertje van de slechterik en te gekke dialogen zorgen voor schuldig plezier. Eén citaat waarin de antiheld zichzelf beschrijft kunnen we u niet onthouden: ‘To be blind is a half a man; to be blind, with no money, now that’s a bitch.’

The Driver Walter Hill, VS 1978

Ryan O’Neal is The Driver, Bruce Dern The Detective, Isabelle Adjani The Player en Ronee Blakely The Connection in een kleine klassieker door een leerling van Sam Peckinpah. The Driver is een man van weinig woorden – 350 in totaal – en een volkomen eenzaat die zich volledig wijdt aan zijn specialiteit: getaway driving voor overvallers. Hill gaf zelf aan dat Melvilles Le samouraï zijn inspiratiebron was bij dit stuk minimalistische actiepoëzie: country op de klankband, schitterende car chases in een neonblauwe, urbane woestijn van parkeergarages en verlaten straten.

Shogun Jerry London, VS 1980

Niet zozeer een ronin-film als wel een voorloper van The Last Samurai, een tien episoden lange miniserie naar James Clavells bestseller. Richard Chamberlain speelt John Blackthorne, een 17e-eeuwse Engelse navigator op een Nederlands handelsschip die strandt op de kust van Japan, waar een machtsstrijd woedt tussen Toranaga (Toshiro Mifune) en Ishido, twee krijgsheren die beiden sjogoen willen worden.

The Killer John Woo, HK 1989

Via de omweg van Woo’s liefde voor Melvilles Le samouraï belandt de bushido in de Hongkongse actiefilm. De cynische killer Joe, gespeeld door Chow Yun-Fat, wil nog één hit doen om geld te vergaren voor de oogoperatie van een vrouw die tijdens één van zijn vuurgevechten blind werd, maar zijn baas zet een val. Bloodshed of Two Heroes is de letterlijke vertaling van dit stilistisch wonder, waarin killer en flik (Danny Lee) zich door eenzelfde morele code of empathie voor menselijk lijden verbonden voelen, maar toch tegenover elkaar staan.

Last Man Standing Walter Hill, VS 1996

Net als Per un pugno di dollarieen remake van Kurosawa’s Yojimbo, waarin een dolende gunslinger-for-hire (Bruce Willis) zich ten tijde van de Drooglegging in een oorlog tussen een Ierse en Italiaanse maffiabende wringt. Hill, die zijn westernroots nooit vergat, maakte er een hypergestileerde, elegische spookvertelling van, met personages die als in een langgerekte slowmotion weg lijken te kwijnen.

Ronin John Frankenheimer, VS 1998

Robert De Niro is de ronin, een gewezen CIA-agent die als huurling zijn speciale vaardigheden voor grof geld verkoopt en in Parijs samen met een stel andere, meer of minder gelijksoortige eenzaten door een Noord-Ierse terreurcel wordt gerekruteerd. De klus blijkt echter een kluwen van verraad te zijn, waarin de wat perverse loyaliteit die hij zelf koestert ver te zoeken is.

Ghost Dog: The Way of the Samurai Jim Jarmusch, VS 1999

‘Live by the code. Die by the code.’ De tag-line zegt alles. Ghost Dog, gespeeld door Forest Whitaker, is een Afro-Amerikaanse maffiadoder die volgens de voorschriften van de ‘Hagakure’ leeft, het boek waarin de weg van de samoerai wordt beschreven.